Levhalar ve Levha Tektoniği

Levhaların birbirinden uzaklaştığı yerlerde:

1-Okyanus ortası sırtları,(Atlas Okyanusundaki sırt 2500m yüksekliktedir.)

2-volkanik adalar,

3-Kabuk oluşumu,

4- Okyanus tabanı genişlemesi olayları yaşanır.

5-Uzaklaşmayla oluşan kırıklardan magma yeryüzüne çıkar ve volkanizma olayları oluşur.

Yine levhaların birbirinden uzaklaştığı yerde okyanus tabanından bazal tik lavlar çıkar ve bunlar katılaşarak kıta kenarlarına eklenir Kıtalar birbirinden uzaklaşır, okyanus tabanları genişler. Ayrılan levhalara en iyi örnek Atlas Okyanusudur.

Başlıca ayrılan levhalar,

Avustralya İle Antarktika, Afrika, Hindistan,

Amerika levhaları ile Afrika, Avrasya, Antarktika

Pasifik levhası İle Antarktika, Naska, Kokos

Oceanic continental convergence Fig21oceancont

Continental continental convergence Fig21contcont

Oceanic oceanic convergence Fig21oceanocean

Okyanus-Okyanus

Birbirine kavuşan levhalar boyunca:

1-Dalma -batma olayı oluşur.

2- Okyanusal ve bir kıtasal levhanın çarpışmasıyla derin okyanus çukurları meydana gelir.

3- Volkanizma, Volkanik ada yayları ortaya çıkar,

4-Bir bariyer gibi dizilen volkanik ada yayları kıtalar ile okyanuslar arasında iç denizleri oluşturmaktadır.

5- Depremler oluşmaktadır.

6- Kabuk erimesi ve magma oluşumu gerçekleşir.

7- metemorfizma olayları meydana gelmektedir.

8- İki kıtasal ya da bir kıtasal ve bir okyanusal levhanın çarpışmasıyla kıvrımlı dağ sıraları oluşur.

Örnek; Kuzeyde yer alan Avrasya kıtası ile güneyde yer alan Gondwana kıtasının çarpışması sonucu güney Avrupa ile Kuzey Afrika arasında yer alan Tethys(tetis) denizindeki tortullar sıkışmış, kıvrılıp yükselerek alp-Himalaya dağ sisteminin oluşmasına yol açmıştır.

Kavuşan levhalara en güzel örnek ise Pasifik Okyanusudur.

Başlıca kavuşan levhalar;

Avustralya- Pasifik,

Avrasya- Pasifik,

Avrasya - Hindistan

Pasifik - Kuzey Amerika

Not: Dünya üzerindeki volkanik alanlarla; deprem bölgeleri, fay hatları, genç kıvrım dağları ve sıcak su kaynakları arasında bir paralellik vardır. Bu alanların çoğu Kıta veya levha sınırlarında yer alır. Genç sıradağlar, Volkanlar, volkanik ada yayları, Okyanus ortası sırtları, Büyük trans form faylar, grabenler, sıcak su kaynakları, deprem zonlarının hemen hepsi bu hatlardadır. Sebebi bu alanlarda yer kabuğunun hareket halinde olmasıdır.

LEVHA SINIRLARI HARİTASI

Tektonik depremler özellikle son jeolojik devirlerde oluşmuş arazilerde daha çok görülür. Çünkü bu gibi alanlarda yer katmanları henüz tam yerine oturmamıştır ve kırıklarla parçalanmıştır.

kaynak

MsXLabs Üye Girişi