Çok geçmeden diğer dünya devletleri de bu sürece dahil oldu. Osmanlı ise bu kervana yüzyıla geçgin bir süreç içerinde dahil oldu. Nitekim II. Meşrutiyeti (1908) müteakip bastırılan ve metelik (metalik kelimesinden bozma) tabir edilen paraların (5-10-20 ve 40 para) üzerindeki ‘Hürriyet, Müsavat, Adalet’ yazıları o günlerin hatırası olarak olarak hala elimizdedir. Açıktı ki bu ilkeler Fransız devriminden alınmıştı. Bu makalenin amacı, o günlerin hareketli fikir tartışmalarının siyasal bir etkinliğe dönüşme vetiresi olarak beliren ve Meşrutiyet dönemi fikir akımları başlığı altında incelenen; İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık’ı mercek altına almaktır.