Karahitaylar
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kara Hıtaytarafından kurulan Moğol devleti. Başkenti Balasagun Balāsāghūn, Ghuzz-Balïğ, başka isimleri; Karabalsagun, Koz Ordu, Koz Uluş) idi.
1125'te Curçen'lerin kurduğu Jin Hanedanı tarafından yıkılan Liao Hanedanı'nın imparator ailesi mensuplarından Yelü Dashi batıya kayarak 1132'de Karahoca Uygur Krallığı'nı ilhak edip Doğu Karahanlı'yı egemenliği altına alarak Kara Hıtay Hanlığı'nı kurmuştur. Kara Hıtay Hanları Gur Han lâkabını kullanmışlardır.

Kara Hitaylar İpek yollarından hem "Tanrı Dağ kuzey yolu"'nu hem de "Tanrı Dağ güney yolu"'nu kontrol atlına alarak Orta Asya'da ticarî hakimiyetini korumuştur.1137'de Batı Karahanlılar'ın hükümdarı II. Mahmut'u yenerek orayı da ilhak etmiş ve Harezmşahlarının Atsız'ı yenerek 30.000 dinarlık altın'ı ödetmiştir.
Kara Hitaylar 1141'de Selçuklu sultanı Ahmed Sencer ile yaptıkları Katvan Savaşı'nı kazandılar. Böylelikle bütün Maveraünnehir'i ele geçirdiler.1143’te Jin Hanedanı'na karşı intikam seferini düzenlediyse de yol ortasında Yelu Dashi ölmüştür.
1208'de Cengiz Han tarafından yenilerek Kara Hıtay'a sığınan Naiman'ın Küçülüğ 'ı prensisi ile evlendirmiştir. Fakat 1211'de Küçülüğ Kara Hıtay ülkesini benimseyerek yıkmıştır.