Anlam Değişmesi Nedir?

Sözcüklerde Anlam Değişmeleri
MsXLabs.org

Bir sözcüğün anlattığı kavramlardan uzaklaşması, onunla ilgisi bulunan ya da hiçbir ilgisi bulunamayan yeni kavramları yansıtır duruma gelmesine anlam değişmesi denir.
Anlam değişmesi dilde şu şekillerde görülür:

Örnekler:

Sakınmak:
- düşünmek, üzerinde durmak yaslanmak, kederlenmek (Eski Türkçe)
- esirgemek, korumak (Günümüzde)

Yufka:
- ince, dayanıksız (Eski Türkçede)
- ince açılmış hamur (Günümüzde)

Anlam Değişmeleri
Anlam değişmeleri başlıca üç türde toplanabilir:

a. Anlam daralması: Bir sözcüğün zamanla kapsadığı anlamların bir bölümünü yitirmesine denir.
Örnekler:

Oğul
- kız ve erkek çocuk (Eski Türkçe)
- erkek evlat (Günümüzde)

Koyun
- her türlü mal ve mülk (Eski Türkçe)
- küçükbaş hayvan (Günümüzde)

b. Anlam genişlemesi: Bir sözcük, temel anlam olarak bir nesnenin, bir işin bir bölümünü ya da bir türünü nesnenin bütününün, bütün türlerini anlatır duruma gelirse buna anlam genişlemesi denir.
Örnek:

Ödül
- güreşlerde verilen mükâfat (Eski Türkçe)
- yarışmalarda verilen mükâfat (Günümüzde)

c. Başka anlama geçiş: Bir sözcüğün eskiden taşıdığı anlamdan sıyrılarak bambaşka yeni bir kavramı yansıtmasına başka anlama geçiş denir.
Örnek:

Ucuz
- Kolay değersiz (Eski Türkçe)
- Daha az parayla alınan (Günümüzde)

MsXLabs Üye Girişi