Mektup zarfı nasıl yazılır?

Günümüzde artık pek fazla tercih edilmese de, mektup bir zamanların vazgeçilmez iletişim ve haberleşme aracıydı. Hâlâ zaman zaman kullanıldığına şahit oluruz. Siz de bir mektup yazdınız ve sıra geldi mektubunuzu göndermeye. Aşağıdaki talimatlar size yardımcı olacaktır.

• Zarfın sol üst köşesine gönderenin adını ve soyadını yazın.
• Gönderen isminin hemen altına gönderenin adresini yazın.
• Zarfın sağ alt köşesine alıcının adını ve soyadını yazın. Kullandığınız zarf çok küçükse alıcı adını yazmaya hemen hemen zarfın ortasından başlamalısınız. Yazmaya sağ alt köşeye çok yakın başlarsanız yazacaklarınız sığmayabilir.
• Alıcı adının hemen altına alıcının açık adresini yazın. Adresin sonuna posta kodunu yazın. Posta kodu mektubun sahibine ulaşmasını kolaylaştıracaktır.
• Zarfınıza bir de pul yapıştırmak isterseniz sağ üst köşeyi kullanın. Posta pulu eskiden gönderim ücretinin ödendiğini göstermek amacıyla kullanılıyordu. Fakat artık posta pullarına gerek kalmadı.
• Mektubunuzu uygun şekilde katlayarak zarfın içine koyun. Zarf kapağını hafifçe ıslatarak kapatın.
• Mektubunuzu en yakın postaneye teslim edebilirsiniz. O artık gideceği yeri bulur.

Mektup Türü ve Özellikleri

Birbirinden farklı yerlerde bulunan kişi veya kurumlar arasında özel ya da resmi iletişimi sağlayan yazı türüdür.

Mektup Yazılırken Uyulması Gereken İlkeler

• Mektup çizgisiz ve beyaz bir kağıda yazılmalıdır.
• Kağıdın sadece bir yüzü kullanılmalıdır.
• Mektup, kurşun kalemle yazılmamalıdır.
• Mektup kağıdının sağ üst kısmına yazıldığı yer ve tarih konulmalıdır.
• Mektup bitince imzalanmalı, sol üst köşesine de adres yazılmalıdır.

Özel Mektuplar

Birbirini çok yakından tanıyan kişilerin, birbirlerine yazdığı mektuplardır. Özel mektuplarda gönderici ile alıcının bir­birine karşı özel durumu yanında, ele alınan konu da metnin üslubunu belirler. Özel mektuplar ikiye ayrılır:

Edebi Nitelik Taşıyan Özel Mektup

Belli bir konuya bağlı kalmadan bütün hayatı içine alabilen bir anlatım aracıdır. Gönderenin iç dünyasından veya çevresinden seçilen haberler, çeşitli gözlemler, bir toplumun ve çevrenin özellikleri mektubun konusu olabilir. Mek­tubu yazan kişi yaşadığı çevreyi ve hayatı da anlatır. Bu bakımdan mektuplarda devirlerin, çevrelerin düşünce tarz­larını, âdetlerini, kısacası yaşayış şekillerini bulmak mümkündür. Böyle mektuplar, tarih araştırmacıları için belge ni­teliği taşır. Bazı Avrupalıların eski Türk yaşamı ile ilgili mektupları bugün tarihi belge olarak kabul edilir. Lady Montegu'nun Şark Mektupları bu türe örnektir.

Edebi Nitelik Taşımayan Özel Mektup

Birbirini çok yakından tanıyan kişilerin karşılıklı yazdıkları mektuplardır. Bunların belirleyici özelliği kişiden kişiye yazılmış olması, içten ve senli benli bir dille oluşturulmalarıdır. Böyle mek­tuplarda bir alana sıkı sıkıya bağlanmak gerekmez. Özel mektuplar hitap, gövde, sonuç bölümlerinden oluşur. Tebrikler, telgraf, davetiyeler, tebrik mektupları, taziye­ler özel mektup çeşitlerinden bazılarıdır.

Resmi Mektuplar (Dilekçe)

Devlet dairelerinin kendi aralarında veya kişilerle devlet daireleri arasında yazılan mektuplardır. Bu tür mektuplar­da çizgisiz beyaz kâğıt kullanılır. Anlatım ciddi olmalı, konu dışında ayrıntılara ve özel isteklere yer verilmemelidir. Dilekçe yazarken şu kurallara dikkat edilir:

• Gereksiz ayrıntılara yer verilmez, yalın ve anlaşılır bir dil kullanılır.
• Çizgisiz beyaz kâğıda yazılır.
• Dilekçe hangi kuruma veriliyorsa, bu makamın adı başa yazılır. Kurum adının sağ altına kurumun bulunduğu şehrin adı yazılır.
• Konu kısaca anlatılır.
• İlgili makamın bilgisine sunulduğu ve gereğinin yapılması ifade edilir. (Bu bölüm kişinin dileğine ilişkin sonuç bölümüdür. Alt makama yazılırsa "rica ederim" üst makama yazılırsa "arz ederim" şeklinde yazılır.)
• Dilekçenin sağ alt köşesine sırasıyla tarih, imza yer alır; ad, soyad yazılır.
• Sol alt köşeye ise adres ve varsa ekler yazılır.

İş Mektupları

Ticaret ve endüstri kurumlarının birbirlerine ya da kişilere, kişilerin bu kurumlara gönderdikleri mektuplara denir. İş mektuplarının en çok kullanılan çeşidi dilekçedir. Bir talebi ya da siparişi bildirmek, bir soruna açıklık getirmek, iş başvurusunda bulunmak, bir üst makama belirli bir durumla ilgili bilgi iletmek vb. amaçlarla kişiler ile kişiler, kişiler ile kurumlar ya da kurumlar ile kurumlar arasın­da yapılan yazışmalardır.

Özellikleri

• Kuruma ya da kişiye yönelik hitapla başlanmalıdır.
• Ad, adres, tarih belirtilmelidir.
• Açık, duru, yalın, düzgün bir Türkçeyle kaleme alınmalıdır.
• Amaç açıkça belirtilmelidir.
• Birden fazla sorun söz konusuysa, bunlar maddeler ya da paragraflar hâlinde belirtilmelidir.
• Saygılı, ciddi bir dil ve üslup kullanılmalıdır.
• Mektup bir kurum tarafından yazılıyorsa, kurumun antetli kâğıdı ve zarfı kullanılmalıdır.
• Daha önce yazılmış bir mektuba karşılık olarak yazılıyorsa, "ilgi" başlığı altında hangi tarih ve hangi sayılı, han­gi konuyla ilgili yazıya karşılık olduğu belirtilmelidir.
• Sorun, durum ya da dilek açıkça ve kısa cümlelerle belirtilmelidir.
• Sonuç cümlesinde makamlar arasındaki hiyerarşik düzene dikkat edilmelidir. Üst makam alt makama yazıyor­sa ya da makamlar arasında denklik varsa "rica ederim", alt makam üst makama yazıyorsa "saygılarımla arz ederim" ifadesiyle cümle tamamlanmalıdır.
• Kurumdan kişiye ya da kuruma yazılıyorsa kurumun en üst makamı tarafından, kişiden kişiye yazılıyorsa yazan tarafından imzalanmalıdır.
• Ek belgeler mektubun sonunda "Ekler" başlığı altında ve maddeler hâlinde belirtilmelidir.
• Bilgisayarla ya da daktiloyla yazılmalıdır.
• Çizgisiz beyaz kâğıt kullanılmalıdır.
• Yazım ve noktalama kurallarına uyulmalıdır.