Ad (İsim) Tamlamaları

Ad Tamlamarıyla İlgili Özellikler:

Özellik 1: Ad tamlamalarında, tamlanan eki (iyelik eki) kaldırılınca tamlama bozulur:

Toplantı salonu ==> ("Toplantı salon" denmez.)
Müzik dersi ==> ("Müzik ders" denmez.)

Özellik 2: Zamirlerle kurulan ad tamlamalarında kimi zaman tamlananın aldığı iyelik eki anlatımdan düşer:

Sizin ev (iniz) okula uzak mı?
Bizim sınıf (imiz) çok kalabalık.

Özellik 3: Belirtili ad tamlamalarında, tamlanan belgisiz zamirse, tamlayan eki (-in) yerine (-den) eki kullanılabilir:

Çocukların birkaçı yoktu.
Çocuklardan, birkaçı yoktu.

Özellik 4: Kimi anlatımlarda ad tamlamasının tamlayanı ya da tamlananı düşebilir:

Henüz, arabası tamir edilemedi.
- Bu kitap kimin?

- Ayşe'nin (kitabı)

Özellik 5: Devrik cümleli anlatımlarda tamlanan unsur-ları yer değiştirebilir:

"Geçti güzelliği yaz günlerinin
Geçti sevdalar, aşklar..."

Özellik 6: Ad tamlamalarında kaynaştırma harfi olarak "n" ve "s" kullanılır. (Sadece "su" sözcüğüyle yapılan tamlamalarda "y" kaynaştırıcısı kullanılır.)

Öykü -n- ün kahramanları
Çorba - n- ın koku - s- u
Irmağın su - y- u
Su - y- un tadı

Özellik 7: Ad tamlamalarında tamlayan - tamlanan arasında değişik anlam ilgileri vardır.

bulgur pilavı (hammadde - ürün ilişkisi)
sel felaketi (sebep - sonuç ilişkisi)
öğrenci yurdu (tamlananın neye özgü olduğu)
dikiş makinesi (tamlananın ne işe yaradığı)

Özellik 8: Ad tamlamaları bir sıfatla nitelenebilir.

bakımsız köy yolları
ucuz çocuk ayakkabısı

Özellik 9: Ad tamlamalarında tamlayan veya tamlanan sıfatla nitelenebilir. Tamlananın arasına sözcükler, söz öbekleri girebilir:

Çalışkan öğrencilerin notları
Karadeniz'in köpüklü dalgaları
İstanbul'un insanları canından bezdiren sorunları
Dağ rüzgârlarının mutluluk veren şarkısı

kaynak

MsXLabs Üye Girişi