Kayseri
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
İç Anadolu Bölgesi'nin Orta Kızılırmak bölümünde il ve bu ilin merkezi olan kent. Kuzeyde Yozgat ve Sıvas, kuzeydoğuda Sıvas, güneydoğuda Kahramanmaraş, güneyde Adana ve batıda Niğde ve Nevşehir illeriyle sınırlanır. İl toprakları İç Anadolu'nun güneydoğusunda oldukça engebeli bir yörede yer alır. İlin hemen hemen orta kesiminde yükselen Erciyeş kitlesi; doğuda (Sarız ilçesinde) Orta Torosların il toprakları içine giren bazı kolları; güneyde, Yahyalı ilçesi yakınlarına kadar sokulan Aladağlar'ın kuzey uzantıları; kuzeyde, Sarıoğlan ilçesinin doğusunda Hınzır Dağı ilin başlıca dağları ve dağlık yöreleridir. Bunlar içinde Erciyeş, Kayseri ilinin bir simgesidir. Kayseri kentinin güneyinde yükselen Erciyeş, çok yakın bir jeoloji döneminde sönmüş, taze bir volkanik kitledir. En yüksek iki doruğu Küçük Erciyeş (3.703 m.) ve İç Anadolu Bölgesi'nin de en yüksek noktası olan Erciyeş'tir (3.917 m.). Yukarda adı geçen dağ kitleleri arasında ortalama 1.000 m. yükseklikte ve bir kısmı kapalı havza durumunda düzlükler yer alır. Bunların en genişi, Erciyeş ve Aladağlar'ın kuzey uzantısı arasında kalan ve orta yerinde tuzlu bir bataklık durumunu alan (Sultansazlığı) Develi Ovası'dır. Kayseri ilinde İç Anadolu'nun az yağışlı, yarı karasal bozkır iklimi egemendir. Kayseri'de; en soğuk ay ortalaması -1,5°; en sıcak ay 22,7°; yıllık yağış ortalaması 366 mm., en yağışlı mevsim ilkbahardır (134 cm.). Doğal bitki örtüsü, bozkır topluluklarıdır. Kayseri ili, birkaç küçük kapalı havza bir yana bırakılacak olursa, sularını Kızılırmak ile Karadeniz'e, doğu ve güneyde de Seyhan Irmağı'nın yukarı kolları Yenice ve Göksu ile Akdeniz'e boşaltır. Kuzeyde, Sarıoğlan ilçesinde yer alan Tuzla Gölü ve yakın çevresi, Kızılırmak'ın hemen yakınında bulunmasına karşın, kapalı bir çanak oluşturur. Gerek tarım ve hayvancılık, gerekse yeraltı kaynakları ve endüstri kuruluşlarıyla Kayseri ili Türkiye'nin orta derecede gelişmiş illerindendir. İç Anadolu'nun öteki illerinde de olduğu gibi, en önemli ürün tahıldır. Ekili alanlar il topraklarının %25'ini kaplar. En çok üretilen tarım ürünleri buğday, arpa, çavdar, şekerpancarı, ayçiçeği, patates, nohut ve fasulyedir. İlin ekonomisinde meyvecilik ve hayvancılık önemli yer tutur. İl topraklarında alüminyum, bakır, kurşun, çinko, demir, jips, kil, kaolin, krom, linyit yatakları vardır. Krom dış ülkelere ihraç edilir. Kayseri il dışına pastırma, sucuk, baklagiller, yün, deri, dokuma, battaniye, kilim, halı, şeker, emaye ve alüminyum ev gereçleri dayanıklı tüketim malları satar. Cumhuriyet dönemi başında kamu yatırımlarıyla hızlı bir kalkınma sürecine giren Kayseri'de son yıllarda özel kesim de yatırımlara başlamıştır. Önceleri tarım ürünlerine bağlı olan sanayi daha sonraları çeşitlenmiştir. Şeker, süt, et ürünleri, meyve suyu, konserve, yün, kağıt, mukavva, iplik, dokuma, battaniye ve halı, deri, çinko,kurşun döküm, traktör, metal eşya, makine, takım tezgahı üreten fabrikalar başlıca sanayi kuruluşlarıdır. Batıdan, Ankara üzerinden gelen demiryolu, Kayseri'nin hemen doğusunda ikiye ayrılır:
Bir kol İncesu, Yeşilhisar üzerinden güneye iner ve Ulukışla yakınında Konya-Karaman üzerinden gelen bir yol ile birleşerek Çukurova'ya ulaşır. Öteki kol, Kayseri-Şarkışla üzerinden Sıvas'a, doğuya ve Karadeniz kıyılarına ayrılır. Böylece Kayseri'nin Türkiye'nin her yanıyla demiryolu bağlantısı sağlanmaktadır. Başlıca karayolları da şunlardır: Ankara - Kırşehir ve Ankara - Aksaray - Nevşehir üzerinden gelen iki ana yol Kayseri'de birleşerek Sıvas üzerinden doğuya ve Karadeniz kıyılarına yönelirler. Bu ana şoselerden ayrılan iki yol da, Kayseri'yi Bünyan-Pınarbaşı üzerinden Malatya'ya ve İncesu - Yeşilhisar üzerinden Ankara - Adana şosesine bağlar. Erciyeş Dağı'nın kuzey eteğinde, kendi adını taşıyan ovada kurulmuş olan Kayseri tarihî bir kenttir. Hemen yakınında yer alan Kültepe (Kaniş) arkeolojik kalıntıları, bölgenin Hitit döneminde de yerleşilmiş bir alan olduğunu kanıtlar. Roma, Bizans, Arap ve Selçuklu egemenliklerinden sonra, kent 1515'te Osmanlı Devleti yönetimine girmiştir.
