İstatistik

Bir konuyla ilgili toplanmış sayısal verileri inceleyen, düzenleyen, çözümleyen matematik dalı. Toplumsal, teknik vb. tüm alanlara uygulanır. Örneğin bir ülkedeki fiyat hareketleri üzerine bir inceleme ekonomi alanındaki, bir parçacığın sıvı içindeki davranışıyla ilgili verilerin işlenmesi teknik alandaki, trafik akışının denetlenmesi, sosyo-ekonomik bir uygulamadır. İstatistiğin temel kavramları olasılık kuramına dayanır. Üzerinde araştırma yapılan tüm grup "kitle" adını alır. Kitle sonlu-sonsuz ya da kesikli-sürekli olabilir. İstatistikte, incelenen tüm kitle üzerinde ölçüm yapmanın çok zor, pahalı ya da olanaksız olduğu durumlarda, kitlenin, örneklem denilen bir alt kümesinden veri toplanır. Bu işleme "örnekleme" denir. Örneğin bir fabrikanın ürettiği ampullerin ortalama ömrü saptanmaya çalışılıyorsa, kuşkusuz, rasgele seçilen örneklem incelenir. Elemanların kitleden alınma olasılıkları aynıysa, söz konusu olan, seçkisiz örneklemdir. Örneklemin ortalama değeri x, standart sapması s2 ile gösterilir. n elemanlı bir örnekte gözlemler x1, x2, ..., xn ile bu seçkisiz değişkenlerin her birinin ortalaması _ ise örneklem ortalamalarının beklenen (umulan) değeri de _dür. Ayrıca örneklemle kitlenin ortalama ve varyansları arasında da bağıntı kurulabilir, böylece örneklem aracılığıyla kitle hakkında yargıya varılır.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi