Elia Kazan

Elia Kazan
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

(1909 İstanbul), Rum asıllı Amerikalı yazar, film ve tiyatro yönetmeni. 1913'te ABD'ye yerleşti. Williams College'da ve Yale Üniversitesi'nde öğrenim gördü. Birçok tiyatro grubunda ve New York Group Theater'da oyunculuk yaptı. Tennessee Williams ve Arthur Miller'in yapıtlarını tiyatroya ve sinemaya uyarladı. Yazdığı romanlarda, iyimser bir anlayışla sokaktaki adamı anlattı. Genellikle otobiyografik bir nitelik taşıyan bu romanlarda, göçmenlerin sorunlarını işledi. İlk filmlerinde, yarı belgesel bir yaklaşımla toplumsal sorunları dile getirdi. Sonraki filmlerinde ise, üslubunun akıcı bir nitelik kazandığı, sinema diline daha yaklaştığı görüldü. New York'taki The Actor's Studio'nun kurucularından biri olan Kazan, oyunculara, kendi psikolojik yapılarından yola çıkarak bir rol yaratmalarını öneren ve "metot" adıyla anılan bir yöntem önerdi. Kazan, ilk oyununu 1934'te New York'ta sahneledi. 1940'larda Broadway'in en iyi yönetmenleri arasına girdi. Kazan'ın sahnelediği oyunlardan bazıları şunlardır:

"The Skin Of Our Teeth" (1942, Ramak Kaldı / Herşeye Rağmen),
"All My Sons" (1947, Bütün Oğullarım),
"A Streetcar Named Desire" (1949, İhtiras Tramvayı),
"Death of a Salesman" (1949, Satıcının Ölümü),
"Cat on a Hot Tin Roof" (1954, Kızgın Damdaki Kedi).

Film yönetmeye 1944'te başladı. Kazan'ın yönettiği filmlerden bazılarını ise şöyle sıralayabiliriz:

"A Tree Grows in Brooklyn" (1945, Bir Genç Kız Yetişiyor),
"Gentleman's Agreement" (1947, Namus Sözü, Aynı Yılın En İyi Yönetmen Oscarı'nı aldı),
"Pinky" (1949, Kara Damga),
"A Streetcar Named Desire" (1951, İhtiras Tramvayı),
"Viva Zapata" (1952),
"On the Waterfront" (1954, Rıhtımlar Üzerinde, Aynı Yılın En İyi Yönetmen Oscarı),
"Eats of Eden" (1955, Cennet Yolu),
"Baby Doll" (1956, Taş Bebek),
"Splendour in the Grass" (1960, Aşk Bahçesi).

Kazan, 1960'larınortalarında sinemayı ikinci planda bırakarak yazarlığa ağırlık verdi. Bu daldaki yapıtları:

"America, America" (1962),
"The Arrangement" (1967, Uzlaşma),
"The Assassins" (1972, Babanın Suçu),
"The Understudy" (1974, Dublör),
"The Anatolian" (1982, Anadolulu),
"A Life" (1988, Bir Yaşam).

MsXLabs Üye Girişi