Haliç
1-İstanbul'da Eminönü, Fatih, Eyüp ilçeleri ile Beyoğlu kesimi arasında Kâğıthane'ye kadar sokulan dar ve uzun iç liman. Bizanslılar zamanında "Khrisokeras", yani "Altın Boynuz" denirdi. Bu ad daha sonra Batılılarca da benimsendi. Uzunluğu yaklaşık 8 km., en geniş yeri (Kasımpaşa-Cibali arası) 700 m.dir. Haliç aslında deniz basmasına uğramış eski bir akarsu vadisi olan İstanbul Boğazı'na karışan Alibeyköy ve Kâğıthane derelerinin sular altında kalmış vadisidir. İki yakasında İstanbul'un en yoğun iş alanları yer alır. Üç köprüyle aşılır. Bunlardan biri, Anadolu üzerinden gelen ve Boğaziçi Köprüsü'nden geçerek Haliç üzerinden Trakya'ya ulaşan şosenin geçtiği Haliç Köprüsü, öteki ikisi ise Galata ve Atatürk köprüleridir. Vadi düzlüklerinde fabrikaların, yamaçlarında konutların her geçen gün çoğaldığı ve rüzgârlara kapalı kıyılarında tersanelerin kurulduğu Haliç, bir yandan buralardan akan sağlığa zararlı pis ve zehirli sularla kirlenmekte, bir yandan da Alibeyköy ve Kâğıthane derelerinin taşıdığı molozlarla dolmaktadır. İstanbul Anakent Belediye'si Haliç'i yarı ölü görünümünden kurtarabilmek için bir önlem paketi hazırladı ve uygulamaya koydu. Bu önlemler, sanayi atık suları ile kanalizasyon sularını Haliç'in iki yakası boyunca uzanan bir kollektör düzeniyle toplayarak Marmara ve Boğaz alt akıntısına vermek, atık suyun arıtılmasını sağlamak, bazı sanayi kuruluşlarını başka yerlere taşımak ve kamulaştırmalarla Haliç kıyısında yeşil alanlar gibi projeleri kapsamaktadır.
2-Denizin akarsu ağızlarından karaya doğru sokulduğu dar koy; küçük körfez. Genellikle gelgit olayının görüldüğü bölgelerde akarsu ağızlarının aşınmasından oluşur. Bu nedenle haliçlerde tuzluluk derecesi ve akıntıların yönü sürekli değişir. Geniş haliçler liman olarak kullanılmaya ve ağızlarında bunların yer aldığı ırmaklar da suyolu ulaşımına çok elverişlidir. Bordeaux, Londra, Anvers, Rotterdam, Hamburg limanları, nehir yataklarının taranması ve düzeltilmesiyle önem kazanan böyle limanlardır. Gelgit olayı olmayan denizlerde deniz sularının alçak bir vadiyi basması sonucunda da haliç oluşabilir (İstanbul'daki Haliç).
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
