Olimpiyat oyunlarında Türkiye hangi madalyaları almıştır?
Olimpiyatlarda Türkiye
MsXLabs.org
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi 1908 yılında kurulmuş ve Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından 1911 yılında kabul edilmiştir. Türkiye'nin ilk Olimpiyat Oyunları'na iştirakı ara oyunlar diye adlandırılan Osmanlı Devleti yıllarında 1906 Atina oyunlarıdır. Bu tarihten itibaren genelde düzenli bir şekilde her organizasyonda yer alan Türkiye, ancak 1920 Ansvers oyunlarına Birinci Dünya Savaşı'na neden olan ülkeler (Almanya, Avusturya, Macaristan, Türkiye ve Bulgaristan) sıfatına sahip olması nedeniyle Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından organizasyona davet edilmedi. 1932 Los Angeles oyunlarına ise yolun uzaklığı ve masrafların çokluğu nedeniyle Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi tarafından ABD'e atlet gönderilmedi. 1980 Moskova oyunlarına SSCB'nin Afganistan'ı işgalini protesto eden pek çok batılı ülke gibi oyunlara atletlerini ve sporcularını göndermemiştir.
Tarihçe
1923 öncesi
Atina'daki 1906 ara olimpiyat oyunlarına Osmanlı Devleti'ni temsilen İstanbul, İzmir ve Selanik'ten 1 Ermeni, 10 İngiliz, 18 Rum, 1 Musevi olmak üzere 30 sporcu katıldı. Atletizm, jimnastik eskrim, güreş ve futbol dallarında sporcular Osmanlı Devleti'nin temsil ederken, Bunlar arasında yarışan Yorgo Aliprantis adlı jimnastikçi 10 metrelik ipe tırmanma yarışmasında, 11.4 saniyelik derecesiyle dünya rekoru kırarak birincilik kürsüsüne çıkmıştır. Aliprantis'in bu rekoru, ipe tırmanma yarışının ertesi yıl olimpiyat sporu kategorisinden çıkartılmasından dolayı günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.
1908 yılında ise Meşrutiyetin ilanı ile devlet içinde dernek kurma yasası çıktı ve bugünkü Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi'nin temellerini oluşturan Osmanlı Olimpiyat Cemiyeti kuruldu. Bu derneğin kurulmasından sonra Türkiye, resmi olarak Olimpiyat Oyunları'nda temsil edilme hakkını kazandı.
1908 yılındaki olimpiyatlara katılan tek Osmanlı sporcu olan jimnastikçi Aleko Mulos, olimpiyatlarda resmi olarak Türkiye'yi temsil eden sporcu olarak tarihe geçti. 1912'deki olimpiyatlarda Türkiye'den katılan 2 sporcu Vahram Papazyan ile Mıgırdıç Mıgıryan'dı. Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'na neden olan ülkeler arasında görüldüğü için 1920 oyunlarına çağrılmadı.
1924-1980
1924 Paris Olimpiyatları'nda Türkiye Milli Futbol Takımı da ilk kez yer aldı. Milli takım Çekoslovakya'ya 5-2 yenilerek elendi. Türkiye, 1924 Olimpiyatları'nda 11 atlet, 3 bisiklet, 2 halter, 1 eskrim, 5 güreş ve 18 futbol oyuncusu tarafından temsil edildi. 1928 Amsterdam Olimpiyatları'nda Türkiye'den 6 atlet, 5 bisikletçi, 1 halterci, 4 eskrim sporcusu, 6 güreşçi ve 20 kişiden oluşan bir futbol takımı mücadele etti. Türk atlet Ömer Besim Koşalay, 1924 ve 1928'de Türkiye'yi temsil etmiştir. 1932 Los Angeles Olimpiyatları'na Türkiye, yolun uzaklığı ve masrafların çokluğu nedeniyle bu olimpiyata katılmadı. 1936 Berlin Olimpiyatları'na 2'si kadın 60 sporcuyla katılan Türkiye, ilk kez bir olimpiyatta Türk kadın sporcularla da yer almış oldu. Türkiye, olimpiyat tarihinin ilk madalyalarını 1936 Olimpiyatları'nda elde etti. Türkiye'nin Olimpiyat Oyunları tarihinde şeref kürsüsüne çıkan ilk Türk sporcusu serbest güreş 79 kg'da bronz madalya kazanan Mersinli Ahmet Kireççi oldu. Onun ardından grekoromen 61 kg'da Yaşar Erkan altın madalyanın sahibi oldu. Türkiye, kazandığı 2 madalyayla Olimpiyatları 19. sırada tamamladı. 1948 Londra Olimpiyatları'na Türkiye'den 1'i kadın olmak üzere toplam 68 sporcu katılırken, Türkiye adına toplamda 12 Türk sporcusu şeref kürsüsüne çıktı. Türkiye tamamı güreş sporundan olmak üzere toplam 6 altın madalya kazandı. Türkiye, 1948 Olimpiyatları'nda takım halinde 7. sırayı alma başarısı gösterdi. 1952 Helsinki Olimpiyatları'nda Türkiye'yi Olimpiyatlarda tamamı erkek 60 sporcu temsil etti. Türkiye, kazandığı 2 altın ve bir de bronz madalyayla ülkeler sıralamasında 16. oldu. 1956 Melbourne Olimpiyatları'na Türkiye'de yaşanan ekonomik sıkıntılar nedeniyle sadece 15 sporcu gidebildi. Türkiye'nin kazandığı 7 madalyanın tamamı da güreşten geldi. 1960 Roma Olimpiyatları'na Türkiye adına damgasını vuran olay, Türk güreşçilerinin tam 7 altın madalya kazanmasıydı. Ahmet Bilek, Mustafa Dağıstanlı, Hasan Güngör, İsmet Atlı, Müzahir Sille, Mithat Bayrak ve Tevfik Kış 1960 Roma Olimpiyatları'nın Türkiye adına altın madalyaya uzanan isimleri oldular. Türkiye, 1960 Roma Olimpiyatları'nda kazandığı 9 madalyayla ülke sıralamasında 6. sırayı elde etti. Türkiye 1964 Tokyo Olimpiyatları'na, atletizm, halter, güreş ve yelkende toplam 25 erkek sporcuyla katıldı. Tokyo'da 2 altın, 3 gümüş ve 1 bronz madalya kazanan Türkiye'nin kazandığı tüm madalyalar yine güreşten gelirken, Türkiye kazandığı 6 madalyayla ülke sıralamasında 16. sırayı elde etti. 1968 Mexico City Olimpiyatları'nda Türkiye'yi atıcılıkta 3, atletizmde 4, boksta 6 ve güreşte 16 olmak üzere toplam 33 sporcu temsil etti. Türkiye, Olimpiyatlarda 2 altın madalya kazanırken, madalyalar Mahmut Atalay ve Ahmet Ayık'la yine güreşten geldi. 1972 Münih Olimpiyatları'nda Türkiye bu olimpiyatta atıcılıkta 4, atletizmde 4, boksta 7, bisiklette 6, eskrimde 4, halterde 4, güreşte 16, yüzmede 2 sporcu olmak üzere toplamda 1'i kadın 47 sporcuyla yarıştı. Türkiye, kalabalık katılımına rağmen 1972'de sadece 1 gümüş madalya kazanabildi. Türkiye'nin olimpiyatlardaki tek madalyasının sahibi ise güreşte Vehbi Akdağ oldu. 1976 Montreal Olimpiyatları'nda Türkiye atletizm'de 3, boksta 3, bisiklette 4, halterde 2, judoda 3, atıcılıkta 3, güreşte 11 ve tramplen atlamada 1 sporcu olmak üzere toplamda 1'i kadın 30 sporcuyla temsil edildi. Ancak Türkiye 1976'da tek bir madalya dahi alamadı.
1980 Moskova Olimpiyatları'na Sovyetler Birliği'nin Afganistan'ı işgal etmesini olimpiyat ruhuna aykırı bulan, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu ve Amerika Birleşik Devletleri'nin başı çektiği 33 ülke 1980 Moskova'yı boykot etti.
1984-2000
Sovyetler Birliği ile onu destekleyen ülkelerin boykot ettiği 1984 Los Angeles Olimpiyatları'na Türkiye 2'si kadın 48 sporcuyla katılırken, tam 36 yıl sonra ilk kez güreş dışında bir branşta madalya kazanıldı. Boks dalında mücadele eden Eyüp Can ve Turgut Aykaç bronz madalya kazanan isimler olurken Türkiye'nin 3. ve son madalyası yine bronz oldu. Türkiye, Los Angeles'ta atıcılıkta 4, atletizmde 5, boksta 6, okçulukta 3, judoda 4, halterde 4, güreşte 16, yüzmede 4, yelkende 2 sporcuyla mücadele etti.
1988 Seul Olimpiyatları'na Türkiye 5'i kadın toplam 50 sporcuyla mücadele ederken, ilk kez bir Türk sporcusu Olimpiyat rekoru kırma başarısı gösterdi. Naim Süleymanoğlu halterde Türkiye'ye altın madalya kazandırırken, serbest güreşte Necmi Gencalp gümüş madalyayla Türkiye'ye döndü. Türkiye, Seul'de atıcılıkta 2, atletizmde 4, boksta 4, okçulukta 6, judoda 4, yelkende 3, yüzmede 2, halterde 5, güreşte 12 ve tekvandoda 8 sporcuyla mücadele etti.
1992 Barselona Olimpiyatları'nda Türkiye'yi 8'i kadın toplam 47 kişi temsil etti. Türkiye Barselona Olimpiyatları'nda 2 altın, 2 gümüş ve 2 bronz olmak üzere toplam 6 madalya kazanırken, judoda Hülya Şenyurt'un bronz madalya kazanmasıyla olimpiyatlar tarihi boyunca ilk kez bir Türk kadın sporcu kürsüye çıkma başarısı gösterdi. Türkiye adına, halterde Naim Süleymanoğlu ve grekoromen güreşte Mehmet Akif Pirim altın madalya kazanan isimler oldu.
1996 Atlanta Olimpiyatları'nda Türkiye adına 9'u kadın toplam 54 sporcu katıldı. Halterci Naim Süleymanoğlu bir kez daha altın madalyaya ulaşarak tarihe geçti. Türkiye Olimpiyatlar sonunda madalya sıralamasında 20. sırada yer aldı.
2000 Sidney Olimpiyatları'nda Türkiye'nin 15'i kadın toplam 59 sporcusu vardı. Türkiye'yi bu oyunlarda atıcılıkta 2, atletizmde 6, boksta 9, güreşte 12, halterde 8, judoda 3, okçuukta 6, tekvandoda 2, yelkende 4, yüzmede 7 sporcu temsil etti. Güreşte Hamza Yerlikaya, halterde Halil Mutlu, judoda Hüseyin Özkan altın madalya aldı. Türkiye 2000 Sidney Olimpiyatları'nı toplam 5 madalyayla 26. sırada tamamladı.
2004-
2004 Atina Olimpiyatları Türkiye 21'i kadın toplam 66 sporcuyla katılım sağladı. Türkiye Olimpiyatlar sonucunda 3'ü altın, 3'ü gümüş, 4'ü de bronz olmak üzere toplam 10 madalya kazandı. Türkiye'ye altın kazandıran isimler, halterde Nurcan Taylan, Halil Mutlu ve Taner Sağır olurken, boksta Atagün Yalçınkaya, tekvandoda Bahri Tanrıkulu, güreşte ise Şeref Eroğlu gümüş; atletizmde Eşref Apak, güreşte Aydın Polatçı ve Mehmet Özal, halterde ise Sedat Artuç bronz madalya kazandırdı.
2008 -
2008 Pekin Olimpiyatları'nda Türkiye 12 branşta 19'u kadın olmak üzere 68 sporcu ile temsil edildi. 16 sporcuyla atletizm ilk sırada yer alırken, güreş 13, yüzme 11, halter 6, yelken 6, boks 5, tekvando 4, masa tenisi ve okçuluk 2'şer, atıcılık, judo ve bisiklette ise 1'er sporcuyla Türk sporcular Pekin'de yarıştı. Türkiye tek altın madalyasını güreşte Ramazan Şahin'le kazanırken, 4 gümüş ve 3 bronz madalyayla olimpiyatları 37. sırada tamamladı.
Genel Madalya Durumu
Bugüne kadar Olimpiyatlarda Türkiye adına 66 atlet 82 olimpiyat madalyası kazanmıştır (37 Altın, 23 Gümüş, 22 Bronz).
