Örtünme (Tesettür)
MsXLabs.org & İslam Ansiklopedisi
Örtünme, İslam'da önemli bir konudur. İslam, mensuplarının hiçbir alandaki söz ve davranışlarını başıboş bırakmamış, onlar için bazı kayıtlar, ölçüler, ilkeler getirmiş, en azından bir genel çerçeve saptamıştır. Giyim kuşam konusunda da bu böyledir, İslam'a göre erkeklerde avret mahalli yani örtünmesi zorunlu yerler, göbekten dizkapağına kadar olan yerlerdir. Bu kadarını örtmek, erkekler için zorunlu örtünmeye kâfi gelmektedir. Bu kadarı namaz kılmak için de şart olan örtünmedir. Bunun ötesindeki örtünme, çağa çevreye mevsime ve keseye göre belirlencbilecek bir özgürlük alanıdır. Erkek giyimiyle ilgili bir iki, sınırlama da giyilecek eşyanın renk ve kumaşıyla ilgilidir. Müslüman erkeklerin yüzde yüz ipekli kumaştan yapılmış bir giyeceği giymesi Peygamber tarafından yasaklanmıştır. Ancak bir hastalık (uyuz gibi) dolayısıyla bir zaruret varsa o zaman ipekli giymeye izin vardır. Bir de cart kırmızı kumaştan dikilmiş giyeceklere iyi gözle bakılmamaktadır. Erkek giyiminde bunların ötesinde bir sınırlama yoktur.
Müslümanlıkta da başlangıçtan beri sorun teşkil eden örtünme kadınınkidir. Bu sorun örtünmesi gereken yerlerden değil, ne ile ve nasıl örtüleceğinden kaynaklanmaktadır. Çünkü erkekte olduğu gibi kadında da örtünmesi gereken organlar bellidir. Buna göre bir kadın umumi, herkesin bakışma açık bir yerde el, yüz, ayaklar hariç bedenin kalan bütün kısımlarını örtmek durumundadır. Bu namaz kılarken de uyulması gereken örtünme şeklidir. Kuran'da konuya ilişkin iki önemli ayet vardır. Bu ayetler şöyledir:
"Ey Peygamber, kendi eşlerine, kızlarına ve Müslüman kadınlara de ki, dış elbiselerini üzerlerine alıp örtünsünler. Bu onların (iffetli) tanınmalarına, eziyet edilmemelerine daha uygun olanıdır." (AHZÂB suresi, 59. ayeti)
"Mümin kadınlara da söyle gözlerini haramdan sakınsınlar, namuslarını korusunlar, zinnet-lerini (süslerini) açmasınlar. Bunlardan görünen kısımlar müstesnadır. Baş örtülerini de yakalarının üstünü kapayacak şekilde örtsünler." (NÛR suresi, 31. ayeti)
Bu ayetlere dayanarak bütün Ehl-i sünnet âlimleri kadının, baba ve koca tarafından belirli yakınları hariç, kalan insanların bakışlarına el, yüz, ayakların dışındaki vücut kısımlarını örterek çekebileceğini belirtmişlerdir.
Ayette geçen "zinet"ten maksadın ne olduğu konusunda farklı görüşler vardır. Bir görüşe göre zinet, küpe, bilezik, gerdanlık gibi takılarla, sürme ve kına gibi şeylerdir. Bir görüş de zinetten maksat takılar değil, bunların takıldığı vücut organlarıdır. Sakınılması gereken yerler oralardır.
örtünme ile ilgili bu ayetleri daha geniş ve kapsamlı yorumlamaya elverişli bulan âlimler de çıkmıştır. Ayetlerde açık bir örtünme emri bulunmakla beraber hangi organın ne ölçüde örtünmesi gerektiğine dair bir açıklık yoktur. İstisna kabilinden de olsa bu ayetlerin yaygın çağdaş giyinme (bunun mazbut ve muhafazakâr şekline) engel teşkil etmeyeceğini öne süren bilginler çıkmıştır.
Müslüman kadının örtüsü konusunda açık ve net olarak söylenebilecek iki esas vardır:
- Müslüman kadının örtüsü (elbisesi) vücut hatlarını belli etmeyecek kadar bol olacaktır.
- Vücudu göstermeyecek ölçüde kalın kumaştan imal edilecektir.
Bu iki esasa riayet edilmek şartıyla istenilen kumaş ve renkten istenilen modelde elbise giyilebilir.