COĞRAFİ KEŞİFLER VE SONUÇLARI

XV. ve XVI. yüzyıllarda Avrupalılar tarafından yeni ada, kıta, okyanus ve ticaret yollarının bulunmasına Coğrafi Keşifler denir. Öncelikle merak ve keşif amaçlarıyla başlayan bu hareketler XV. yüzyılın ikinci yarısında açık bir şekilde ekonomik gayelere yönelmiştir. Coğrafi Keşifler sonucu Avrupa’da önemli değişiklikler meydana gelmiştir.

KEŞİFLERİN SONUÇLARI

Siyasi Sonuçlar

*Osmanlı Devleti, Hint Ticaret Yolu'nun hakimiyeti için Portekizliler ile, Akdeniz hakimiyeti için ise İspanyollar ile mücadele etti.
*Yeni ada ve kıtaların keşfi gerçekleşti.
*İspanyol ve Portekizliler geniş ülkeler elde ederek ilk sömürge imparatorluklarını kurdular.

Ekonomik Sonuçlar

*Yeni ticaret yolları bulundu, Baharat ve İpek Yolları önemini kaybetti.
*Akdeniz kıyısındaki limanlar önemini kaybetti. Buna karşılık Atlas Okyanusu kıyısındaki limanlar önem kazandı.
*Keşfedilen bölgelerdeki değerli eşya ve madenler Avrupa’ya taşındı. 0 zamana kadar “toprak” temel zenginlik kaynağı iken, bundan sonra “altın ve gümüş” temel zenginlik kaynağı oldu.
*Burjuva sınıfı güçlendi. Bu durum, Avrupa’nın siyasi ve sosyal yapısında değişikliklere neden oldu.
*İslam ülkeleri yoksullaştı.
*İpek yolu ticaretinin önemini kaybetmesi sonucunda Türkistan hanlıkları zayıfladı.

Coğrafi Keşifler’in Osmanlı Devleti’ndeki Etkileri:

*Avrupa’nın Osmanlı Devleti’ne bağlılığı azaldı.
*Akdeniz limanlarının önem kaybetmesi, Osmanlı Devleti’nin ticari gelirlerini azalttı.
*Osmanlı topraklarında ticaret ile uğraşan köy ve kasabalarda ekonomik durum zayıfladı.
*Osmanlı Devleti, Coğrafi Keşifler’in olumsuz etkilerini önlemek için;
*Süveyş Kanalı Projesi’ni gerçekleştirmek istedi. Fakat bunu ancak 1869’da gerçekleştirebildi.
*Hınt Okyanusu'nda Portekızlıler ıle savaştı fakat ustünlük kuramadı.
*Don - Volga Kanalı Projesi’ni gerçekleştirerek ipek Yolu’nu tekrar canlandırmak istedi. Fakat bunda da başarılı olamadı.
*Akdeniz limanlarını yeniden canlandırarak gümrük gelirlerini artırmak için Avrupalı devletlere kapitülasyonlar verdi.

Bilimsel Sonuçlar

*Yeni ırklar, kültürler, hayvanlar, bitkiler keşfedildi.
*İnsanlarda merak ve araştırma isteği uyandı.
*Düşünce dünyasında önemli gelişmeler meydana geldi.
*Ronesans ve Reform Hareketlerı’ne zemin hazırlandı,
*Avrupa’da sanattan zevk alan ve sanatçıları koruyan “Mesen” sınıfı ortaya çıktı.

Dini Sonuçlar

*Kiliseye olan güven sarsıldı.
*Hıristiyanlığa ait inançlar temelinden sarsıldı.
*Avrupa’da dine dayalı dünya görüşü değişti.

Coğrafi Keşifler bütün insanlığı etkilemiştir. Bu yönüyle “evrensel” bir özelliğe sahiptir. Avrupa’da daha sonra ortaya çıkacak olan gelişmelere de neden olmuştur.