Christian Jacq

Mısır kitaplarının tartışmalı yazarı: Christian Jacq

Dünyanın çok okunan yazarlarından biri olan Christian Jacq kimilerine göre dünyanın en üretken kalemlerinden, kimilerine göre ise bir ısmarlama romancı.

Ad: Christian_Jacq_1.jpeg
Gösterim: 475
Boyut: 89.8 KB

Mısırla ilgili kitaplar son yıllarda çok satanlar listelerinin en kalıcı konuklarından. Üzerinde firavun heykelleri, piramitler, hiyeroglif yazıları gibi tarihi ve mistik Mısır uygarlığı simgelerinin yer aldığı kitapların biri kitapçı raflarının ön sıralarında kısa bir süre yer almaya görsün, yerine hemen bir yenisi gelmekte gecikmiyor. Ve bu epeyce kalabalık Mısır romanlarına baktığımızda, şaşırtıcı biçimde neredeyse hepsinin üstünde tek bir ismin yazılı olduğunu görürüz: Christian Jacq. Bugüne kadar kırktan fazla kitap kaleme alan, Brezilya'dan Japonya'ya dünyanın dört bir yanında fanatik hayranları bulunan Jacq, yaşadığımız dönemin en çok okunan yazarlarından. Hayatını Mısır tarihini araştırmaya ve tarihi romanlar yazmaya adamış olan yazar, kimilerine göre dünyanın en üretken kalemlerinden biri, kimilerine göreyse kitaplarını Mısır'dan aldığı para karşılığı bu ülkenin tanıtımı amacıyla yazan ısmarlama bir romancı.

Mısır hayranı
Christian Jacq'ın kişisel tarihinden adeta Mısır üzerine araştırmak ve yazmakla geçmiş bir tarih olarak bahsetmek yanlış olmayacaktır. Yazar, 1947'de Paris'te bir eczacı babanın oğlu olarak doğdu. Ailesi onun doktor ya da eczacı olmasını istiyor, onu bu alanlara yönlendiriyordu. Ancak annesi babası dışında onun hayatında büyük etkisi olacak biri daha vardı: Anneannesi. Hayatını kedilerle, köpeklerle, akvaryum balıklarıyla geçiren, piyano ve edebiyat hayranı bu tuhaf kadın sayesinde edebiyatla tanıştı. Bu dönemde hayat boyu sürdüreceği okuma alışkanlığının ilk adımlarını attı. Bu arada çizgi filmlerde izlediği ve Ten Ten serilerinden okuduğu Mısır ile ilgili hikâyelere büyük hayranlık beslemeye başlamıştı. Jacq henüz on üç yaşında 60'lı yılların tanınmış akademisyenlerinden Jacques Pirenne'in üç ciltlik Mısır Uygarlığı Tarihi isimli kitabını okuduğunda hayatının farklı bir seyir alacağını anlamıştı.
Birgün Etienne Lalou adındaki yayımcıyla tanışması da, onun tıp yerine edebiyatla ilgilenmesinin kendisi için çok daha iyi olacağına karar vermesine neden oldu. Daha önce zaten şiirler yazıyordu; romana yöneldi ve beş yıl içinde beş roman kaleme aldı. 1965'te on yedi yaşındayken, kolejde tanıştığı sevgilisi Françoise ile evlendi. Balayında, hayallerinin izini sürmeyi ihmal etmedi ve yeni eşini koluna takarak Mısır'ın yolunu tuttu. Gittiği ülkede ilk ziyaret ettiği yer II. Ramses'in devasa heykeliydi ve sonra da diğer lahitler, piramitler, yazıtlar vs geldi. Gördüklerinden müthiş etkilenmişti.
Yirmi bir yaşındayken eski Mısır uygarlığı ile ortaçağ ilişkisini ele aldığı ilk kitabını yayımladı. Yine aynı zaman diliminde öğrenim gördüğü felsefe ve edebiyat alanını terk etti. Arkeoloji ve Mısıroloji'ye yöneldi. Lisans eğitimini, yüksek lisans onu da doktora izledi. Derslerde ve tezlerinde gösterdiği başarı akademi dünyasının gözünden kaçmadı. France-Culture'ün delegesi oldu. 1981'de yazdığı 'Büyük Firavunlar Döneminde Mısır' adlı denemesiyle Fransız Akademisi'nce ödüllendirildi. Ancak gerçek büyük başarı için 1987'yi beklemesi gerekecekti. İlk romanı Mısırlı Champollion 1987'de yayımlandı. Kitap, beklenmedik bir başarı yakaladı. O sırada kırk yaşındaydı ve kendi ifadesiyle 'çocukluk düşlerini gerçekleştirmenin keyfini çıkarıyordu.'

On dört saatlik çalışma
Ancak yaptıklarıyla yetinmiyor daha da fazla araştırmak, yazmak istiyordu. Paris'ten ayrılarak Lausanne'a yakın bir bölgede yeni bir eve yerleşti. Bu yeni ev bildiğimiz evlerden epeyce farklıydı. Çünkü yaşayacağı bu yeni mekân evden çok bir kütüphaneyi andırıyordu. Evde on binden fazla kitap bulunuyordu. Bilimsel yayınlar ve fotoğraflar da cabası. Mısır hayatındaki en büyük yeri tutuyordu, ne de olsa onun için hayat Mısır demekti. Her geçen gün daha da artan tutkusuyla günde on dört saate yakın çalışıyordu. Hiyeroglif yazılardan çok etkilenen yazar romanlarını da el yazısıyla ve güzel bir stille yazmaya çabalıyordu. Kâğıda döktüklerini ise sonradan bilgisayara aktarıyordu. Elinden sürekli yeni eserler çıkıyordu: Romanlar, denemeler, resimli albümler...
Yazdığı kitapların hepsi de büyük ilgi görüyordu. Mısır Yargıcı Fransa'da 1993 ve 1994 yıllarında tam bir yıl boyunca çok satanlar listesini terk etmedi ve üç yüz binlik bir satış rakamına ulaştı. 1995'de ortalığı sarsacak, aynı zamanda hikâyede anlatılanların doğruluğu uzun süre tartışılacak, yeni bir eser, Ramses'in hayatını anlattığı beş ciltlik bir romana imza attı. Kitabın ilk cildi Işığın Oğlu Fransa'da yedi yüz bin civarında sattı ve serinin tamamı dünya çapında on bir milyondan fazla satış rakamına ulaştı. O artık dünyanın en çok okunan yazarı olmuştu. Son çalışmalarından, 2000 yılında yayımladığı dört ciltlik romanı Işık Taşı, yirmi üç dile çevrildi ve kısa sürede beş milyondan fazla satış yaptı.
Yazarın sürekli yeni kitapları yayımlanmaya ve neredeyse eş zamanlı olarak farklı dillere çevrilmeye devam ediyor. Jacq'ın L'Express Kitap Dergisi'ne verdiği son röportajlardan birine bakıldığında, Mısır tutkusunun ne seviyeye ulaştığı rahatlıkla anlaşılabilir. Zira "Sizce kusursuz bir mutluluk nedir?" sorusuna "Şubat ayında akşam saat 4'de Nil'in kıyısında oturup yazı yazmak" yanıtını, "Nasıl ölüme yollanmak isterdiniz?" sorusuna ise "Eski Mısırlıların öteki dünyadaki yaşamına yolculuk yapabilmek için mumyalanarak" yanıtını veren yazarın bu alanda kitap yazmaya ara vermeyeceği kesin gibi görünüyor.

Yoksa ısmarlama romancı mı?
Yazının başında da belirtildiği gibi Christian Jacq aldığı övgüler kadar eleştirilere de maruz kalan bir yazar. Yazarın kitapları özellikle edebiyatçılar ve tarihçiler tarafından yoğun tepki çekti. Jacq'ı eleştiren edebiyatçılar, iyi bir roman yazabilmek için iyi bir tarihçi olmanın yeterli olmadığı görüşünde, dolasıyla da yazarın kitaplarının en mütevazı ifadeyle edebi anlamda değerinin çok tartışmalı olduğunu savunuyor. Tarihçiler ise Jacq'ın Mısır tarihiyle ilgili yanlış bilgilere yer verdiği görüşünde. Özellikle, yazarın II. Ramses'i kusursuz ve güçlü bir lider olarak tanıtması, dünyanın dört bir yanından tarihçilerin tepkisine yol açtı. Ona yönelik eleştirilerden en ciddi olanı ise yazarın bu romanları Mısır hükümetinden para alıp, ülkenin reklamını yapmak amacıyla yazıyor.
Yazara Türkiye'den de eleştiriler geldi. Örneğin Radikal Gazetesi ekonomi yazarı ve Hitit araştırmalarıyla tanınan Mahfi Eğilmez, 2000 yılında kaleme aldığı 'Kadeş Savaşını Kim Kazandı' başlıklı makalede Jacq'ı yerden yere vurdu. Eğilmez yazısında Jacq'ın romanlarını, Mısır devletinden gelen sipariş üzerine Mısır'ın tanıtımı için yazdığından kuşku duymadığını belirtip, yazarın tarih yanlışlarını da bu taraflılığına bağlıyordu. Eğilmez'in en büyük eleştirisi ise Mısırlıların üstün uygar bir ulus, Hititlerin ise barbar ve istilacı bir ulus olarak sunulmasıydı. Eğilmez, Jacq'ın kitabında yazdığının aksine Kadeş Savaşı'nı Mısırlıların kazandığı bilgisinin yanlış olduğunu, bunun da yeni Hitit kaynaklarının bulunmasıyla kanıtlandığını iddia ediyordu.

MAHMUT HAMSİC
Kaynak

MsXLabs Üye Girişi