Mıknatıs en genel tanım olarak manyetik alanı ve kutupları olan araçlardır. Mıknatısların manyetik alanları gözle görülmez fakat etrafına yaydığı dalgalardan etkilenen elementlerin toz hale getirilmesiyle dalgaların görüntüsü ve etki alanı net olarak ortaya çıkartılabilmektedir.
Doğal mıknatıslar magnetit denilen doğal bir taştan elde edilebileceği gibi suni olarakta üretilmektedir. Örnek olarak hoparlörlerde kullanılan mıknatıslarda yüksek voltaj ve akımın mıknatısın üzerine ani şekilde kısa bir süre uygulanması sayesinde manyetik alan kazanmaktadır. Bu mıknatısların güçleri uzun bir süre devam etmektedir fakat zaman geçtikçe gücü azalmaktadır.
Mıknatıslar, ferromanyetik yani bağıl manyetiklik geçirgenlikleri 1 den büyük olan maddelere etki etmektedirler. 25°C de demir, nikel ve kobalt ferromanyetiktir. Demir (Fe), nikel (Ni) ve kobalt (Co) elementleri ile alaşım yapıldığı taktirde çoğu zaman ferromanyetizma özelliklerini korurlar.

Mıknatıslar üç çeşittir;

• Doğal mıknatıslar
• Suni(Yapay) mıknatıslar
• Elektromıknatıslar

1. Doğal Mıknatıslar
Doğal mıknatıslar ilk defa Anadolu'da Manisa il sınırları içinde M.Ö 800 yılında Yunanlılar tarafından bulunmuştur. Günümüzde de doğal mıknatıs taşları Manisa ilinde bulunmaktadır.
Doğal mıknatıslar "mıknatıs taşı" olarak bulunmaktadır. Manyetik alanları, günümüzde kullandığımız yapay mıknatıslar gibi sonradan kazandırılmış olarak değil yapısından dolayı kendiliğinden bulunmaktadır. Mıknatıs taşının diğer adı da magnetit tir.
Bir doğal mıknatıs resmi. (Üzerine tıklayarak büyütebilirsiniz.)

2. Suni(Yapay) Mıknatıslar
Yapay mıknatıslar manyetik özelliklerini daha iyi korumaları nedeniyle genellikle çelikten yapılır. Bu tür mıknatıslar motor, hoparlör, vb. alanlarda istenilen şekilde ve güçte üretilirler. Aşağıdaki videoda yapay mıknatısların yapımı anlatılmıştır. Eğer videonun 04:13 dakikasına giderseniz mıknatısın şarj edilmeden önce metalleri çekmediğini görebilirsiniz.

3. Elektromıknatıslar
Elektromıknatısların gerçek mıknatıslar ile hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Elektromıknatıslar sürekli devam eden ve kontrolsüz bir manyetizmaya sahip değildir. Aksine istenildiği gibi kontrol edilebilen ve istenildiği taktirde çekim gücü üreten mıknatıslardır. En basit olarak elektromıknatısı sağ tarafta gördüğünüz gibi yapabilirsiniz.
Malzemeler: Bobin teli, çivi (5-7 cm), kablo ve 9V pil.
Yapılışı: Bobin telini çivi üzerine 100 defa sarınız, çiviyi normal bir mıknatısın çektiği metal bir parçaya yaklaştırınız, bu durumda çekimin olmadığını görebilirsiniz. Sonrasında yaptığınız sarımın üzerine 9V pili bağlayarak test ediniz, bu sefer çekim olduğunu görebilirsiniz. (Dikkat ! eğer pil devreye sürekli bağlı kalırsa kısa devre nedeniyle hızla deşarj olacaktır.)
Mıknatıslanma Şekilleri: Mıknatıs olmayan bazı metaller mıknatıs ile temasında veya manyetik bir ortama girdiğinde mıknatıslanma özelliğine sahiptir. Genllikle bu özellik geçicidir. Isınma, çarpma, yüksek gerilime maruz kalma ile mıknatıs özellikleri geçebilmektedir.
Diamagnetik maddeler: Bu maddeler manyetik alanın zıt yönünde mıknatıslanmaktadır. Oldukça zayıf mıknatıslanırlar geçicidir.
Paramagnetik maddeler: Manyetik alan ile aynı yönde zayıf olarak mıknatıslanan maddelere denir.
Ferromagnetik maddeler: Manyetik alan içine konulduklarında oldukça iyi mıknatıslanan maddelerdir. Manyetik alanın ile uyuma girme çabası içindedir. Bunun için ya kendi yönünü çevirerme ya da manyetik alanın yönünü ters çevirme davranışını gösterir

Mıknatısların Kullanım Alanları :
Mıknatıslar servo, fırçasız, fırçalı, step,… motorların yanında hoparlörlerde, manyetik alan sensörlerinde, manyetik alan oluşturma işlemlerinde kullanılır.
Bunların dışında genellikle karışımları ayırma için kullanılır. Birçok temizlik alanı mevcuttur; feldspat temizleme, kil temizleme, cam kumu temizleme,… gibi fakat bunları tek tek belirtmektense kısaca çekebildiği maddelerin karıştığı ortamdan ayrımında kullanılmaktadır.