Kataliz ve Katalizör
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Tepkime sonucunda kendisi değişmeyen bir madde (katalizör) aracılığıyla kimyasal bir tepkimenin hızının artırılması (kataliz). Katalizörün cinsi tepkimeden tepkimeye değişir. Tersinir tepkimelerde katalizör, her iki yönde de etkir ve denge durumu değişmez. Kataliz, homojen ya da heterojen olabilir. Birinci durumda katalizörle tepkimeye giren maddeler aynı evrededir (genellikle gaz ya da sıvı) ve katalizör hemen bozunan bir ara ürün oluşturur. İkinci durumdaysa tepkimeye giren maddeler, katalizör yüzeyinde adsorblanır. Heterojen kataliz, genellikle yabancı maddelerin varlığından ötürü bir süre sonra durur. Katalizörler sanayide, örneğin kontakt yönteminde, yağların hidrojenasyonunda ve petrolün kraking işleminde yaygın olarak kullanılır. Canlı organizmalar, yaşamlarını biyokimyasal tepkimeleri düzenleyen ve enzim adı verilen karmaşık yapılı katalizörler yardımıyla sürdürürler.
