TÜRKEŞLER
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
İli Irmağı vadisinde oturan bir Türk boyu. Onok adı verilen ve Göktürk Devleti'nin dayandığı esas topluluktur.
Bunlar sonra ikiye ayrıldılar. İli Irmağı'nın doğusunda oturan beş boydan birine Türkeşler adı verildi. Türkeşler, Çin baskısı sonucu 657'de Çu ve Talas vadilerine göçmek zorunda kaldılar. Türkeş boyunun başında bulunan Göktürk beyi, Baga Tarkan unvanıyla bağımsızlığını ilân etti. Doğuda Beşbalık, batıda Seyhun boylarına kadar uzanan bu devlete de Türkeş Devleti adı verilir.
Baga Tarkan'ın 766'da ölümünden sonra, yerine oğlu Suo Ko geçti. 708'de Türkeşler, Çinlilerin elinden Kuça kentini aldılar. Suo Ko ile kardeşi arasındaki anlaşmazlık tehlikeli boyutlara ulaşınca, bir boy beyi olan Su Lu, Türkeşleri bir araya toplayarak devleti yeniden canlandırdı (727). Çin'in kışkırtmasıyla Türkeşler ile Göktürklerin arası açıldı. Su Lu kağanın öldürülmesiyle sonuçlanan iç karışıklıklar çıktı.
Kara ve Sarı Türkeşler arasındaki anlaşmazlıklar sonunda Türkeşler ikiye ayrıldılar (757). Bundan sonra siyasî ve askerî bakımdan önemleri kalmadı. Türkeşler, Türklerin yarı göçebe hayattan tam yerleşik hayata, atlı bozkır uygarlığından yerleşik uygarlığa geçmelerinde oldukça etkili oldular.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
