TEKEL - Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü

Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi

TEKEL logosu

TEKEL (Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü, diye anılır)

Türkiye'de, tüzel kişiliği olan ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı kamu iktisadî kuruluşu. 1941'de İnhisarlar Umum Müdürlüğü adıyla kuruldu. Daha sonra, tüzel kişiliği olan, özerk ve sorumluluğu sermayesiyle sınırlı bir kamu iktisadî kuruluşu olarak düzenlendi. 1987'de TEKEL'in ana statüsü yürürlüğe girdi. Alkollü içecek ve sigara üretiminin yanı sıra, üreticinin desteklenip ürün kalitesinin ve verimliliğinin yükseltilmesi için gerekli çalışmaları yapmakla görevlendirildi. Beş müessesesi ve bu müesseselere bağlı işletmeleri bulunmaktadır.

Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri A.Ş. Genel Müdürlüğü ya da eski adıyla TEKEL, çeşitli madde ve hammaddelerle ilgili tekellik görevini yürütmesi amacıyla 1862 yılında "İnhisar" adıyla kurulan kuruluştur.

1862'de tütün dış alımının yasaklanması ve tuz tekeline ilişkin yönetmeliğin yayımlanmasıyla hizmete başladı. 1879'daki Rüsumu Sitte Kararnamesi'yle tekel gelirleri devletin iç borçlarına karşılık olarak yabancı bankerlere bırakıldı. 1883 yılında Osmanlı Devleti, dış borçları nedeniyle tütün tekeli ayrıcalığını yabancı sermayeli Tütün Rejisi'ne devretti.

Tütün tekeli uzun yıllar bu şirket tarafından işletildikten sonra, 1925'te millîleştirildi. İnhisar İdaresi olan adı, 1946 yılında TEKEL Genel Müdürlüğü yapıldı. 1983 yılında kamu iktisadi kuruluşuna (KİK) dönüşen TEKEL, 1987 yılında Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü adını aldı. 2002'de iktisadi devlet teşekkülü (İDT) hâline getirildi.

Zaman içinde tekellik niteliğini yitiren Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün son olarak 2008 yılında sigara, pipo, kıyılmış tütün ve nargile tütünüyle ilgili varlıkları özelleştirildi. TEKEL'in sigara üretim kısmını satın alan British American Tobacco (BAT), TEKEL markasını da devraldı. Bu nedenle kuruluş Aralık 2008'den beri "tta A.Ş." kısaltmasını kullanmaktadır.

MsXLabs Üye Girişi