Söylev
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
Belli bir konuda bir topluluk önünde yapılan konuşma, nutuk.
Söylevde amaç, dinleyenleri kendi düşüncesinden yana çekmektir. Bu nedenle konuşma, konuya bağlı olarak, inandırıcı, etkileyici, coşturucu nitelikler taşımalıdır. Bu niteliklerse "hitabet"i (konuşma sanatı) oluşturur.
Başka deyişle söylev, söylenen sözdür; hitabet de söyleme biçimi. Eskiden konuşmacıya hatip denirdi. Ayrıca bir de hatiplik mesleği vardı. Camilerde hutbe okuyanlara hatip sanı verilirdi. Söylev, Batı edebiyatının en önemli türlerinden biridir. Eski Yunanistan ile Roma'da çok gelişmiştir. O dönemin en büyük söylevcileri Yunan edebiyatında Demosthenes (İ.Ö. 385-322), Lâtin edebiyatında Cicero'dur (İ.Ö. 106-43). Fransa'da da devrim yıllarında Mirabeau (1749-1791), Danton (1759-1794), Robespierre (1758-1794) siyasî söylevleriyle sivrilmişlerdir. Söylevin, siyasî, dinî, hukukî ve akademik olmak üzere başlıca dört türü vardır. Bunlardan en yaygını, siyasî amaçlarla parlamentolarda, mitinglerde söylenen söylevdir. Ayrıca Descartes, Rousseau gibi kimi düşünürlerle yazarlar, felsefî ya da toplumsal görüşlerini açıkladıkları kitaplarına söylev adını vermişlerdir. Hutbe denilen dinî söylevler dışında söylev sanatı, Türkiye'de toplanma ve söz özgürlüğünün tanındığı II. Meşrutiyet'ten sonra gelişmiştir. Bu dönemde yetişen en tanınmış söylevciler Ömer Naci ile Hamdullah Suphi Tanrıöver'dir. Cumhuriyet döneminin en büyük söylevcisi ise Atatürk'tür.
