Sarılık
MsXLabs.Org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Kanda billirübin oranının ya da safrada sarı boya maddesinin artması sonucu derinin, göz aklarının ve vücut sıvılarının sarı bir renk almasıyla beliren hastalık. Tek başına bir hastalık olmayıp çeşitli karaciğer, safrakesesi ve safra yolları hastalıklarının varlığı dolayısıyla ortaya çıkar. Alyuvarların parçalanması sonucu ortaya çıkan billirübin, kandan karaciğere geçer. Burada çeşitli değişiklikler geçirerek, sonunda safra olarak salgılanır ve safrakesesine yollanır. Safra kanalı aracılığıyla da bağırsaklara geçerek, yağ metabolizmasında rol oynar. Dışkıyla dışarı atılır. Billirübinin vücuttaki bu dolaşımı sırasında meydana gelen herhangi bir aksaklık sarılığa yol açar. Üç tür sarılık vardır. Bunlardan birincisi karaciğer iltihabı, zehirlenmesi, siroz ya da karaciğer kanseri gibi, karaciğer hücrelerini etkileyen bir hastalık sonucu ortaya çıkar. Safrakesesinde taş oluşması ve bu taşların safra kanallarını tıkaması sonucu ortaya çıkan sarılık ikinci türü oluşturur. Bu iki tür sarılığın belirtileri, billirübin dolaşımındaki aksamaya bağlı olarak, deri ve göz sarılaşması, beyaz renkte, kil görünümünde ve yağlı dışkı, koyu kırmızı renkli sidik, deride kaşıntı ve kanamalardır. Üçüncü tür sarılık, kandaki alyuvarların, karaciğerin alabileceği miktardan daha fazla, yani olağanın üstünde bir hızla parçalanmasından oluşur. Bu tür sarılıkta metabolizma için gerekli billirübin bağırsaklara ulaştığından, gözlerdeki sarılaşma dışında belirti görülmez. Bu tür sarılığa hemoliz kökenli sarılık denir. Dölyatağındaki yaşam sırasında depoladıkları alyuvarların doğumdan hemen sonra parçalanması sonucu, yeni doğmuş bebeklerde sık görülür; tehlikesizdir. Sarılık tedavisinde ilâçlar kullanılmakla birlikte iyileşme için önemli olan, özellikle yağsız besinlerden oluşan bir beslenme rejimi ve dinlenmedir.