Arama


Efulim - avatarı
Efulim
VIP VIP Üye
10 Ekim 2012       Mesaj #4
Efulim - avatarı
VIP VIP Üye
Sezgicilik (Entüisyonizm)
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

Zihnin deneysel doğrular dışındaki tüm aşkın doğrulara sezgi yoluyla ulaşabileceğini öne süren öğreti. Buna göre sezgi, bize mutlak bilgiyi ya da kendinde gerçekliği sağlayabilir. Sezgicilik daha çok yüzyılımızın bir anlayışıdır ve 19. yüzyıldan sonra gelişen ve varoluşçuluğa kadar ulaşan öznelci bakış açılarının felsefede etkin kılınmasıyla gelişmiştir. Sezgiciliğin en önemli temsilcisi Bergson'dur. Bergson sezgiyi şöyle tanımlar: "Bir nesneye ulaşmamızı, o nesnedeki tek olanla yani anlatılamaz olanla çakışmamızı sağlayan duygudaşlığı sezgi diye adlandırıyorum." Böylece Bergson'da sezgi, özneyle nesne arasında gizemli bir bağ kurulmasını sağlayan bir yönelgenlik anlamı kazanmıştır. Bergson'un sezgiciliği bilimle ilgili olan gidimli düşünceye karşı sezgiyi kullanarak bir öznenin özünü oluşturan anlamları elde etmeye dayanır.

Alm. Intuitionismus, Fr. intuitionisme, İng. iniuitionism, intuitionalism, es. t. tehaddüsiye
1- Sezgiye us, anlık, kavramsal düşünme karşısında üstünlük veren; sezgiyi bilginin, özellikle felsefe bilgisinin, temeli olarak gören öğreti (Bergson). bkz. sezgi.

2- (Ahlak öğretisi olarak) Eylemlerin iyi ya da kötü oluşlarının, onların değerleri ve sonuçları üzerine herhangi bir düşünüp taşınma ile değil, doğrudan doğruya sezgiyle bilinebileceğini savunan görüş.

3- (Matematikte) Matematiğin temellerinin sezgi yoluyla doğrudan doğruya kesinlikle kavrandığını ileri süren görüş (mathematical intuitionism; kurucusu: L.E.J. Brouwer);
Bu görüşe göre, insan anlığının yapıcılığından doğan "matematiksel var- oluşlar" ancak sezgi yoluyla sınanabilirler; bu görüşte matematiğin mantık ve felsefe karşısında üstünlüğü de kabul edilir, çünkü ne bilim ne felsefe ne de mantık matematik için bir ön dayanak olabilirler.
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
Sen sadece aynasin...