ESO - Avrupa Güney Gözlemevi (European Southern Observatory)

ESO’nun 2012 Yıldönümü

50. yıl, astronomi yeni zirvelere ulaşıyor.(50. years of reaching new heights in astronomy.)

2012 yılı dünyanın önde gelen hükümetler-arası gökbilim organizasyonlarından Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) 50. yıldönümüne işaret ediyor. Yıldönümü ESO’nun geçmişini gözden geçirmek, bilimsel ve teknolojik başarılarını kutlamak ve gelecekteki iddialı programlarını sabırsızlıkla beklemek için bir fırsat. ESO yıl boyunca heyecan verici birçok etkinlik planlıyor.

5 Ekim 1962’de beş Avrupa ülkesinden temsilciler - Belçika, Fransa, Almanya, Hollanda ve İsveç [1] - Paris’te ESO Anlaşması’nı imzaladı. Atılan imzalar şimdi Avrupa Güney Gözlemevi olarak bilinen, Güney Yarımküre’de bir Avrupa Gökbilim Araştırmaları Kuruluşu’nun kurulması için resmi bir taahhüdü temsil etmekteydi.

“ESO’nun 50. yıldönümü Avrupa ve uluslararası yer-temelli gökbilim için en heyecanlı dönemin tam ortasına geldi. ESO kurulduğu 1962 yılından bu yana büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Elli yıl sonra, ESO dünyadaki en üretken gökbilim gözlemevi olarak gökbilim araştırmaları camiasında şimdi bir lider konumundadır.” diyor ESO Genel Müdürü Tim de Zeeuw.

ESO’nun ilk gözlemevi Şili’nin başkenti Santiago’nun 600 km kuzeyinde 2600 metre-yüksekliğindeki bir dağ üzerinde, La Silla’da inşa edildi. La Silla Gözlemevi ayna çapları 3.6 metreye kadar çıkan birçok optik teleskopla donatılmıştır. Bunlar arasında teleskop tasarımında çığır açan, ilk kez ESO tarafından geliştirilen ve dünyadaki büyük teleskopların çoğunda kullanılan bilgisayar kontrollü, aktif optik birincil ayna teknolojisine sahip Yeni Teknoloji Teleskobu bulunmaktadır. 3.6 metrelik ESO teleskobu ise şimdi dünyanın en gelişmiş ötegezegen avcısı HARPS’a ev sahipliği yapmaktadır.

ESO tarafından kurulan ikinci yerleşke Çok Büyük Teleskop (VLT) dizgesine ev sahipliği yapmakta olan Paranal Gözlemevi’ydi. Bilimsel çalışmaların 1999’da başladığı yerleşkede bugün VLT Avrupa gökbiliminin en iyi tesisidir ve VLT Girişimölçeri (VLTI) ile dünyada düzenli olarak çalıştırılan en büyük girişimölçerli teleskoptur. Ayrıca Paranal’da kırmızı ötesi dalga boyunda gözlem yapan dünyanın en büyük tarama teleskobu VISTA çalışmakta, bunun yanı sıra yalnızca görünür ışıkta gökyüzü taraması yapmak üzere tasarlanan en büyük teleskop olan VLT Tarama Teleskobu’da (VST) burada bulunmaktadır.

Şili’nin kuzeyindeki Chajnantor platosunda ESO, Kuzey Amerika ve Doğu Asyalı ortaklarıyla devrimsel bir gökbilim teleskobu inşa etmektedir - ALMA, Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizgesi, var olan en büyük gökbilim projesi. Yıldızların, gezegenlerin, gökadaların yapıtaşlarını ve yaşamın kendisini araştıracak olan ALMA yüksek hassasiyete sahip 66 antenden oluşan tek bir teleskop olacak. ALMA’nın inşası 2013 yılında tamamlanacak, fakat erken bilimsel gözlemler kısmı bir dizgeyle 2011 yılında başlamış durumdadır. (ESO1137)

ESO şu anda “gökyüzünü izleyen dünyanın en büyük gözü” olacak 40 metre-sınıfı optik/yakın kırmızı-ötesi teleskobu, Avrupa Aşırı Büyük Teleskobu’nu ya da E-ELT’yi inşa etmeyi planlamaktadır. Önümüzdeki on yılın başlarında planlanan gözlemlerin başlamasıyla, E-ELT zamanımızın en büyük bilimsel zorluklarını çözmeye çalışacak. (ESO1150)

2012 için çok sayıda etkinlik planlanmaktadır. ESO herkesi kutlamalara katılmaya davet ediyor, hali hazırda planlanan etkinliklerin bir parçası olarak ya da bunlardan bağımsız başka bir girişimle bunu gerçekleştirebilirsiniz.

*3 - 7 Eylül 2012 tarihleri arasında ESO Genel Merkezi ötegezegenler, Güneş Sistemi, yıldız oluşumu, yıldız evrimi, evrenbilim ve daha fazlası hakkında bir bilimsel sempozyuma ev sahipliği yapacak.

*Yıldönümü olan 5 Ekim 2012’de ESO 15 Üye Ülke’de koordineli halk etkinliği organize etmeyi amaçlıyor.

*ESO’nun Bilim Toplum Ağı ve Toplum Ortağı Kuruluşlar’ın yardımıyla organize edilen bu etkinlik halkın ulusal bazda ESO’nun gökbilim topluluğuyla ve Şili’deki nefes kesen gözlemevleriyle doğrudan iletişim halinde olmasını sağlayacak mükemmel bir yöntemdir.

*11 Ekim 2012’de, ESO Genel Müdürü Profesör Tim de Zeeuw veKonsey Başkanı Profesör Xavier Barcons, Üye Ülkeler ve ev sahibi ülke Şili’den Bakanları, ESO Konseyini, ESO komitesi temsilcilerini, eski ESO Genel Müdürlerini, ünlü gökbilimcileri ve ESO için anahtar rol oynayan kişileri Münih’te gerçekleşecek yıldönümü galası etkinliğinde ağırlayacaklar.

*Yıl boyunca yıldönümü fuarı Üye Ülkelerin seçilen bölgelerinde gösterimde olacak.

*Yıldönümü gününde bir belgesel filmigörkemli bir resimli kitapla birlikte gösterime girecek. Film ayrıca bölümler halinde ESO’nun popüler ESOcast video yayını serileriyle de yayınlanacak. Adriaan Blaauw’un ESO’nun Erken Tarihi adlı kitabını, ESO’nun 50 yıllık hikayesini tamamlamak için Claus Madsen tarafından kaleme alınan, ikinci bir tarih kitabı takip edecek.

*2012’de her ayın ilk Haftanın Görüntüsü, ESO yerleşkelerinin geçmişini ve bugününü karşılaştıran özel bir Önce ve Sonra özelliği ile yayınlanacak.

*ESO’nun tarihi yolcuğuna şahitlik eden içeriden çalışan kişiler ya da yerleşkelere ziyaretçi olarak gelenler için ESO Görüntüleriniz Flickr Grubu’nu tarihi görüntüleri de içerecek şekilde genişlettik. “Geçmişten kartpostallar” (ann12001)

“VLT ve VLTI, ALMA ve E-ELT ve gelecek nesil öncü projeleri sayesinde şüphesiz düşlerimizin ötesinde, bizlere çığır açıcı bilimsel yenilikler sunacak olan ESO’nun gelecekteki 50 yıllarını sabırsızlıkla bekliyorum. ESO çalışanlarının kendilerini işlerine adaması, tutkuları ve profesyonellikleri sayesinde, bugün ESO yer-temelli gökbilimde lider konumundadır. Nice 50. yıllara dileklerimle!,” Tim de Zeeuw.

Notlar:

[1] Aslında İngiltere'de, Anlaşmayı imzaladığı için altı ülke vardı. Daha sonra imzasını geri çekti ve ESO'ya 10. Üye Ülke olarak 2002 yılında katıldı.

Kaynak:ESO Basın Açıklaması/Kurumsal Bülten(05 Ocak 2012)

MsXLabs Üye Girişi