Cüce Gezegenler
Neptün öyküsünün benzeri Pluto’nun keşfinde de tekrarlandı. O zamanlar yeni bulunan Neptün’ün hesaplanan konumu ile gözlenen konumu çakışmadığı için 1905 yılında gök bilimciler dokuzuncu gezegeni araştırmaya başladılar. 1930 yılında C. Tombaugh gök yüzünde küçük hareketli bir cisim buldu. Yörüngesi saptandığında Güneş’ten 39 GB uzaklıkta olduğu anlaşıldı. Bulunan bu gezegene Yer altı dünyası tanrısı Pluto’nun adı verildi. Pluto, bizim doğal uydumuz Ay'dan biraz daha küçüktür, bu açıdan normal bir gezegene benzememektedir. Yer’den yapılan tayfsal gözlemlerden ince metan gazından oluşmuş bir atmosferi olduğu anlaşılmıştır. Bu atmosfer, Güneş’in Pluto’yu ısıtması sonucu buharlaşan materyalden kaynaklanır. Pluto 2006 yılına kadar 9. gezegen olarak kaldı ama ne yer benzeri ne de dev gezegenlere benzemiyordu.
Pluto Ay'dan ve Eris'ten daha küçük. Eris'in bir, Pluto'nun da üç uydusu olduğu (dördüncü uydusu 2011 yılında bulundu) bilinmektedir.2000'li yıllarda gelişen kırmızıöte teleskop ve kameraları kullanılarak Neptün yörüngesinin dışında yeni bir çok gökcismi bulunmaya başladı. Eris bunlardan en önemlisiydi çünkü onun boyutu Pluto'dan daha büyüktü. Uzun zamandır düşünülen Pluto'yu gezegenlikten atma zamanı gelmişti. 2006 yılında toplanan Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) yeni bir gezegen sınıfı tanımladı ve bu sınıfın adını da cüce gezegenler olarak duyurdu.
Bugüne kadar cüce gezegen sınıfına yerleştirilmiş 5 gökcisminin özellikleri:
CERES:
Güneş Sistemindeki Yeri:Asteroid Kuşağı
Yörünge Dönemi(Yıl):4.60
Ortalama Güneş Uzaklığı(GB):2.77
Yörüngenin Dış Merkezliği:0.079
Yörüngenin Eğimi(Derece):10.59
Ortalama Yörünge Hızı(km/s):17.882
Dönme Dönemi(Gün):0.38
Uydu Sayısı:0
Kütle (x(10)21 kg):0.94
Kütle(Ay'a Göre):%1.3
Ekvator Çapı(km):974.6
Ekvator Çapı (Ay’a göre):%28
Ortalama Yoğunluk (gr/cm3):2.08
Yüzey Sıcaklığı (°K):167
Yüzey İvmesi (m/s2):0.27
Kaçış Hızı (km/s):0.51
Dönme Ekseni Eğimi (Derece):3(yaklaşık)
PLUTO:
Güneş Sistemindeki Yeri:Kuiper Kuşağı
Yörünge Dönemi(Yıl):248.09
Ortalama Güneş Uzaklığı(GB):39.48
Yörüngenin Dış Merkezliği:0.249
Yörüngenin Eğimi(Derece):17.14
Ortalama Yörünge Hızı(km/s):4.666
Dönme Dönemi(Gün):-6.39(Ters Döner)
Uydu Sayısı:4
Kütle (x(10)21 kg):13.05
Kütle(Ay'a Göre):%17.8
Ekvator Çapı(km):2306
Ekvator Çapı (Ay’a göre):%66
Ortalama Yoğunluk (gr/cm3):2.0
Yüzey Sıcaklığı (°K):44
Yüzey İvmesi (m/s2):0.58
Kaçış Hızı (km/s):1.2
Dönme Ekseni Eğimi (Derece):119.59
HAUMEA:
Güneş Sistemindeki Yeri:Kuiper Kuşağı
Yörünge Dönemi(Yıl):283.3
Ortalama Güneş Uzaklığı(GB):43.13
Yörüngenin Dış Merkezliği:0.95
Yörüngenin Eğimi(Derece):28.22
Ortalama Yörünge Hızı(km/s):-
Dönme Dönemi(Gün):0.16
Uydu Sayısı:2
Kütle (x(10)21 kg):4.01
Kütle(Ay'a Göre):%5.5
Ekvator Çapı(km):1500 ?
Ekvator Çapı (Ay’a göre):%43(yaklaşık)
Ortalama Yoğunluk (gr/cm3):2.6-3.3 ?
Yüzey Sıcaklığı (°K):32
Yüzey İvmesi (m/s2):0.44(yaklaşık)
Kaçış Hızı (km/s):0.84(yaklaşık)
Dönme Ekseni Eğimi (Derece):?
MAKEMAKE
Güneş Sistemindeki Yeri:Kuiper Kuşağı
Yörünge Dönemi(Yıl):309.9
Ortalama Güneş Uzaklığı(GB):45.79
Yörüngenin Dış Merkezliği:0.159
Yörüngenin Eğimi(Derece):28.96
Ortalama Yörünge Hızı(km/s):4.419
Dönme Dönemi(Gün):0.32
Uydu Sayısı:0
Kütle (x1021 kg):3(yaklaşık)?
Kütle(Ay'a Göre):~%4 ?
Ekvator Çapı(km):1440 ?
Ekvator Çapı (Ay’a göre):~%41
Ortalama Yoğunluk (gr/cm3):?
Yüzey Sıcaklığı (°K):~30
Yüzey İvmesi (m/s2):~0.5
Kaçış Hızı (km/s):~0.8
Dönme Ekseni Eğimi (Derece):?
ERİS:
Güneş Sistemindeki Yeri:Kuiper Kuşağı
Yörünge Dönemi(Yıl):557
Ortalama Güneş Uzaklığı(GB):67.67
Yörüngenin Dış Merkezliği:0.442
Yörüngenin Eğimi(Derece):44.19
Ortalama Yörünge Hızı(km/s):3.436
Dönme Dönemi(Gün):~1
Uydu Sayısı:1
Kütle (x1021 kg):16.7
Kütle(Ay'a Göre):%22.7
Ekvator Çapı(km):2330 ?
Ekvator Çapı (Ay’a göre):%67
Ortalama Yoğunluk (gr/cm3):2.3
Yüzey Sıcaklığı (°K): ~42
Yüzey İvmesi (m/s2):~0.8
Kaçış Hızı (km/s):1.3
Dönme Ekseni Eğimi (Derece):?
Kaynak:Astronomi ve Uzay Bilimleri(Astronomi Ders Kitabı Notları)
Son düzenleyen nötrino; 28 Temmuz 2015 10:28
