I. Hacı Giray
Vikipedi, özgür ansiklopedi

I. Hacı Giray, Kırım Hanlığı'nın kurucusudur. Hacı Giray, Cengiz Han'ın oğullarından Cuci’nin küçük oğlu Tokay Timur soyundan gelmekteydi.
Hacı Giray babasının, Kırım’daki taht mücadelesi sonunda Litvanya’ya göç ettiği ve Kral Vitold’un yanına sığındığı sıralarda dünyaya geldi. Büyüdükten sonra, Litvanya Grandüklüğü ve Şirin kabilesinin yardımıyla Altınordu Devleti'nden bağımsız bir Kırım Hanlığı’nı kurdu. Kırım Hanlığı'nı kurma tarihi kesin olmamakla beraber, bastırdığı paranın 1441 tarihini taşımasından, belirtilen bu tarihten daha önceki yıllarda devleti kurmuş olduğu anlaşılmaktadır.
Hacı Giray da, diğer hanlar gibi üzerinde hak iddiâ ettiği Altınordu tahtını ele geçirmek için, Lehistan Kralı ve Moskova Rus Prensi ile anlaşma yapmaktan çekinmedi. Bu arada, Kefe Cenevizlilerine karşı, Fatih Sultan Mehmet ile de anlaştı.

Hacı Giray Han türbesi

Hacı Giray Han'ın türbesi, Kırım'ın tarihi başkenti Bahçesaray şehrinde, bugün devlet mezarlığına dönüştürülen Zincirli Medrese 'nin de bulunduğu alandadır.
Kırım Hanlarının geçmişte hüküm sürdüğü Han Saray'ın civarında yer alan Salacık'taki tarihi kabristan alanında Hacı Giray'ın oğlu Nur Devlet Giray Han başta olmak üzere, Kırım hanlarının, Kırım'ın Milli liderleri İsmail Gaspıralı, ile sürgünde öldükten sonra Bahçesaray'a mezarları getirilen Ahmet Özenbaşlı ve Mustafa Edige Kırımal'ın da mezarları bulunmaktadır.
Sovyet yönetimi döneminde tahrip edilen edilen han türbeleri Türkiye tarafından tamir edilmekte olup, TİKA tarafından onarılan Hacı Giray Han Türbesi Devlet Bakanı Faruk Çelik ile TBMM Başkan Yardımcısı Meral Akşener 'in de katıldığı bir törenle 18 Mayıs 2009 tarihde ziyarete açıldı.