Avcının Kuşağı’nda Toz Boyunca İnceleme
Messier 78 kozmik toz bulutları.
Messier 78 yansıma bulutsusunu saran bölgenin Avcı Kuşağı'nın kuzeyine doğru olan, yeni görüntüsü, inci gibi dizilmiş olan bulutsudan geçen kozmik toz bulutlarını göstermektedir. Atacama Pathfinder Deneyi Teleskobu [1] (APEX) ile yapılan gözlemler, gökbilimcilere yeni yıldızların nerede doğmakta olduğunu göstermek için yıldızlararası toz taneciklerinin ışıma ısısını kullandı.
Toz kelimesi kulağa sıkıcı gelirken, ilginç olmayabilir - bir cismin güzelliğini saklayan yüzey kiridir. Uzayda bulunan toz taneciklerinden yayılan milimetrealtı dalgaboyu ışımasını ortaya koyan Messier 78'in ve çevresinin bu yeni görüntüsü tozun şaşalı olabileceğini göstermektedir. Yoğun gaz ve toz bulutları yeni yıldızların doğum yerleri olduğundan dolayı tozlar astronomi ile ilgilenenler için önemlidir.
Messier 78 görüntüsünün merkezinde NGC 2068 bulunur. Bu bölge bir yansıma bulutsusu olup, görünür ışıkta görüldüğünde toz bulutlarından yansıyan yıldız ışığının uçuk mavi ışımasının görüldüğü anlamına gelmektedir. APEX gözlemleri görünür ışık görüntüsünde turuncu renkle kaplanmıstır. Uzun dalgaboylarına karşı hassas olarak, hatta bazılarının -250ºC'den soğuk olduğu yoğun soğuk toz kümelerinin nazik ışımasını ortaya çıkarmıştır. Görünür ışıkta, bu toz karanlık ve engelleyicidir, zaten bu yüzden APEX gibi teleskoplar, içinde yıldızların doğduğu tozlu bulutları çalışabilmek için bu kadar önemlidir.
APEX ile görülen ince bir film, görünür ışıkta Messier 78 boyunca kesilen karanlık bir toz kesit gibi görülmektedir. Bu bize yoğun tozun yansıma bulutsusunun önünde, onun mavimsi ışığını kapatarak uzandığını göstermektedir. APEX ile görülen ışıldayan tozun diğer bir belirgin bölgesi alt kenarından Messier 78den gelen görünür ışık ile üst üste gelmektedir. Görünür ışık görüntüsünde ilgili karanlık toz kesitin eksikliği, bu yoğun toz bölgesinin yansıma bulutsusunun arkasında yer alması gerektiğini anlatmaktadır.
Bu bulutlardaki gaz gözlemleri, bir takım yoğun kümelerden yüksek hızla dışarıya akan gazları ortaya koymaktadır. Yıldız hala kendini çevreleyen buluttan oluşuyorken, bu dış akıntılar genç yıldızlardan fırlatılmaktadır Bunların varlığı bu yüzden, bu kümelerin etkin olarak oluşmakta olan yıldızlar olduğunun bir delilidir.
Görüntünün en üstünde başka bir yansıma bulutsusu, NGC 2071 bulunmaktadır. Bu görüntünün alt bölgeleri sadece düşük kütleli genç yıldızları barındırırken, NGC 2071 kütlesi yaklaşık olarak güneşten beş kat daha büyük olup, APEX gözlemlerinde görülen en parlak ve en yoğun olduğu yerde yer alır.
Bu görüntülerde kullanılan APEX gözlemleri Thomas Stanke (ESO), Tom Megeath (Toledo Üniversitesi, ABD) ve Amy Stutz (Max Planck Enstitüsü, Heidelberg, Almanya) tarafından yönlendirilmektedir. Görünür ışıkta görüldüğü gibi ve son keşfedilen, oldukça değişken olan McNeil Bulutsusunu da içeren bu bölge hakkında daha fazla bilgi için => ESO1105'e bakınız.
Notlar:
[1] APEX bir Max-Planck Radyo Astronomi Enstitüsü (MPIfR), Onsala Uzay Gözlemevi (OSO) ve ESO ortak projesidir, teleskobun işletilmesini ESO üstlenmiştir. APEX şu anda aynı yerde bulunan hem inşası devam eden hem de çalışmalarına başlayan yeni nesil milimetrealtı teleskobu Atacama Geniş Milimetre/milimetrealtı Dizgesi (ALMA) için bir yol göstericidir.
Kaynak : ESO Basın Açıklaması / Görüntülü Bülten (02 Mayıs 2012) 
