Kızılırmak, Yeşilırmak ve Sakarya hangi denize dökülür?

Kızılırmak, bütün çığırları Türkiye sınırları içinde kalan en uzun akarsuyumuzdur.Sivas'ın doğusunda Kızıldağ'dan çıkan derelerin birleşmesiyle oluşur, % Anadolu Bölgesi'nde büyük bir yay çizdikten sonra kuzeye yönelerek geniş Bafra deltasını oluşturarak denize dökülür. Bu akarsuyun büyük bir kısmı İç Anadolu Bölgesi'nde yer alır. Başlıca kollan; Gökırmak, Delice ırmağı ve Devrez çayıdır. Kızılırmak deltasında balıkçılık bakımından önem taşıyan birçok lagün vardır. Bu deltanın bir başka özelliği de yüksekliği 7-8 m'yi bulan kıyı kumullarının bulunmasıdır. Orta çığırında Hirfanlı ve Kesikköprü barajları, aşağı çığırında Altınkaya Barajı yapılmıştır. Rejimi düzensizdir. Mart ayında birden kabarır, nisanda en yüksek akıma ulaşır. Mayıs sonunda ise sulan hızla azalmaya başlar.

Yeşilırmak üç önemli kolun birleşmesiyle meydana gelmiştir. Boalardan ilki, Yıldız Dağlarından doğan ve en kısa kol olan Çekerek Çayı'dır. Köse Dağı’nan çıkan ve Tokat Çayı ile Tozanlı ırmağından oluşan ikinci kol, Tokat'tan geçer. Amasya'ya varmadan önce Çekerek'le birleşir. Üçüncü kol Kelkit Çayı’dır. Bu kol, doğu-batı doğrultum bir vadide akarak Amasya'dan gelen Yeşilırmak ile birleşir. Bundan sonra, Yeşilırmak, Canik dağlarını dikine keserek Karadeniz'e dökülür. Yağmur ve eriyen kar sularıyla beslendiğinden, rejimi çok düzensizdir. Aşağı çığırında Hasan Uğurlu ve Suat Uğurlu Barajları, bir kolu olan Tozanlı çayı üzerinde de Almus Barajı yapılmıştır. Denize döküldüğü yerde Çarşamba deltası oluşmuştur.

Sakarya, Kuzeybatı Anadolu'nun en büyük akarsuyudur. Çifteler (Eskişehir) ilçe merkezinin güneydoğusundaki Sakaryabaşı kaynağı, bu ırmağın başlangıcım oluşturur. Ankara, Kirmir, Mudurnu ve en büyük kolu olan Porsuk çaylarının birleşmesiyle son şeklini alır. Sakarya da tıpkı Kızılırmak gibi genişçe bir kıvrım oluşturur. Aşağı çığırında, taşıdığı alüvyonların büyük bir bölümünü birer çöküntü alanı olan Osmaneli ve Adapazarı ovalarında biriktirir. Bu nedenle denize döküldüğü yerde belirgin bir deltası oluşmamıştır. Orta çığın üzerinde Hasan Polatkan ve Gökçekaya barajları, bir kolu olan Porsuk çayı üzerinde de Porsuk Barajı kurulmuştur.

Kaynak: Kızılırmak, Yeşilırmak ve Sakarya hangi denize dökülür?

MsXLabs Üye Girişi