Ünsüz yumuşaması (sert sessizlerin yumuşaması) Kelime sonlarında bulunan sert süreksiz ünsüzler (p, ç, t, k ) ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında yumuşayarak “b, c, d, g (ğ)” ye dönüşürler. Bu kurala ünsüz yumuşaması denir.

Örnek :
kitap-ı→ kitabı
umut-u→umudu
bayrak-ı→bayrağı
yaprak-ı→yaprağı
ahenk-e →ahenge
sağlık-ı→sağlığı

Yukarıdaki örneklerde görüldüğü üzere sert süreksiz ünsüzler ünlü arasında kalarak yumuşamışlardır.

NOT 2. Özel isimlerle yabancı kökenli bazı kelimeler bu kuralın dışındadır.

Hürriyet-i→Hürriyeti
Hukuk-a→Hukuka

Özel Durumlar
1.Tek heceli kelimelerin çoğunda yumuşama olmaz.
Örnek:
Çit-i→ çiti
Tek-i→ teki
Çöp-ü→ çöpü

2.Tek heceli kelimelerin bazısında ise yumuşama olur.
Örnek:
Kap-ın →kabın

3.Özel isimlerde kesinlikle yumuşama olmaz.
Örnek:
Ürgüp →e,
Zeynep-in→ Zeynep' in

Yozgat-a→ Yozgat'a
Ahmet-a→Ahmet'e

4.Dilimize Batı ve Doğu dillerinden girmiş birçok kelimede yumuşama olmaz.
Örnek :
Devlet →imiz,
Tank →ın
Hukuk →un
Hürriyet →imiz
Sanat →ın
Millet →in

5.Fiil kök veya gövdelerine çeşitli yapım ekleri getirilerek türetilen bazı kelimelerde yumuşama olmaz.
Örnek:
Taşı-t →ımız
Kon-u-t →un

DİKKAT : Ünsüz yumuşaması kuralına uymayan kelimeleri, yumuşatarak yazmak yanlıştır.
Örnek:
Zonguldak →a gittik (Doğru)
Zonguldağ →a gittik. (Yanlış)