Sultan Birinci İbrahim

(1615 İstanbul - 1648 İstanbul), Osmanlı padişahı. Deli İbrahim olarak bilinir. I. Ahmet'in oğlu, IV. Murat'ın en küçük kardeşidir. 25 yaşına kadar öldürülme korkusu içinde yaşaması sonucu ruh ve sinir dengesi bozuldu. IV. Murat'ın ölümünden sonra padişah oldu (1640). Sadrazamı Kemankeş Kara Mustafa Paşa'nın desteğiyle maliyenin düzeltilmesi, vergilerin adaletli alınması, harcamaların kısılması, İstanbul halkına kıtlık çektirilmemesi için ferman çıkardı. İran ve Batı devletleri ile barış sağladı. Azak Kalesi Kazaklardan geri alındı. Bütün bu işlerde kendisinden daha çok sözü geçen Kara Mustafa Paşa'yı önce çevresinden soyutladı, sonra bir bahaneyle idam ettirdi. Bir iki isyanı bastırdı. Çevresi, Cinci Hoca diye ün salan Safranbolulu Hüseyin Efendi, Silâhtar Yusuf Paşa ve Sultanzade Mehmet Paşa gibi Mustafa Paşa düşmanlarınca kuşatıldı. Mehmet Paşa sadrazamlığa getirildi. Silâhtar Yusuf Paşa kaptanıderya oldu. Cinci Hoca ise şehzadeliğinden beri padişahın sinir doktoru olduğundan, bu gücünü, onu etki ve baskısı altına almakta kullandı. İçte ve dışta devlet işleri bozuldu. İbrahim, haremden çıkmaz, eğlenceden baş kaldırmaz oldu. Döneminde, rüşvet, kayırma, haksız idam vb. yolsuzluklar aldı yürüdü. Sonunda yeniçeri ağaları ile ulema anlaşarak padişahı azlettirip bir süre sonra da idam ettirdiler.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi