Planetaryum Nedir?
Dilimize "planetaryum" olarak girmiş olan ve bir süreci gerçeğine çok yakın bir biçimde perdeye yansıtan bu panoramik üçboyutlu gösterim, "gezegenevi", "yıldızevi", "gökyüzü tiyatrosu", "yıldız tiyatrosu" ya da "uzay tiyatrosu" olarak adlandırmaktadır. Çünkü her şey yarı küresel bir kubbede oluşturulan ekran üzerinde gerçekleşmektedir. Yapılan gösterimlerin, gelişen dijital teknoloji ile birlikte astronominin dışında farklı alanları da kapsaması dikkate alındığında; bu etkinlikler dizisine "gerçeğin tiyatrosu" adının daha çok yakıştığı kanaatindeyiz.

İnsanlık tarihi kadar eski bir geçmişe sahip olan Planetaryum, günümüzde gelişen görsel teknolojilerle birlikte büyük kubbeler içinde projeksiyon ve ses sistemleri ile yapılan bir gösterime dönüşmüş olup eğlendirirken düşündüren, düşündürürken öğreten görsel bir sunumdur.

Konusuna göre seçilen özel efektlerin kullanıldığı, çeşitli simülasyonların yer aldığı, izleyiciyi adeta gerçeklerin içine götüren ve yaklaşık 20 ile 40 dakikalık süre içinde sunulan ve izleyeni konunun öznesi yapan bir gösterimdir.
Günümüz modern planetaryumuna ilk örnek 1920'li yıllara dayanır. Münih Deutsches Museum'da kullanılan planetaryum projeksiyonu Dr. Walther Bauersfeld tarafından tasarlanmış ve Carl Zeiss firması tarafından üretilmiştir. Kısa bir sürede dünyanın pek çok büyük kentine planetaryum kurulmaya başlanmıştır. Önce Amerikan, sonra da Japon firmalarının devre girmesiyle planetaryum teknolojisinin hızla gelişmesi ve sistem fiyatlarının da ucuzlaması sayesinde eğitime önem veren ülkeler, okullarında küçük planetaryumlar kurulmaya başladı.

Uzay bilimleri başta olmak üzere coğrafya, tarih, fizik ve biyoloji gibi temel bilimleri içeren gösterimlerin çeşitlenmesi ve içeriklerin zenginleşmesi ile artık planetaryumlar laboratuvar gibi eğitimin ayrılmaz bir parçası olmuştur.

VEGA PLANETARYUM