allah yaratilisi yaratmadan önce yaratilisin nasil gelisecegini bilir. benim hangi secimi sececegim bir tesadüf yada bana kalan bir sey degil, allahin yaratilisin var olmadan önce bildigi bir sey dir. özgür irademizi nasil kullanicagimizi biz dogmadan önce bildigi icin, özgür irade diye bir sey yoktur. kullarini hangi hakla cehenemme gönderebilir? beni öldükten sonra oraya gönderecegini dese, ben ona sunu sorarim: allahim, beni oldugum gibi yaratan sensin, yaptiklarimi ben özgür iradem ile yaptigimi zannediyordum, ama simdi biliyorumki, yaptiklarimi senin beni ben olarak yaratdigin icin yaptim. beni peygamber olarak yaratsaydin, peygamberin secimlerini yapardim.
size göre bana söyle cevap verir: ben sana yol ayrimlarini verdim, ama secenegi sen yaptin.
bende söyle derdim: sen bana sadece secenek vermedin, sen bana hangi secenegi secegimide biliyordun! ozaman beni niye cezalandiriyorsun? ben kendi kendimi yaratmadim, beni bütün varligimla ve seceneklerimle yaratan sensin. hem hangi secenegi sececegimi biliyorsun, hemde secenegi sana biraktim diyorsun. bunun mantigi nerede?
birde su acidan bakin:
ben bir oyun programliyorum. oyunun icinde bir katil var. o katili ben programliyorum, önüne secenekler koyuyorum, ama hangi secenegi sececeginide ben programliyorum. bilinci olsa, seceneklerden dolayi özgür iradesi oldugunu düsünür, ama ben sadece secenekleri programlamadimki, onun hangi secenegi sececeginide programladim! ben onu öldürmek icin programladigim icin öldürecek. onu oldugu gibi programladigim icin hic bir secenegi yok. benim programim disina hic bir zaman cikamaz. programin icinde tesadüf yoktur, karsilasdigi her seyi oyunu baslatmadan önce programladim. karsisina ne gelip ve bundan dolayi hangi karari verecegini - bu durumda katil olma kararini - önceden biliyordum. öldürdükten sonra onu öldürdü diye nasil cezalandirabilirim? ben onu oldugu gibi programlamasaydim, öldürmezdi. onu peygamber gibi programlasaydim, peygamber gibi davranirdi.
su ana kadar hic bir din adami bu soruya net bir cevap verememistir. sadece insanlar secenekleri kendileri yapar diyorlar, kader sadece yol ayrimlarini verir diyorlar, ama ozaman buda allahin herseyi bilmedigi anlamina gelir. iblisin allaha karsi gelecegini allah onu yaratmadan önce bilmiyormuydu? herseyi bilense biliyordu, yani iblisi zaten karsi gelsin diye yaratmis! haci hocalar bu düsünceye karsi geliyor, ama allah iblisin karsi gelmesini istemeseydi, onu karsi gelemeyecegi bir türde yaratirdi yada hic yaratmazdi.
ben bu soruya kendim icin bir cevap buldum, ama sizlen cevabimi paylasmadan önce, sizin cevaplarinizi bekliyorum. hos, kesin yine "bu soru akil ile cevaplanamiyacak bir soru" yada yine "allah herseyi yaratir, ama secimlerini yinede sen yaparsin" diye cevap gelir. SECIMLERIMI BEN YAPMIYORUM, HERSEY ALLAHDAN GELIR, ELBET BENIM SECIMLERIMDE!
