Zile - Tokat - Tek Mesaj

Coğrafya
Tokat ilinin en büyük ilçelerinden birisi olup Türkiye’nin bulunmuş olduğu yer itibari ile kuzey yarımküresinde 40 derce 17 dk. enlem, 35 derce 97 dk. doğu boylamının geçtiği yerdir.
Doğusu aynı ilin Turhal ilçesi, kuzeyini Amasya ili ve Göynücek ilçesi, güneyinde Artova ve Sivas ile batısı Yozgat ili ve Çekerek ilçesi çevreler. 116 köy 2 nahiye 8 mezra ve 24 mahalleden meydana gelen Zile şehri denizden 710 metre yükseklikte ve 1540 km²’lik bir alanı kapsamaktadır
Zile yer yüzü şekiller bakımında sadelik arz eder. Ancak şehrin güneyinde, doğu batı doğrultusunda uzanan Deveci Dağları yer alır ki bunlarında yüksekliği 2000 metreye yakındır. Şehrin kuzeyini ihtiyar sırtlar çevirmekle beraber arazi içerinde tek tek yükselen tepeler vardır. Bunlar Sivriçal, Güvercinlik, Akbaba, Hüseyin Gazi ve şehir içerisinde Zile kalesidir.
Şehrin Zile-Turhal, Zile’nin güney doğu ve kuzey doğu kesimini tamamen düzlükler hakimdir ki buraya Zile Ovası adı verilmektedir. Bu ovada sulu tarım yapılmakta aynı zamanda ikinci ürün alınabilmekte; Aşağı Çekerek Süreyybey Barajının ve sulama kanallarının ikmal edilmesi ile birlikte Zile Ovası ve Maşat Ovası'nın üst kodları ile birlikte Çorum, Amsaya illerinin büyük bir bölümü de sulama imkanına kavuşacaktır.
Şehir göl ve akarsulardan yoksundur. Çekerek Irmağı 27 km mesafede, Yeşilırmak'ın kollarından olan Hotan Çayı şehir merkezine 5 km mesafeden geçer. Bu sebeple şehirde sulama Devlet Su İşlerince yapılan Belpınar ve Boztepe Barajlarının topladığı sularla yapılmaktadır. Ayrıca Dereboğazı Deresi üzerinde bir regülatör ile birlikte Köy Hizmetlerince gerçekleştirilmiş. Koçaş, Kazıklı, Evrenköy, Belkaya, Boldacı, Yukarı Dağiçi ve Güzelbeyli'de bulunan sulama göletleri ile de sulama hizmetleri verilmektedir.

İklim
Zile İç Anadolu ile Karadeniz arasında geçiş, iklimine sahip bir şehirdir. Özellikle Zile’de yazlar sıcak kurak, kışlar yağışlı ve soğuk geçer. Yağış azamileri daha azamileri daha ziyade ilkbaharın sonlarına kaymış olmakla beraber sonbahar aylarında da yağış vardır. Bu sebeple Zile’de genel olarak Karadeniz ardı iklim tipi görünür.Yaz ve kış aylarında önemli derecede sıcaklık farkı olursa da, gece ile gündüz arasıda ki sıcaklık farkı pek önemli değildir.Zile’de yazlar iç Anadolu’nun ki gibi ne fazla sıcak, kışları da yine İç Anadolu ve Doğu Anadolu’daki gibi çok soğu k değildir. Dolayısıyla Zile iç Anadolu ile Karadeniz bölgesi arasıdan bir geçiştir.
Orman bakımından Zile fakir bir şehirdir. Bunu sebebi ormanları bilgisizce kesiliş ve karakeçilerin çeneleri gelmektedir.
Bu gün ormanları ancak köylerin uzaklarında koruluklar şeklinde görmekteyiz ki bunlarda küçük orman parçacıklarıdır. İlçede çam amaçlarının en güzel yer olarak bulunduğu yeri söyleyecek olursak Şeyh Ahmet başta gelmektedir.
Şehrimizin Kuzeyinde ki hakim tepeler, bej renginde tamamen mermer yataklarından müteşekkildir. Muhtelif firmalar tarafından işletilmekte olan mermer yataklarından elde edilen ürünler yurt dışından ciddi talepler almasından dolayı önemli ihraç ürünüdür.

Ulaşım ve Altyapı
Orta Karadeniz Bölgesinde bulunan Zile, Turhal-Tokat (65 km) yolu ile iç ve Doğu Anadolu'ya, Zile-Turhal (22 km) Amasya yolu ile Samsun ve Ankara'ya, Zile-Çekerek (55 km)-Yozgat yolu ile Ankara ve İç Anadolu'ya bağlanmaktadır. Bu şehirler arası yollar tamamen asfalttır. 11. 8. 1930 yılında hizmete açılan Sivas-Samsun demir yolu ilçenin 5 km. yakınındaki istasyon Mahallesinden geçmektedir. Şehirler arası yollar ve belediyelik olan kasabaların dışındaki köy yolları stabilizedir.
'Kışı ağır geçen ilçenin birkaç köyü hariç diğer köyleri ile ulaşım her mevsimde sağlanmaktadır. Köy yollarının bakım çalışmaları her mevsim sürdürülmektedir.
PTT'nin milletlerarası ve şehirler arası görüşmelere açık 6100 abonelik telefon santralı vardır. Ayrıca İstasyon Mahallesinde ve Yeni Sanayi Sitesinde birer PTT Şubesi bulunmaktadır. Yıldıztepe Kasabasında 500, Evrenköy Kasabasında 300, Güzelbeyli Kasabasında 300, Yalınyazı Kasabasında 300 abonelik, Reşadiye Köyünde 250 abonelik telefon santralleri mevcut olan ilçenin, bazı köylerinde PTT Acentesi olmak üzere bütün köylerinde 1143 abonmanı vardır.Ayrıca, İlçemizin bütün köylerinde ve mahallelerinde elektrik bulunmaktadır. İlçemizde imar faaliyetleri 1964 yılında başlatılmış, geçirdiği birkaç değişiklikten sonra 1985 yılında bugünkü imar planı uygulamaya konmuştur.

Eğitim
Eğitim ve kültür seviyesi, oldukça iyi durumda olan ilçe merkezinde %100'e yaklaşan okur-yazar oranı köylerde %90'ın üzerindedir. Buna neden olarak da, Zile'de eğitim-öğretimin Danişmentlilere kadar uzanması ve Danişmentlilerden bu yana yörenin önemli bir kültür merkezi durumunda olması ile ilgili olduğu sanılmaktadır.
1871 tarihli Sivas Salnamesine (Yıllığına) göre Zile'de 10 müderris, 88 medrese öğrencisi, 12 okul ve 267 öğrencinin olduğundan bahsedilmektedir. 1898 tarihli Maarif Salnamesine göre Zile'de 40 öğrencinin öğrenim gördüğü bir rüşdiye mektebi bulunduğu anlaşılmaktadır. 1903 tarihli Maarif Salnamesine göre de;

Zinciriye Medresesi 29 öğrenci
Karaköle Medresesi 8 öğrenci
Kislik Medresesi 55 öğrenci
Yazılmış Medresesi 99 öğrenci
Nakkaş Medresesi 15 öğrenci
Kavak Medresesi 32 öğrenci
Aranbot Medresesi 20 öğrenci
Ececiöyük Medresesi 31 öğrenci
Cam-i Kebir Medresesi 68 öğrenci
Eryaç Medresesi 13 öğrenci

10 medresede 370 öğrenci öğrenim görmüştür.
Cumhuriyetin ilk yıllarında ve bilhassa son yıllarda ilçede eğitim-öğretim alanında önemli yatırımlar yapılmıştır. 1992-1993 öğretim yılında 7 tanesi ilçe merkezinde olmak üzere 126 ilkokkulda toplam 10.417 öğrenci 227 öğretmen, 2 tanesi ilçe merkezinde olmak üzere toplam 4 ilköğretim okulunda 1364 öğrenci ve 67 öğretmen, 2 tanesi ilçe merkezinde, 3'ü kasabalarda toplam 5 ortaokulda 2374 öğrenci 73 öğretmen, 6 lise ve Sağlık Meslek Lisesinde 3538 öğrenci ve 167 öğretmen, iki Yıllık Meslek Yüksek Okulunda 218 öğrenci, 2 yrd. doçent, 4 öğretim görevlisi, 2 uzman bulunmaktadır. Yüksek okula Tokat'dan geliş gidiş yapan öğretim elemanları da vardır.
ilçemizde bulunan ilkokul ve ilköğretim okullarının dışında 2 ortaokul, 1 lise, 1 Kız Meslek Lisesi, 1 Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi, 1 Ticaret Meslek Lisesi, 1 İmam Hatip Lisesi kendi binalarında, Tokat Gazi Osman Paşa Üniversitesine bağlı iki yıllık Meslek Yüksek Okulu, Zile Anadolu Lisesi ve Sağlık Meslek Lisesi ise halen geçici binalarda eğitim-öğretim hizmetlerini sürdürmektedir.

Sağlık
1961 Yılında hizmete giren Devlet Hastanesinde önce sağlık hizmetleri geçici ve ahşap binalarda yürütülmüştür. 1961 yılında 25 yataklı olarak yapılan hastaneye 1964 yılında ilave edilen yeni bina ile 10’e ulaşmış, halen 2000 yılı itibariyla yatak sayısı 200’e ulaşmıştır.
Tüm polikliniklerin sayısı 48.366 kişidir. Göğüs ve beyin ameliyatı hariç her türlü ameliyat yapılabilen Devlet Hastanesinde 2 ameliyathane vardır.

Ekonomik Durum
Halk genelde tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Vatandaşlar arasında az da olsa ticaret ve sanayi alanında uğraşanlar da bulunmaktadır. İlçede son zamanlarda, özellikle 1996 yılından sonra sanayi alanında kayda değer gelişmeler yaşanmaya başlamıştır. İlçede un ve yem sanayii, tekstil ve sentetik sanayii, elektrik dinamoları, muhtelif sanayi makinaları, cam ve toprak sanayii, tarım âlet ve makinaları, her türlü plâstikten mamul ayakkabı, mobilyacılık, muhtelif gıda ve temizlik maddeleri alanlarında 55 küçük ve orta ölçekli işletmede üretim yapılmaktadır.
Sulanabilir arazinin az olması, sanayi yatırımının olmayışı nedeniyle bilhassa köylerden büyük kentlere, özellikle İstanbul ve Turhal'a yerleşmek üzere göçenlere ve mevsimlik işçi olarak gidenlere rastlanmaktadır. Yüzölçümü itibarıyla 151.200 hektar alana sahip olan ilçemizde tarım modern yöntemlerle yapılmaktadır. Nüfusun % 60'ı tarımla uğraşmaktadır. % 80'i kıraç olan tarım arazisinin bir bölümü Boztepe, Belpınarı ve Koçaş Göletleri'nden sulanmaktadır.
İlçede ve köylerde ormandan yakacak olarak faydalanılmasının yanısıra yakın zamana kadar evlerin yapımında orman ürünlerinin kullanılması ve bilinçsiz kesim ormanların yok olmasına neden olmuştur. Akabinde bilinçsiz avlanma nedeniyle de yörede bol olan av hayvanlarına da az rastlanılmaktadır. Orman ve av hayvanları katliamının yeni neslin pırlanta gençleri önderliğinde önleneceği umulmaktadır.
Zile Orta Karadeniz Bölgesinin tahıl ambarı merkezi konumundadır. Üretilen tarım ürünlerinden buğday, arpa, nohut, mercimek, fiğ gibi ürünler özellikle ihraç edilmek üzere Samsun ve Mersin limanlarına gönderilmektedir. İlçemizde en fazla yetiştirilen sanayi ürünlerinden şeker pancarı komşu ilçe Turhal Şeker Fabrikasına, Yağlı tohumlar Kooperatifi tarafından alınan ayçiçeği işlenmek üzere Merzifon ve Elazığ fabrikalarına gönderilmektedir.
Şehrin, ekonomik hayatında önemli yer tutan tarım ürünlerinin başlıcaları; Buğday, arpa, nohut, mercimek, fiğ, fasulye, patates, soğan, sanayi ürünlerinden şeker pancarı ve ayçiçeğidir.
Yakın zamana kadar halk arasında bağ kaynatma olarak tâbir edilen hemen hemen her aile tarafından kış hazırlığı içinde yapılması gelenek haline gelen duru pekmez (esmer ve sıvı olur) ve çalma pekmez, köme (cevizli sucuk) bugün eskisi kadar yapılmamaktadır. Ancak Zile Pekmezi adıyla ticari amaçlı sanayi üretimine başlanılmıştır.
En az pekmezi kadar meşhur olan ve yöreye has ananevi usullerle yapılan Zile leblebisinin yapılması da iki usta dışında terkedilmiştir. Bugün yapılan leblebiler hazır olarak Tavşanlı, Çorum ve Eskişehir'den gelmektedir.

Sanayi
Tokat il, ilçe ve beldeleriyle kalktığı sanayi atağında hızla ilerlerken, Zile'de yapılan Zile Tekstil A.Ş.'nin temel atma töreniyle ilin tekstil fabrikalarına bir yenisi daha eklendi. Zile'de 8 müteşebbisin bir araya gelerek kurduğu Zile Tekstil A.Ş.'nin temel atma törenine yöneticiler ve kalabalık halk topluluğu katıldı.
Temel atma töreninde, "İnanıyorum ki gelecekte benzeri fabrikalar çoğalacak ve Zile'de pek çok sanayi kuruluşu ortaya çıkacaktır" diyen Milletvekili Metin Gürdere "Beni en çok mutlu eden 8 kişinin bir araya gelmesi; kimse tek başına sanayi kuruluşu kuramaz; önemli olan bir araya gelmektir." şeklinde konuştu.
İlçede ve köylerde ormandan yakacak olarak faydalanılmasının yanısıra yakın zamana kadar evlerin yapımında orman ürünlerinin kullanılması ve bilinçsiz kesim ormanların yok olmasına neden olmuştur. Akabinde bilinçsiz avlanma nedeniyle de yörede bol olan av hayvanlarına da az rastlanılmaktadır. Orman ve av hayvanları katliamının yeni neslin pırlanta gençleri önderliğinde önleneceği umulmaktadır.
Vali Ayhan Çevik kendisine düşen en büyük görevin Tokat'taki sanayileştirmeyi hızlandırmak olduğuna işaret ederek, bu manâda yapılan çalışmaların sonucunun Tokat ve ilçelerinde organize sanayinin kurulmasının olduğunu kaydetti. Şu anda Tokat'ın Türkiye genelinde dokuma sanayiinde 7. sıraya geldiğini söyleyen Çevik, "Anadolu kaplanlarının artık kendi memleketlerine yatırım yapmaları beni mutlu etti. Zile Tekstil A.Ş.'yi kuran ortakları tebrik ediyorum" dedi.

Zile Sanayiinin Başlıca Fabrika ve İmalâthaneleri

1 adet Tuğla - Kiremit Fabrikası
4 adet Un Fabrikası
2 adet Yem Fabrikası
1 adet Mobilya İmalâthanesi
1 adet Çuval Fabrikası
1 adet Konfeksiyon İmalâthanesi
1 adet Plâstik Ayakkabı Fabrikası
3 adet Kara Lâstik Ayakkabı Fabrikası
2 adet Akü İmalâthanesi
2 adet Lâstik Kaplama Atölyesi
2 adet Pekmez Fabrikası
3 adet Gazoz İmalâthanesi
1 adet Pik Demir - Alüminyum Döküm İşleme Atölyesi
1 adet Piston - Gömlek Döküm İşleme Atölyesi
1 adet Vakıf Ayakkabı Atölyesi
1 adet Mermer Fabrikası
1 adet Kolonya İmalâthanesi
5 adet Büz - Briket İmalâthanesi
1 adet Mozayik Taşı İmalâthanesi
2 adet Şekerleme İmalâthanesi
1 adet Bel ve Paça Lâstiği İmalathanesi
18 adet Hızar ve Kereste Atölyesi

Kaynak

MsXLabs Üye Girişi