Kaymakam (Arapça), İlçebay (Türkçe), Türkiye Cumhuriyeti yönetim sisteminde, ilçenin genel yönetiminden sorumlu olan, yönetimi ilçede aracısız temsil eden, ilçenin en büyük yönetimsel başı, kolluk yeri ve ilçedeki en yetkili devlet görevlisidir. Kaymakam sözcüğü, Arapça'da "yerine" anlamına gelen kâim (‎قائم‎) sözcüğüyle rütbe, mevki anlamına gelen makâm (‏مقام‎) sözcüğünün birleşmesinden oluşur. Kâim-makâm, osmanlı döneminde Padişahlık makamını temsil ederken, günümüzde ise Hükümeti temsil eder. Ülkemizin kuruluşundan 50'li yıllara kadar terimin Türkçesi olan İlçebay terimi kullanılmıştır.

Adaylık

Kaymakam adaylığı, Mülki İdare Amirliği hizmet sınıfının ilk rütbesi olup Kaymakamlık Kursundan sonra başarılı olanların, Kaymakam olarak kura ile atandıkları sürece verilen isimdir. Eski adı maiyet memurluğudur. Kaymakamlık kursunu başarıyla tamamladıktan sonra müşterek kararname ile atanarak görev başına gelen kaymakamlar, valilere bağlı olarak çalışırlar. Görev yerleri atama yönetmeliklerindeki ilçe sınıflandırmasına göre değişir. Bu süreler 2 yıldan 5 yıla kadar çıkabilmektedir. Kaymakamlık bir meslek memuriyeti olup son Avrupa Birliği uyum yasaları çerçevesinde başka bir mesleğe mensup kişilerin vekaleten bile Kaymakamlık yapmalarına olanak sağlamaz.
Organizasyon ve görevler

Kaymakamlar, bakanlıkların İlçe Teşkilatları Kaymakama bağlı kuruluşlar olarak faaliyet gösterirler.
3046 Sayılı Yasa Madde 8 - Bakanlığın kuruluş amaçlarını gerçekleştirmek ve yürütmekte oldukları hizmetleri vatandaşlara sunmakla görevli bakanlık taşra teşkilatı, ihtiyaca göre aşağıdaki kuruluşların tamamından veya birkaçından meydana gelecek şekilde düzenlenir.
a) İl valisine bağlı il kuruluşları,b) Kaymakama bağlı ilçe kuruluşları,c) Doğrudan merkeze bağlı taşra kuruluşları.3046 Sayılı Yasa Madde 15/f -Bakanlıkların Taşra teşkilatı ilçe kuruluşları aşağıdaki şekilde düzenlenir:
1. Kaymakam,2. İlçe Müdürlüğü,3. İhtiyaç bulunan ilçelerde Şube Müdürlüğü,4. Şeflik,5. Memurluk.Yani Kaymakam ilçede her bakanlığın bir numaralı görevlisidir. Kaymakam ilçenin sorunlarını giderir ve ihtiyaçları karşılar.