MARMARA BÖLGESİNDE Kİ BÜYÜK FABRİKALAR HAKKINDA BİLGİ
Türkiye’nin en önemli sanayi ve ticaret merkezleri Marmara bölgesinde yer alır. Ayrıca bu bölgede tarım ve turizm de önemli gelir kaynaklarıdır. En önemli sanayi kuruluşları İstanbul, Kocaeli ve Bursa illerinde yoğunlaşmıştır. İstanbul, Türkiye’nin birçok önemli yolunun kesiştiği bir noktadır. Bunun yanında bu büyük kentin uluslar arası yolların kesiştiği yerde bulunması, turizm merkezi olması, sanayi ve ticaretin en çok gelişmiş olması onun, Türkiye’de nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu kent hâline gelmesine yol açmıştır. Marmara bölgesinde petrol rafinerisi ve tersanenin yanı sıra birçok sanayi kuruluşu vardır. En önemli sanayi kuruluşları, otomobil, yedek parça, vagon, elektrikli eşya, cam, ilâç, kimyasal maddeler, çimento, kâğıt, lâstik, dokuma, hazır giyim, metal eşya, şeker, içki, sigara ve gıda maddeleri üreten fabrikalardır. Üretilen ürünlerin önemli bir bölümü yurt dışına satılır. Bölgenin en önemli ticaret merkezi İstanbul’dur.
Türkiye gemi yapım fabrikaları, İzmir – Alaybey tersanesi hariç, bütün tersaneler İstanbul ve çevresindedir
Tersanelerin dışında Bursa ve İstanbul otomobil fabrikaları, İstanbul’da otobüs-kamyon-kamyonet fabrikaları, yine İstanbul’da traktör fabrikaları ve Sakarya’da demiryolu araç ve gereçleri vardır
Kimya Endüstrisi
Motorlu taşıt araçları lastiği; Yurdumuzda bu endüstri, 1962′de kurulmaya başlamıştırBugün bu alanda faaliyet gösteren, beş büyük fabrika vardırBunlardan Uniroyel Adapazarı’nda, Petlas Kırşehir’de ve diğer fabrikalarda İzmit’tedir Fabrikaların bu bölgeye toplanmasının esas nedeni, hammadde sağlama kolaylığıdır Kauçuk, karbon siyahı ve kortbezi gibi temel hammaddeler önceleri yurt dışından getiriliyordu Kuruluş bölgesi, bu maddelerin deniz yolu ile getirilmesine çok uygundur Ancak, 1970′den sonra bölgede, hammadde üreten petrokimya tesisleri kurulmuştur Bunlar, İzmit – Yarımca petrokimya tesisleri ve yine İzmit – Köseköy kortbezi fabrikası olup, lastik endüstisinin hammadde ihtiyacı büyük ölçüde bu fabrikalardan karşılanır
Motorlu Araçlar Lastik Fabrikaları ve Üretim Kapasiteleri
Adı İli Üretim kapasiteleri(bin adet)
Good- year Kocaeli-İzmit 1 500
Uniroyal Sakarya-Adapazarı 1 500
Pirelli Kocaeli-İzmit 1 000
Fulda Kocaeli-İzmit 1 000
Lassa Kocaeli-İzmit 5 000
Şeker fabrikaları Marmara Bölgesindeki illere göre dağılış durum ve kuruluş yılları
Adı Üretime açılış yılı
Kırklareli – Alpullu 1926
Adapazarı 1953
Balıkesir – Susurluk 1956
2)Süt ve Süt Ürünleri
Marmara Bölgesi’nin bazı yerlerinde süt ve süt ürünlerine dayalı fabrikalar vardır.Örneğin;Mis Süt (Balıkesir – Gönen), ve Meriç Süt (Edirne). Ayrıca Edirne ve Tekirdağ illerimiz beyaz peynir üretimi ile ün salmıştır.
3)Un ve Unlu Ürünler Endüstrisi
Yurdumuzda ilk un fabrikası, 1885 yılında, İstanbul – Ayvansaray’da kurulmuştur. 1885 yılından bu yana bölgede birçok un fabrikası kurulmuş ve bu fabrikalar her yıl ürütimlerini biraz daha artırmışlardır.
4)Konserve veSalça Üretimi
İlk konserve fabrikası 1920 yılında İstanbul – Kartal’da kurulmuştur. Yurdumuzda (1985 yılı verisidir), 72 adet büyük konserve fabrikası vardır. Yıllık üretim kapasitesi, 125 bin tonu bulur. Fabrikaların, 16 sı Balıkesir, 12 si Bursa ve 10 u da Çanakkale’de idi.
Giderek gelişen bir gıda sanayi dalı da, salça üretimidir. Bu üretimin merkezi Güney Marmara Bölümü illeridir. Özellikle 1960′dan sonra çağdaş fabrikalar kurulmaya başlamış ve bugün yıllık üretim kapasitesi, 120 bin tonu bulmuştur. Bu alanda en büyük gıda şirketleri;Demko, Pınar, Akfa, Tukaş, Tat ve Sedaş gibi şirketlerdir.
5)Bitkisel Yağ Üretimi
Bu gün ülkemizde birkısmı Balıkesir ilinde olmak üzere, yıllık üretim kapasiteleri 10bin ton ve daha fazla olan 26 büyük fabrika vardır (1990). Bunlara, büyük zeytinyağı fabrikaları da dahildir.Örneğin;Trakya Yağ Sanayii, Tar – İş, Aymar, Bafay gibi.
FABRİKALARIN EKONOMİYE KATKILARI
Fabrikalar (tarım,dokuma,tekstil,mermer,şeker…)kendi mallarını üretir.Bu elindeki malları dış ülkelere ihracat eder..Bu paralar vergi,borç veya ceza yoluyla devlete geçer.Bu olayda ülke ekonomisinin kalkınmasına yardımcı olur.
Sanayi kuruluşları malları üretim çevre ülkelerle ihracat yada ithalata yapıp iyi bir gelir kazanır.bu paralar ülke ekonomisinin kalkınmasına yardımcı olur.
Cumhuriyetin ilk yıllarında devlet temel tüketim ve ara malları alanında ithal ikamesi sağlamak amacıyla un, şeker, pamuk ile kömür, demir ve akaryakıt üretimine özellikle öncelik vermiş, cumhuriyetin ilk on bir yılında dört şeker fabrikası açılmıştır. Şu an ise, Türkiye son birkaç yıllık kalkınmayla otomotiv, elektronik, uçak, beyaz eşya, demir çelik ,giyim vb. alanlarda ilerleyerek bu ürünleri ihraç etmeye başlamıştır. Türkiye bir tarım ülkesi değil, bir sanayi ülkesi olmuştur. Türkiye, ekonomide dünyanın en hızlı büyüyen birkaç ülkesinden biri haline gelmiştir. Artık Türkiye sanayi konusunda gelişmiş bir ülkedir.
Ülke ekonomisinin en dinamik ve üretken kesimi sanayidir. İhracatımızın % 90′ı sanayi ürünlerinden gerçekleşir. Fabrikalar ile birlikte daha önce dışardan ithal edilen mallar kendi ülkemizde üretilmeye başlanmış ve birçok insana iş alanı açılmıştır. Ayrıca dış ülkelere ihraç edilen ürünlerle ekonomiye büyük katkılar sağlanmaktadır. Sanayileşmeyle ülkemizdeki zengin hammadde kaynakları değer kazanmıştır. Ülkemizde sanayi daha çok tarıma bağlı olarak gelişmiştir. Son yıllarda Türkiye sanayi ülkesi olma durumuna geçmiştir.