Selevkos (Selefkiler) İmparatorluğu
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Mezopotamya'da ve Anadolu'da hüküm sürmüş Helenistik sülâle. İ.Ö. 312'den başlayarak, bölgenin bir Roma eyaleti hâline geldiği İ.Ö. 64 yılına kadar merkezi Suriye ve Mezopotamya olmak üzere geniş topraklara egemen oldular. Sülâlenin kurucusu Makedonyalı Selevkos'tur (I. Selevkos, İ.Ö. 358-280). Selevkos İ.Ö. 321'de Babil satrapı, İ.Ö. 305'te de kral oldu. devletin Yunanlılar ile ilişkisini sağlamak için önce Anadolu'ya yöneldi. Anadolu ve Boğazlar'daki Yunan kentlerini işgal etti. Sonra Güney Suriye, Filistin ve Fenike'yi topraklarına kattı. Doğuda ise Anadolu'nun doğusu ve İran'daki yerel devletleri egemenliği altına aldı.
Dicle Irmağı kıyısında kurduğu Selevki adlı başkent, Uzak Doğu ile Akdeniz arasındaki ticarette Babil'in önemini azaltan bir merkez hâline geldi. İ.Ö. 300 yılında ikinci bir başkent olarak Antiochus (bugünkü Antakya) kentini kurdu ve İ.Ö. 293 yılında Selevki'ye yerleştirdiği oğlu Antiochus (I. Antiochus, İ.Ö. 324-261) ile yönetimi paylaştı. Daha sonra zayıflayan Selevkoslar ancak İ.Ö. 223 yılında kral olan III. Antiochus (İ.Ö. 242-187) yeniden parlak bir dönem yaşadılar. III. Antiochus, Arabistan'dan Hindistan'a ve Yunanistan'a dek uzanan seferler düzenledi, geniş topraklar ele geçirdi. Topraklarında çok çeşitli halkların ve uygarlıkların yer aldığı Selevkosların egemenliği, sülâlenin gücü ve Helenizm'in yardımıyla sürüyordu. Kralın mutlak egemenliği altında olan toprakların dışında devlet, geniş bağımlılık bölgelerini de kapsıyordu. Devletin askerî gücü fazla büyük olmayan fakat çok iyi donatılmış ve eğitilmiş bir ordudan meydana gelmekteydi. Savaşlarda fillerin çektiği arabalar ve tırpan kullanırlardı. Sülâle, Yunan uygarlığına diğer bütün Helenistik sülâlelerden daha bağlıydı ve yeni kentler kurup göçmenler yerleştirerek Helenizm'i, egemenlikleri altındaki alana ısrarla yaydılar. Ancak yerli uygarlıklar da hiçbir zaman yok edilemedi ve sonunda devletin yıkılmasına yol açan ayaklanmaların en önemli dayanağı oldular. İ.Ö. 2. yüzyıldan başlayarak sülâlenin yıkılışına kadar süren aile kavgaları Selevkoslar'ın sonunun başlıca nedeni oldu. Egemenlikleri altındaki halkların birer birer ayaklanarak bağımsızlıklarını kazanmasıyla gittikçe zayıflayan Selevkos Devleti, sonunda Romalılar tarafından ortadan kaldırıldı.
