Bulaşıcı hastalıklardan korunma yolları nelerdir ?
Bulaşıcı hastalıklardan korunma amacıyla alınacak önlemler, enfeksiyon zincirini koparmaya yöneliktir. Bunların ön­lenmesi amacıyla bulaşıcı hastalık zinciri öğelerinin birbirleriyle ilişkisi kesilmelidir. Enfeksiyonların tümüyle ortadan kaldırıl­ması için bu üç öge hedef alınmalıdır. Normal zamanlarda olduğu gibi doğal afetler olduğunda da bulaşıcı hastalıkların ön­lenmesi için yapılması gerekenleri, enfeksiyon zincirinin öğelerine yönelik olarak inceleyelim:
a) Kaynağa yönelik önlemler
Bulaşıcı hastalıklardan korunmak için enfeksiyon zincirinin ilk halkası olan kaynağın türüne göre önlem alınmalıdır. Eğer kaynak insan ise öncelikle hastalığın erken tanısı, tedavisi ve kişinin dinlenmesi sağlanmalıdır. Tanı ve tedavi öncelik­le sağlık personeli tarafından yapılır. Bu arada hasta ziyaretinden kaçınılması, hasta ile sağlam kişilerin temasının kesilme­si en kolay önlemlerdir. Eğer kaynak hayvansal ve tedavi edilemiyorsa hastalığı yaymaması için hayvan zararsız duruma ge­tirilmelidir. Kaynak cansız maddelerse bunların insanlardan uzaklaştırılması ya da insanın onlardan uzak durması sağlan­malıdır. AİDS olmuş insan ya da kuduz kedi, köpek vb. hayvanlar ölmüşse bunlar derin mezarlar açılarak uygun yöntemler­le gömülmelidir. Deprem gibi doğal afetlerde, enkaz altından çıkan cesetlere olası mikropları yok etmek için formaldehit uy­gulanarak en hızlı şekilde gömme işlemi yapılmalı ve mezarlık çevresi kireçlenmelidir. -~
b) Bulaşma yollarına yönelik önlemler
Önlemler doğrudan ve dolaylı bulaşma yollarına yönelik olmak üzere iki kısımda incelenebilir:
/Doğrudan bulaşma yollarına yönelik önlemler, hastalığın ya da hastalık etkeninin çeşidine göre değişir, yani has­talıklara özeldir. Cinsel ilişkiyle, hava yoluyla ya da kanla bulaşan hastalıklar bu tür hastalıklardır. Bunlara karşı alınacak ön­lemleri şöyle sıralayabiliriz:
* Cinsel ilişkiyle geçen AİDS, frengi, bel soğukluğu, hepatit gibi hastalıklardan korunmak için hastalık şüphesi olan kişilerle ilişkiye girilmemeli, ilişkide bulunulursa kesinlikle prezervatif (kaput) kullanılmalıdır. Yine de en ufak bir şüphede he­kime gidilmelidir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmada en güvenli önlem ise tek eşliliktir.
* Hava yoluyla bulaşan hastalıklarda hastalar sağlam kişilerden ayrılmalıdır.
* Kan yoluyla bulaşan hastalıklarda, hasta kanıyla temas edilmemelidir.
/Dolaylı bulaşma yollarına yönelik önlemleri de aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
* Vektörlerle savaş amacıyla sivrisineklerin üredikleri su birikintilerini kurutmak, karasineklerin ürediği artık ve atıkla­rı açıkta bırakmamak öncelikli önlemlerdir. Vektörler uygun durumlarda biyolojik mücadele yoluyla ya da böcek öldürücü ilaç­larla yok edilmelidir.
Yiyecek ve içecekler açıkta bırakılmamalı, açıkta satılan gıdalar satın alınmamalıdır. Bozuk gıdalar, ilgitif kişiler ta­rafından uygun yöntemlerle imha edilmelidir.