Uzay'ın En Büyük 'Galaksi Çekirdeği'
NASA’nın (ABD Havacılık ve Uzay Dairesi) Hubble Teleskobu, bugüne kadar en büyük çekirdeğe sahip olan galaksiyi tesbit etmiş olabilir. NASA’ya bağlı uzay bilimciler, 21 yaşındaki teleskobun, çekirdeği yaklaşık 10 bin ışık yılı çapında olan elips şeklinde bir galaksi tesbit ettiğini açıkladı. A2261-BCG adı verilen galaksinin, Güneş Sistemi’nin yer aldığı Samanyolu Galaksisi’nden 10 kat daha büyük olduğu, buna rağmen çekirdeğinin beklenmedik derece geniş olduğu ifade edildi. Samanyolu Galaksisi’nin uzunluğu 100-120 bin ışık yılı olarak kabul ediliyor.
Gök bilimciler, galaksinin çekirdeğinin tuhaf biçimde dağınık olduğuna dikkat çekerken, bu durumun iki dev karadeliğin birleşmesinden kaynaklanıyor olabileceğini ifade etti. Araştırmacılar, neredeyse her galaksinin merkezinde yattığına inanılan karadeliklerin, galaksinin çekirdeğinde saklanıyormuş gibi konumlandığını belirterek, A2261-BCG’de durumun farklı olduğunu ifade etti. Space.com sitesine açıklamada bulunan Arizona eyaletindeki Ulusal Optik Astronomi Gözlemevi’nden Tod Lauder, “Her galakside dev bir karadelik bulma olasılığı, her kayısının içinde bir çukur bulunması kadar olası... Hubble’ın yaptığı en son gözlemle, en büyük kayısıyı bulduk ancak çukuru tesbit edemedik... Dev karadeliğin orada olup olmadığından emin değiliz ancak Hubble çekirdekde yıldızlar tesbit edemedi” dedi.
Karmaşanın Arkasındaki 2 Senaryo
A2261-BCG (Abell 2261 Parlak Galaksi Grubu) galaksisinin genişliği bir milyon ışık yılı. Samanyolu’nun 10 katı uzunluğundaki galaksinin Dünya’dan uzaklığı ise yaklaşık 3 milyar ışık yılı. Galaksinin merkezi, bügüne kadar keşfedilmiş en parlak galaksilerin merkezlerinden bile en az üç kat parlak ve son derece dağınık. Uzay bilimciler, A2261-BCG’nin çekirdeğinde iki dev karadeliğin birleşmiş olabileceğini düşünüyor. Böyle bir durumda, Güneş’in milyarlarca katı yoğunlukta kozmik cismin bir araya gelmiş olabileceği ifade ediliyor. Araştırmacılar, bu durumun iki şekilde oluşabileceğine değiniyor:
*Birinci senaryoda, karadeliklerin birleşmesi yıldızların oluşan girdapta hızla dönerek uzayın boşluğuna saçılmasını sağlamış olabilir. Bu süreçte, iki dev karadelik çarpışarak devasa bir karadelik ortaya çıkardı ve bugün A2261-BCG'nin çekirdeğinde yatan çekirdeği oluşturdu.
*İkinci senaryoda ise karadeliklerin birleşmesi yerçekimsel dalgalar oluşturdu ve uzay-zamanda titreşimler oluşturdu. Yerçekimsel dalgalar, belli bir yöne doğru çok güçlü bir radyasyon akımı oluşturdu ve karadeliği bugünkü haline getirdi.
Uzay Bilimciler Delil Peşinde
Lauer, “Karadelik yıldızlar için çapa gibidir... Eğer onu kaldırırsanız, bir anda kütleyi önemli miktarda azaltırsınız. Böylece yıldızlar bir arada düzenli bir şekilde durmaz ve galaksinin çekirdeğinin genişlemesine neden olur” dedi. Baltimore kentindeki Uzay Teleskobu Bilim Ensititüsü’nden Marc Postman, ‘Karadeliğin galaksinin çekirdeğinden uzanıyor olması teorisi biraz uçuk olsa da, uzay keşiflerini heyecanlı kılan gelişmelere rastlıyoruz. Uzayda her türlü tuhaflıkla karşılaşmaya hazır olmanız gerekir” ifadesini kullandı.
Uzay bilimciler, Astrophysical Journal dergisinde yayımlanan keşifleri üzerinde araştırmalara devam ederek, A2261-BCG'nin karadeliği olup olmadığına yönelik delil arıyor. Bu amaçla, karadeliğe düştüğü varsayılan kozmik cisimlerin oluşturacağı radyo dalgalarının tesbit edilebilmesi için New Mexico eyaletindeki Very Large Aray radyo teleskobu kullanılacak.
Kaynak : Ntvmsnbc / Astrophysical Journal (28 Ekim 2012,13:01) Son düzenleyen nötrino; 24 Mart 2016 21:05
