Hırka-i Saadet Dairesi

MUKADDES EMANETLER DAİRESİ olarak da bilinir,
Topkapı Sarayı’nda emanat-ı mukaddesenin korunduğu daire. Bu kutsal emanetler arasında Hz. Muhammed’in, “Bürde Kasidesi”ni beğendiği için Ka’b bin Züheyr’e giydirdiği hırkası (Hırka-i Saadet), Hz. Muhammed ile ilk üç halifenin kılıçları da vardır. Bu eşyanın çoğu 1517’de Mısır’dan getirilmiştir. I. Selim’in (hd 1512-20) yaptırdığı Hırka-i Saadet Dairesi’ni IV. Murad (hd 1623-40) yeniden inşa ettirdi.

Dairenin bakımı, temizliği ve hizmetleri has odaklarca yürütülürdü. Buradaki en önemli gelenek olan sürekli Kuran okunması 1924’e değin sürdü. Her yıl ramazan ayının 12. günü bütün kutsal eşya özel çekmeceleri ve mahfazaları ile çıkarılarak Revan Köşkü’ne taşınır, daire temizlenip gülsuyu ile yıkandıktan sonra tekbirlerle yeniden yerlerine konurdu. Ramazanın 15. günü sadrazam ve şeyhülislam başta olmak üzere bütün görevliler Ayasofya’da öğle namazı kıldıktan sonra alay düzeni içinde saraya girerlerdi. Arz Odası önünde padişah da bu alaya katıldıktan sonra Hırka-i Saadet Dairesi’ne gidilerek Has Oda ağalarının gümüş sandıktan çıkardıkları Hırka-i Saadet’e yüz sürülürdü. Bu sırada hünkâr imamı ve müezzinleri Kuran okurlardı.

Ziyaret sırasmda padişah, Hırka-i Saadet’e sürülen üstü yazılı tülbentleri ve hırkanın eteğinin batırıldığı su ile doldurulmuş şişeleri törene katılanlara armağan ederdi. Bu törenden sonra valide sultanın öncülüğünde harem halkı da Hırka-i Saadet’i ziyaret ederdi. Padişahın bu ziyarete nezaret etmesi de bir gelenekti. 19. yüzyılda Topkapı Sarayı’ndan yeni saraylara taşınıldıktan sonra, padişahların Hırka-i Saadet ziyareti için alaylar düzenlenmeye başladı. Tahta çıkan veliaht, darü’s-saade ağası ile silahdar ağanın eşliğinde Hırka-i Saadet’i ziyaret eder, cülus töreni bundan sonra başlardı.