Dişi ve erkek organları farklı çiçeklerde olan bitkiler nasıl tozlaşırlar?

Çiçekli Bitkilerde Üreme Nasıl Olur
Çiçekli bitkilerde eşeyli üreme tohumlarla sağlanır. Tohum oluşturamayan bitkiler çiçekli bile olsalar eşeyli üreyemezler. Gerek açık tohumlu gerekse kapalı tohumlu bitkilerde mayozda meydana getirilen haploid hücreler gerçek gametler değildir. Bu hücreler döllenme yapmadan önce, endomitozla haploid bir gelişme dönemi geçirirler. Böylece döllenecek olan gerçek gametleri oluştururlar. Tohumlu bitkiler bu yönüyle hayvanlardan farklıdırlar. Üreme organları çiçek üzerinde bulunur. Açık tohumlularda erkek ve dişi çiçek aynı bitkinin değişik dallarında bulunur. Meyva, kozalaklardır. Tohumlu kozalakların içerisinde, ama açıkta bulunur. Kozalaklar kuruyunca tohumlar ayrılır. Kapalı tohumlu bitkilerde çiçekler daha çok gelişmiştir. Bu bitkilerin büyük çoğunluğunda aynı çiçek üzerinde hem erkek hem dişi organ beraber bulunur.
Böyle çiçeklere tam çiçek veya “erselik” denir. İncir, dut, kavak ve söğüt gibi bitkilerde ise erkek ve dişi çiçekler hem ayrı ayrıdır, hem de farklı bitkiler üzerinde gelişir. Fındık, ceviz, kabak, mısır, buğday gibi bitkilerde ise erkek ve dişi çiçekler ayrı ayrıdır ama aynı bitki üzerinde bulunurlar. Erkek ve dişi organlar farklı çiçeklerde bulunuyorsa bunlara eksik çiçek denir. Kapalı tohumlu bitkilerde ovaryum genellikle meyveyi oluşturduğu için tohumlar meyveyle örtülmüştür.
ÇİÇEKLİ BİTKİLERDE ÇOĞALMA
Çiçekli bitkilerdeki eşeyli üreme çiçek ile gerçekleştirilir. Çiçek: Bitkide üreme organlarını bulunduran yapının adıdır.
Çiçekli bitkilerde eşeyli üreme hayvanlardan farklı olarak 4 aşamada gerçekleşir.
1. GAMETLERİN OLUŞUMU
Gametler mayoz bölünme ile çiçekteki üreme organlarında meydana gelir.
Erkek organ başçığında mayoz bölünme ile n kromozomlu çok sayıda erkek üreme hücresi (polen) oluşturulur.
Dişi organ yumurtalığında mayoz bölünme ile embriyo kesesi oluşturulur. Bu kese içerisinde 8 tane r kromozomlu hücre oluşur. Bunlardan en büyük olan dişi üreme hücresi yumurtadır.
2. TOZLAŞMA
Erkek organ başçığındaki polenin çeşitli etkenlerle dişi organ tepeciğine taşınmasına tozlaşma denir.
Tozlaşmada etkili olan faktörler:
-Rüzgâr
-Su
- Canlılar (İnsan, böcek, kuş)
3. DÖLLENME
Polen içerisinde haploid (n) kromozomlu iki çekirdek bulunur. Bunlardan birisi dişi organ tepeciğinden yumurtalıktaki yumurtaya kadar tüp oluştururken diğer çekirdekte yumurtanın döllenmesini sağlar. Döllenme sonucunda canlıyı meydana getirecek olan zigot oluşur.
Yumurta + Sperm —9. Zigot mıtoz> Embriyo mltoz> Canlı
(n) (n) (2n)
4. GELİŞME
Döllenme sonucu oluşan zigot mitoz bölünmeler sonunda embriyoyu oluşturur. Embriyo etrafındaki hücrelerde besin depo ederek çeneği oluşturur. Böylece tohum meydana gelir.
Bir tohumun yapısında dıştan içe doğru bulunanlar:
1. Kabuk
2. Besi doku(Cenek)
3. Embriyo
1. Kabuk: Embriyoyu dış etkilere karşı korur.
2. Çenek: Embriyonun beslenmesini sağlayan dokudur. Embriyo, yeşil yapraklan oluşup fotosentez yapıncaya kadar bu dokudan beslenmeye devam eder.
3. Embriyo: Zigotun mitoz bölünme geçirerek gelişmesiyle oluşur. Tohum çimlenirken embriyo mitoz bölünme geçirerek yeni bitkiyi oluşturur.
Tohumun cimlenebilmesi için , gerekli şartlar.
a) Su (nem)
b) Oksijen (hava)
c) Sıcaklık
d) Karanlık ortam
Bu şartlar bulunduğu takdirde tohum çimlenerek bitkiyi oluşturur.

MsXLabs Üye Girişi