Aplastik Anemi

Aplastik anemi, kemik iliğine bağlı gelişen bir hastalıktır. Alyuvarlar, akyuvarlar ve trombositlerin üretiminde görevli olan kemik iliği yeterli miktarda üretim yapmadığı için aplestik anemi hastalığı ortaya çıkar. Kemik iliği kan hücre üretimini gerçekleştirse bile üretilen hücreler sayı bakımından vücudun gereksinimini karşılayamaz. Aplastik anemi hastalığı, hafif, şiddetli gibi farklı aşamalarda ve türlerde gelişebilir. Hastalık tedavi edilmediğinde ve ilerlediği durumlarda hayati tehlike yaratabilecek türde kanamaların ve enfeksiyonların oluşum göstermesine neden olur.

Aplastik anemi nedenleri
Aplastik anemi kemik iliği tarafından üretilen kan hücrelerinin üretilme sırasında kullanılan kök hücrelerin yıkılması sebebiyle meydana gelir. Kök hücre yıkımı bağışıklık sistemi nedeniyle gerçekleşebilir. Bakteri, virüs ya da vücuda giren her hangi bir yabancı madde ile savaşan bağışıklık sistemi, sağlığını yitirerek sağlıklı kök hücrelerine saldırmaya başlayarak bu hücrelerin sayısını azaltır. Dolayısı ile aplastik anemi bağışıklık sistemi hastalığı olarak tanımlanır. Bazı araştırmalara göre aplastik aneminin kalıtsal bir hastalık olduğu da düşünülmektedir. Kalıtsal olmayan ve sonradan oluşum gösteren aplastik anemi her yaş grubunda görülebilir ve bu aneminin %90 civarında neden kaynakladığı bilinmemektedir. Nedeni belirlenemeyen hastalık idiyopatik yani nedeni bilinmeyen hastalık olarak adlandırılır. Sonradan meydana gelen aplastik aneminin %10'luk kısmı aşağıda sıralanan nedenlerden dolayı oluşabilir;

• HIV virüsleri
• Arsenik, benzin gibi kimyasallara maruz kalma
• Kanser tedavisinde kullanılan radyasyon ve kemoterapi tedavisi
• Gebelik dönemi
• Bazı durumlarda vücudun her hangi bir yerinde oluşan ve kemik iliğine kadar ulaşan kanser hastalığı
• Lupus ve romatoid artrit gibi bağışıklık sistemi hastalıklarında kullanılan ilaç tedavisi aplastik anemiye sonradan neden olabilir.

Aplastik anemi belirtileri
Kırmızı kan hücresi değerinde düşüklük: Kırmızı kan hücresinin seviyesinde yaşanan düşüklük anemi olarak tanımlanır. Bu durumda görülen en yaygın şikayet aşırı yorgunluk hissidir. Beraberinde nefes darlığı, halsizlik, baş dönmesi, el ve ayaklarda üşüme, ciltte solgunluk ve göğüs ağrısı gibi şikayetler de yaşanabilir.

Beyaz kan hücresi değerinde düşüklük: Beyaz kan hücreleri vücutta bakteri ve virüsleri öldürerek enfeksiyonlar ile mücadele etmeyi sağlar. Beyaz kan hücresinde yaşanan düşüklük nedeniyle vücut enfeksiyonlara karşı daha dirençsiz olur.

Trombosit düşüklüğü: Kan pıhtılaşmasını sağlayarak kanamaları durduran trombosit sayısında yaşanan azlık kanın durmasını engeller ya da zorlaştırır. Örneğin adet kanama, burun kanaması gibi kanamaların kendiliğinden belli bir süre sonra durması gerekir. Fakat trombosit düşüklüğünde bu tür kanamalar daha uzun sürerek fazla kan kaybına yol açabilir.

Aplastik anemi teşhisi
Aplastik aneminin tanısı için kanı oluşturan hücrelerin değerlerine bakmak için bazı tetkikler uygulanır. Beraberinde kan hücresi üretimi için olması gereken kök hücreler de kontrol edilir. Kök hücreleri kontrol etmek için kemik iliğinden doku örneği alınarak biyopsi yapılır. Uygulanan testlerde amaç;
Kişide aplastik anemi varlığını tespit etmek, aplastik aneminin nedenini ve şiddetini öğrenmek ve aplastik anemi gibi belirtiler yaratan hastalıkları elemektir.

Aplastik anemi tedavisi
Aplastik anemi tedavisi hastalığın şiddetine göre değişik şekillerde yapılabilir. Hafif seyreden aplastik anemide, rutin doktor kontrolü, ilaç tedavisi ve kan nakli yeterli olabilir. Aplastik anemi ileri derecedeyse kemik iliği nakli ile tedavi edilebilir. Aplastik anemi çok şiddetli seyrediyorsa hayati risk yaratabileceği için hastanın hastane de yatarak tedavi altına alınması gerekebilir.
Kan nakli: Kan nakli hastalığı kesin olarak tedavi etmez. Fakat kan değerlerini düzenleyerek hastanın yaşamış olduğu halsizlik gibi şikayetleri azaltabilir.
Antibiyotik: Beyaz kan hücresi eksikliği nedeniyle yaşanan enfeksiyonları engellemek için uygulanabilir.
Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar: Bağışıklık sisteminin kemik iliği hücrelerine gerçekleştirdiği atakları önlemek amacıyla sistemi baskılayan ilaçlar tedavide kullanılabilir.
Nakiller: Aplastik anemi tedavisi için kemik iliği ya da kök hücre nakli uygun görülebilir. Oldukça etkili bir tedavi yöntemi olsa da nakil her tür hasta için uygulanamaz.

Hemolitik Anemi

Hemolitik Anemi; Kırmızı kan hücreleri, vücudun doku ve hücrelerine, oksijen taşımakla sorumlu olan hücrelerdir. Kırmızı kan hücrelerinin normal ömür süresi, ortalama 90 ile 120 gündür. Bundan daha kısa sürede kırmızı kan hücrelerinin ölmesi ve yerine yenilerinin üretilememesi halinde, hemolitik anemi meydana gelir. Vücut hücre ve dokuları, fonksiyonlarını sürdürebilmek için, belirli oranda oksijene ihtiyaç duyarlar. Hemolitik anemi durumunda ise, bu yapılar oksijensiz kaldıklarından dolayı, çalışamaz bir hale gelerek ölmeye başlarlar.

Hemolitik anemi ilk aşamada şu belirtilerle kendini gösterebilir;

• Bİtkinlik, çok çabuk yorulmak
• Sık sık tekrar eden baş ağrıları
• Konsantrasyonda ve bir olayı düşünmede zorlanma
• Sürekli ruh halinin değişmesi

Hemolitik anemi ciddileşmeye başladığı zaman ise şu belirtiler ortaya çıkabilir;

• Göz akının mavileşmeye başlaması
• Çok çabuk kırılan tırnaklar
• Ayağa kalkınca şiddetli baş dönmesi
• Cildin solgunlaşması ve sararması
• Nefes alıp vermede güçlük
• Dilde zor geçen yaralar
• Sarılık
• Göğüste sancı şeklinde ağrı
• Kalp yetmezliği

Hemolitik anemi birçok farklı sebeple ortaya çıkabilir. Bundan dolayı, öncelikle altta yatan sebep tespit edilmelidir. Ayrıca hastalığın şiddeti, yaş durumu ve sağlık durumu da göz önüne alınarak, ciddi bir tedavi süreci başlatılmalıdır.

Megaloblastik Anemi

Megaloblastik Anemi, bu anemi çok büyük alyuvarların görülmesiyle ortaya çıkan bir kan bozukluğudur. Anemi, alyuvar kaybıyla ortaya çıkan bir kan bozukluğu hastalığıdır. Alyuvarlar vücutta oksijen taşımaktadırlar.Gerektiği kadar değilse dokular ve organlar oksijen eksikliği yaşarlar. Megaloblastik anemi durumunda bozukluk alyuvarların tamamlanmayan oluşumundan meydana gelir ve çok sayıda gelişmemiş yada yetersiz gelişen alyuvarla sonuçlanır. Bu alyuvarlar işlevlerini sağlıklı alyuvarlar gibi yerine getirmezler ve sağlıklı hücreleri dışlayarak anemiye neden olurlar. Hücreler gelişmemişlerdir ve ayrıca kısa ömürlü olmaları beklenir.

Megaloblastik Anemi Sebepleri
Megaloblastik aneminin en çok görülen iki sebebi folik asit yada vitamin B12 eksikliğidir. Eğer neden bağırsaklarda malabsorpsiyon sebebiyle vitamin B12 eksikliğiyse, buna pernisyöz anemi adı verilmektedir. Diğer sebepler arasında aşırı alkol kullanımı, kemoterapi, lösemi, bazı ilaçlar ve birtakım genetik durumlar bulunmaktadır. Bu anemi herkeste ortaya çıkabilse de en fazla Kuzey Avrupa kökenlilerde görülmektedir.

Megaloblastik Anemi Belirtileri

• Yorgunluk
• Kas zayıflığı
• İştah ve kilo kaybı
• İshal
• Bulantı
• Hızlı kalp atışı
• Düzgün yada hassas dil
• El ve ayakta karıncalanma hissi
• Organlarda uyuşma

Megaloblastik Anemi Teşhisi
Bu tarz anemi genellikle standart kan testleri sırasında ortaya çıkar. Bunlar arasında tam kan sayımı ve alyuvar folat düzeyi kontrolü bulunmaktadır
Doktor tıbbi hikayenizi alır ve fiziki muayene yapar. Bunların amacı belirtilerin başka sebeplerinin olup olmadığını anlamak içindir. Teşhis koymaya yardımcı olan test Schilling testidir. Bu test vitamin B12 emilimini ortaya çıkaran bir kan testidir. Radyoaktif B12 tükettikten sonra idrar örneği değerlendirilir. Eğer idrarınızda minimum B12 bulunursa yada hiç yoksa vitamini emmiyorsunuz demektir. Sağlıklı insanlarda, bağırsak fazla B12 yi alır ve bu fazlalığı idrar yoluyla dışarıya atar.

Megaloblastik Anemi Tedavisi
Megaloblastik anemi tedavisi aneminin asıl nedenine bağlıdır. Aynı zamanda, yaş, genel sağlık durumu, tolerans ve tedaviye verdiğiniz tepki ve hastalığın şiddetini de önemser. Tedavisi süreklidir ve bu, aneminin tekrar ortaya çıkmasını önlemek içindir. Genel vitamin B12 eksikliği yada pernisyöz anemi için aylık vitamin iğnelerine ihtiyacınız olabilir. ağızdan takviyeler de verilmesi olasıdır. Diyetinize vitamin B12'li besinler eklemek de size yardımcı olacaktır. Bu tarz gıdalar arasında yumurta, tavuk, takviye edilmiş tahıllar, süt ve kabuklu deniz ürünleri bulunur. Folik asit yetersizliğinden kaynaklanan megaloblastik anemi ağız yada damar yoluyla folik asit takviyeleriyle tedavi edilir. Megaloblastik aneminin erken teşhis edilmesi çok önemlidir. Vitamin B12 eksikliği uzun devam ederse kalıcı sinir hasarı meydana getirebilir. Vitamin B12 genel olarak hayvansal besinlerde bulunur. Sizde diyet kısıtlamalarına bağlı vitamin B12 eksikliği varsa anemi çıkması riskini azaltmak için alternatif yollar hakkında doktorunuza danışın. Ek takviyeye ihtiyaç duyabilirsiniz.