Arama

Türk Polis Teşkilatı - Tek Mesaj #1

virtuecat - avatarı
virtuecat
Ziyaretçi
21 Ekim 2006       Mesaj #1
virtuecat - avatarı
Ziyaretçi

Türk Polis Teşkilatı

Ad:  türk polis teşkilatı.jpg
Gösterim: 3409
Boyut:  72.0 KB

Bir toplumun iç güvenliğini sağlayan en önemli ve kapsamlı kuvvet, polis kuvvetidir. Polis bu genel güvenlik işlevi nedeniyle, kimi zaman zabıta ile aynı anlamda kullanılır. Oysa, "zabıta", daha geniş bir kavramdır. Zabıta deyince, başta polis olmak üzere gümrük, belediye, sağlık vb. zabıta güçleriyle jandarma kuvvetleri akla gelir. Polis, zabıta kuvvetleri içinde en geniş yer tutan ve en geniş işlevi olan güvenlik örgütüdür. Polisin en temel işlevi, bir devlette iç güvenliği sağlamak, suç işlenmesini önlemek, suç işleyen kişileri yakalayarak yargı organlarına teslim etmektir.

Türkiye'de polisin görev ve yetkileri, 4 temmuz 1934 tarih ve 2559 sayılı Polis vazife ve selahiyet kanunu’nda ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir. Yasaya göre, polisin genel güvenlikle ilgili görevleri iki kısımdır:
1. yasalara, tüzüklere, yönetmeliklere, hükümet emirlerine ve kamu düzenine uygun olmayan fiillerin, işlenmelerinden önce, bu yasa kuralları içinde önünü almak;
2. işlenmiş olan bir suç hakkında Ceza muhakemeleri usulü ile öteki yasalarda yazılı görevleri yapmak (md. 2).

Polis, görevlerini yerine getirirken gerekirse silah da kullanabilir. Polisin hangi koşullarda silah kullanabileceği, yasada belirtilmiştir (md. 16). Polis, suç işlenmesini önlemek ya da işlenmiş suçların faillerini ele geçirmek için kişilerden kendisinin polis olduğunu belirleyen belgeyi gösterdikten sonra kimlik belgesi sorabilir. Bu istem karşısında herkes nüfus hüviyet cüzdanı, pasaport ya da resmi bir belgeyi göstererek kimliğini belirtmek zorundadır (md. 17).

Türkler'de polis


Beylikten devlet kişiliğine dönüşen Osmanlılar’da Murat I döneminde Yeniçeri ocağı'nın çekirdeğini oluşturan Pencik oğlanları kurumuyla birlikte ilk kolluk örgütü de kuruldu (1362). Yeniçeri ocağı kurumlaştıktan (1369) sonra yeniçeri ağasının buyruğuna verilen bu örgütün başlıca görevi başkent Edirne’nin güvenliğini, dirlik ve düzenini sağlamaktı. Örgütün salma çuhadan, salma neferi, subaşı, kolbaşı, vezir baş tebdili, kullukçu çavuşu, kullukçu zabiti gibi çeşitli rütbeleri ve aşamaları vardı. Yeniçeri ocağı'yla birlikte ortadan kaldırılan bu örgütün yerine İstanbul'da Mahmut II tarafından kurulan Asakiri mansurei Muhammediye’ye bağlı olarak Asakiri hassa oluşturuldu (1826).

İstanbul’da zabıta ve güvenlik işleri ihtisap nezareti'nce yürütülürken, Anadolu ve Rumeli eyaletlerinde de aynı görevi doğrudan valilere bağlı olan Asakiri muvazzafa ve Asakiri redif örgütleri yapıyordu. Tanzimat'tan sonra ilk kez hazırlanan ayrıntılı bir nizamnameyle Zaptiye örgütü oluşturuldu (1845). Yetersiz bulunan güvenlik görevleri yeniden düzenlenerek bu kuruluş Zaptiye müşirliği düzeyine çıkarıldı (1846). Batı örneklerine göre oluşturulan bir polis örgütü, yeni kurulan Zaptiye nezareti'ne bağlandı (1847).

Öte yandan, Zaptiye müşirliği’ne bağlı Asakiri zaptiye de seraskerliğin bir bölümü durumuna getirilerek kırsal bölgelerde jandarmalık yapmakla görevlendirildi, ikinci meşrutiyet’ten önce (1907) çıkarılan 167 maddelik bir polis nizamnamesi, ancak Meşrutiyet’ten sonra (1909) uygulanmaya konuldu. Buna göre kaldırılan Zaptiye nezareti'nin görevleri, İstanbul vilayetine bağlı olarak kurulan Emniyeti umumiye teşkilatı’na devredildi. Çıkarılan ikinci bir yönetmelikle (1913) polis örgütünde ıslahat yapılırken, görev ve yetkileri de yeniden belirtildi.

İstanbul Emniyeti umumiye müdürlüğü Kurtuluş savaşı’nın sonuna kadar (1923) görevini sürdürdü. Cumhuriyetin ilanıyla birlikte kaldırılan İstanbul'daki umum müdürlüğün yerine Ankara'da Emniyet umum müdürlüğü ve bu örgüte bağlı vilayet (il) polis müdürlükleri kuruldu. 2049 sayılı polis yasası'yla (1932) polis, üniformalı ve üniformasız olarak ikiye ayrıldı.

Üniformalı polis de atlı ve yaya olmak üzere iki bölümde toplandı. 2559 sayılı yasa'yla (1934) polis görev ve yetkileri yeniden düzenlendi. 3201 sayılı Emniyet teşkilatı yasası’yla örgütün yeniden düzenlenmesi sonucu Emniyet genel müdürlüğü kuruldu (1937).

Kaynak: Büyük Larousse
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
Son düzenleyen Safi; 9 Nisan 2017 20:21