Espiye - Giresun
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bilgiler

• İlçe nüfusu: 31.700
• Şehir nüfusu: 17.379
• Köy ve belde nüfusu: 14.321
• Yüzölçümü: 230 km²
• Koordinatlar °′, °′

Genel bilgiler

• Ülke: Türkiye
• Coğrafi Bölge: Karadeniz
• İl: Giresun
• Posta kodu: 28600
• Alan kodu: 0454
• Plaka: 28

İlçenin Adı
Espiye kelimesi, anlamı kesin olarak bilinmemesine rağmen Türk lere ait bir tanımlamadır. Bölgenin eski ismi Zefre olup, tarihi ipek yolunun en önemli limanlarındandır.
İlçenin Tarihi
İlçe oldukça eski bir tarihe sahiptir. XIII. yüzyılın ilk yarısında Trabzon Rum Pontus İmparatorluğu döneminde kurulduğu sanılmaktadır. Ancak hem Tirebolu (Tripolis) hem de Zefre (Zephyrion) isimleri Bizans yazılı metinlerinde yer alırken Espiye ile ilgili bilgilere rastlanmaz. İlçede bulunan ZEFRE (Rumca Zephyrion) limanı Ünlü ipekyolunun Önemli bir limanıdır.Buradan yüklenen mallar gemilerle Romanya ve Rusya üzerinden Avrupaya tasınmıştır. Cenevizliler ya da Trabzon İmperatorluğu tarafından yaptırılan Andos Kalesi Yağlıdere'nin Karadeniz'e döküldüğü yerdeki yüksek bir tepenin üzerindedir.
Türkmen/Çepniler(Alevi) ilçeye Selçuklu döneminde Horasan/Kürtün yoluyla gelerek yerleşmeye başlamışlardır. Bilindiği üzere Çepniler Hacı Bektaş Velinin müridleridirler. (Bak.Prof Dr.Faruk Sümer Oguzlar/Türkmenler isimli eseri.) Espiyeli Çepniler Güvendi yaylasında Türbesi bulunan Güvenç Abdal Hazretlerine bağlıydılar. Fatih Sultan Mehmet Han döneminde Osmanlı topraklarına katıldıktan sonra idari taksimatta Dikmen Melikliği olarak yer almıştır. Önceleri Tirebolu ilçesine bağlı bir nahiye olan Espiye 1957 yılında ilçe olmuştur.

İlçenin Coğrafi Yapısı
Ünlü ipekyolunun ZEFRE limanı ilçenin kuzey batısında bulunmakta olup, Eski zamanların Sert rüzgarlara kapalı Doğu karadenizin en ünlü doğal limanıdır. Doğu Karadeniz Bölgesi nin coğrafi yapısının özelliklerini taşımaktadır. Bu nedenle arazi yapısı engebelidir. Bu engebeler İlçe merkezinin hemen arkasından başlar ve gittikçe yükselir. İlçenin Doğusunda [[Gelivera - Galavera'dan> Doğu Karadeniz Rumcasında Kalavera evlenmemiş genç kız anlamında]], Batısında Yağlıdere ve kollarının açmış olduğu vadiler ile dağlar arasındaki akarsu yatakları araziyi oldukça parçalamıştır. Ortalama 230 Km2. Yüzölçümüne sahip olan İlçe Doğusunda Tirebolu ve Güce , Batısında Keşap ve Yağlıdere , Güneyinde Alucra ve Şebinkarahisar İlçeleri ile Kuzeyinde Karadeniz bulunmaktadır.

Kültür
İlçe halkının eğitim ve kültürü çok yüksektir.Okuma yazma oranı yüzde 98lere ulaşmıştır. Giresun (Vilayeti Çepni) ilinin orta asya Oğuz/Türkmen/Şaman, Alevi/Bektaşi kültür yapısı yer yer devam etmektedir. Başta Saz ve Kemençe geleneksel müzik aletlerindendir ve düğünlerde çalınır. Göçebe Türkmen kültüründen kalan Hıdırellez ve yayla göçleri ve Ocak,sacayağı adetleri devam etmektedir.

Turizm
İlçenin en önemli Turistik eseri Cenevizliler tarafından yapılan ve Zefre limanını koruyan ANDOZ kalesedir.Kale Giresun/Trabzon sahilyolu üzerinde Espiye girişinde bulunmakta olup 180 basamakla çıkılmaktadır. Kalenin muhteşem bir Zefre Liman ve deniz manzarası bulunmaktadır.. Ayrıca Espiye pidesi Turistlerin yoğun ilgisini çekmektedir.

Köyler
Aralıcak Akkaya Arpacık Arıdurak Avluca Bahçecik Bayrambey Çalkaya Çepni Demircili Dikence Direkbükü Ericek Gebelli Gülburnu Gümüşdere Güzelyurt Güneyköy Hacıköy Hacımahmutlu İbrahimşeyh Kaşdibi Kurugeriş Seydiköy Şahinyuva Taflancık Tikence Yeniköy Yeşilköy Yeşilyurt soğukpınar beldesi