Arama


Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
11 Ekim 2012       Mesaj #4
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Biyom Nedir ?
Biyom; aynı iklim koşullarının yaşandığı ve bunun paralelinde aynı bitki örtüsüne sahip olan geniş coğrafi alanlardır.

Ekvatoral (Tropikal) Yağmur Ormanları Biyomu

Bu orman alanları ekvator kuşağının 20 derece güney ve kuzeyinde bulunmaktadır. Yeryüzünün en çok yağmur alan yerlerindendir. Eski zamanlarda ortaya çıkan bu ormanlar yeryüzünde yaşayan hayvanların büyük bir bölümüne ev sahipliği yapmaktadır. Ağaçların boyları 70 metreyi bulabilmektedir. Yağışlar ise fazla ve düzenlidir. Tropiak yağmur ormanlarında yüksek sıcaklık ve nem yıl boyunca devam etmektedir. Tropikal yağmur ormanlarında yaşayan başlıca hayvanlar; kuş, yarasa kurbağa, maymun ve yılandır. Ancak günümüzde ekolojik sistemlerin bozulmasıyla tropikal yağmur ormanlarıda tehlike altına girmiştir. Burada yaşayan bir çok canlı türünün yaşam alanı yok olma tehlikesindedir. Dünyanın en önemli oksijen kaynakları tropikal yağmur ormanlarıdır.

Savan Biyomu
Tropikal iklim bölgelerinde uzun boylu otlarla birlikte seyrek ağaç ve çalıların görüldüğü otlaklardır. Afrika’da, Avustralya’da ve Brezilya’nın güneyinde görülür. Çok çeşitli sayıda ve büyüklükte hayvanların yaşadığı ve beslendiği alanlardır. Çeşitli çiçek ve böcek türleri, çayır köpekleri, Afrika vahşi köpeği, bizon, sırtlan, çakal, antilop, zebra, zürafa, babun, aslan, çıta, firavun faresi, deve kuşu, timsah, geyik, karaca, antilop, fil, yabani at ve eşek gibi otçullar ile etçil yırtıcıların iç içe bulunduğu bir yaşama alanıdır.
Savanlarda çıkan yangınlar çok büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Yangına uğrayan alanda otsu bitkiler yeniden gelişme imkânı bulsa da ağaç türleri yok olmakta ve savanlar sadece otların yetiştiği alanlar haline gelmektedir.

Çöl Biyomları
Bitki örtüsünün hiç bulunmadığı ya da çok seyrek olarak bulunduğu yerlerdir. Düzenli olarak yağmur yağmamaktadır. Belli aralıklarla kısa süreli yağışlar meydana gelebilmektedir. Çöl biyomunda sıcaklık farkı çok yüksektir.Gündüz + 55 derecelere kadar çıkabilen sıcaklık geceleri eksi değerlere inmektedir. Bu sıcaklık farkından dolayı çölde bulunan taşlarda çözülmeler meydana gelmektedir. Çöl biyomunda su ihtiyacı az olan bitkiler bulunmaktadır. Yağmur yağdığı zaman gerekli suyu vücutlarına depolayan kaktüsler en önemli çöl bitkilerindendir. Çölde yaşayan hayvan türlerine örnek olarak sürüngenleri, böcekleri ve bazı kemirgenleri verebiliriz. Başlıca çöllere örnek olarak Gobi Çölü, Büyük Sahra Çölü, Arabistan Çölü, Kalahari Çölü verilebilir.

Ilıman Bölge Çayır Biyomları

Yağış oranının ne çok fazla olduğu ne de çok az olduğu bölgelerde çayır biyomları oluşmaktadır. Yağış miktarı orman oluşturacak kadar fazla değildir. Bunun yanında oluşan bitkilerin kurumasına yol açaçak kadar az yağış almamaktadır.. Bitkiler hızlı bir şekilde büyümektedir. Hızlı şekilde büyüyen bu bitkiler mevsimden dolayı çabuk bir şekilde çürümektedir. Bundan dolayı tarım için elverişli humus
miktarı fazla olan topraklar ortaya çıkmaktadır. Çayır köpekleri, zebra,yabani at ve eşekler bu biyomda yaşayabilmektedir.

Çalı Biyomu
Çeşitli çalı ve bodur ağaçlardan oluşan bitkilere sahiptir. Çakal, yaban koyunu, keçi tavşan, kurt, çalı kuşu, tilki, puma, kokarca, böcek ve kuş türleri bulunur.

İğne Yapraklı Orman Biyomu

Kutuplara göre daha az soğuk ve kısmen yağışlı bölgelerde kozalaklı ağaç ormanları biyomu başlar. Sibirya, İskandinavya, Kanada gibi soğuk yerlerden başlayıp, Akdeniz’e kadar inen çam ormanları (sarıçam, karaçam, ladin, köknar, huş, K.Amerika’da sekoya sediri, köknar, sedir gibi reçineli ve soğuğa dayanıklı ağaçlardan oluşan ve Sibirya boyunca Tayga adı verilen ormanlar) bu biyoma girer. Bu türe İğne yapraklı ormanda denir.
Çevresi genellikle karla kaplı olan bu kuşakta geyik, kar tavşanı, kurt, şahin ve baykuş, samur, vizon, vaşak, kunduz, kartal, baykuş, çeşitli kuş ve böcek türleri gibi hayvanlar yaşar.

Tundra Biyomu

Kutuplar gibi soğuk, rüzgârlı ve az yağışlı bölgelerdeki bitki örtüsüne Tundra denir. Kuzey Yarı Kürede Kuzey Buz Denizi ile Kutup Dairesi arasında yani kutup bölgelerine yerleşmiş biyomlardır. Tundralarda buzullar etkili olur, yılın sadece 3 ayı buzsuz geçer ve gün içindeki en yüksek sıcaklık bile 10°C den azdır. Toprağın buzlu yapısı sıcak mevsimlerde 30–40 cm derinliğe kadar çözünebilir. Bu zamanda da ortalık çamur deryası haline gelir.
Tundralarda toprak çoğunlukla donmuş olduğundan bitki türleri bakımından fakir, ağaç yetişmesine uygun değildir. Tundralarda rüzgâra ve soğuğa dayanıklı kara yosunu, ot, bodur çalılar ve likenler yaşar.
Tundralardaki hayvan türleri de sınırlıdır. Ren Geyiği, Misk Öküzü, Yer faresi, Kutup tilkisi, Boz ayı, kutup ayısı, Karibu, Palyaço ördek, birkaç kuş ve böcek türüne rastlanır. Tundralarda kar kuşları, kar kazları ve baykuşlar bulunur. Ayrıca çok sayıda böcek türü ve nadir olarak kurbağa ve sürüngenler vardır.

Tuzlu Su Biyomu (Deniz Biyomları)

Genellikle %3 lük tuz derişimine sahip sular tuzlu su biyomları içerisinde kabul edilmektedir. En büyük tuzlu su biyomları deniz ve okyanuslardır. Canlılar için büyük bir yaşam alanıdır.
Denizler bulunduğu bölgeye göre farklı özellikleri bünyesinde barındırmaktadır. Denizlerde yaşayan canlı türleri genellikle derinliğe göre değişmektedir.
Denizlerin akarsular ile beslenme noktaları en verimli bölgeleridir. Deniz ve okyanusların canlı çeşitliliğinin bol olduğu noktalar suyun üst kısımlarıdır.
Tuzlu su biyomlarında derine doğru gidildikçe yaşayan canlı sayısı azalmaktadır. Bunun nedeni buralarda bulunan oksijenin yetersiz olmasıdır. Ayrıca derinlerde canlı yaşamını olumsuz etkileyecek gazlar bulunmaktadır.
Tuzlu sularda yaşayan canlılara örnek : Bitkisel planktonlar Midye, yengeç, balık türleri,balina , yunus, deniz anası, ahtapot

Tatlı Su Biyomu

Su içinde tuz oranı %1 den az olan bölge tatlı su biyomu olarak nitelendirilmektedir. Tatlı su biyomları 2′ ye ayrılmaktadır
a) Göl Biyomları
Göl biyomlarının büyüklüğü değişmektedir. Bazen küçük gölcüklerden oluşurken bazen çok büyük göllerde bu biyom canlılarına uygun yaşam ortamı meydana gelebilmektedir. Göller kara ve su ekosisteminin iç içe olduğu bölgelerdir.Bu yüzden bir çok özelliği bünyesinde barındırmaktadır. Göller, çok fazla canlı türünün olduğu su biyomlarıdır.Göl biyomlarında genellikle; sazan,turna,levrek ve kurbağa gibi hayvan türleri yaşamaktadır.
b) Akarsu Biyomları
Akarsu tek yönlü akan sulardan meydana gelmektedir. Akarsu ağızları genellikle canlı yaşamı ve tarım için uygun bölgelerdir. Akarsular bir çok bölgeyi dolanarak yapılarına zengin mineral kaynaklarını katmaktadır. Akarsu kaynağına yakın kısımlar besin ve oksijen bakımından zengindir. Bundan dolayı buralarda yaşayan canlı türleri sayısı fazladır. Ancak akarsuyun genişleyerek akım hızının azaldığı bölgelerde kum ve çakıl oranı artmaktadır. Bundan dolayı buralarda yaşayan fazla bitki türü bulunmamaktadır. Akarsularda; sazan,turna, levrek yaşayabilmektedir.

Kutup Biyomu
Soğuk çöller Antarktika ve Gröndland’da bulunur. Buzlarla kaplı olduğu için yağış alan kıyı kesimleri dışındaki yerlerde yaşam pek mümkün değildir. Genel olarak yer buzullarla kaplı olduğu için bitki örtüsü yoktur. Yağış alan bölgelerde ise buzlar eridikten sonra bitkiler ortaya çıkar.Buralarda yaşayan kutup tilkisi, penguen, fok, kutup ayısı ve bazı kuşlar besinini denizden sağlarlar.

Dağ Biyomu
Dağlarda kısa mesafelerde sıcaklık değerleri ve iklim koşulları değişiklikler gösterir.Yükseğe çıkıldıkça sıcaklık azalır belirli bir yükseklikten sonra yağışta artmaktadır.Dağların zirvelerine yakın yerlerde çok yüksek yerlerde ise nem güneş ısısısın az gelmesinden dolayı azdır.Tüm bu iklim faktörleri yeryüzü şekilleri biyolojik çeşitliliği etkiler.Yüksek dağların zirveleri yıl boyunca kar altında olduğu için bu yerlerde bitki ve hayvan yaşamaz.Kalıcı karların bulunduğu yerlerden daha alt kısımlarda ki bölgelerde dağ çayırları ve ormanlar görülebilir.Dağ biyomunda yaşayan hayvanların başlıcaları şunlardır.Soğuk şartlara dayanabilen ayı,tilki,tavşan,tibet öküzü,engebeli ve oldukça dik dağ koşullarında yaşayabilen dağ keçileri bu yaşam alanında yaşayabilirler.
Son düzenleyen Safi; 26 Şubat 2017 00:29