Naili
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
(?, İstanbul-1666 İstanbul), divan şairi. Asıl adı Mustafa Çelebi'dir. Yaşamı üzerine fazla bilgi yoktur. Maden Kalemi halifeliğinde bulunduğu bilinmektedir. Manastırlı Salih Naili ile karıştırılmaması için Naili Kadim adıyla anılır. Kimi gazellerinde Gülşeni tarikatına girdiğini belirten mısralara rastlanmışsa da genel olarak tasavvufa bağlı temaları çok az işleyen Naili, öz yönünden belli sınırlar içindedir. Nef'i'nin, Şeyhülislâm Yahya'nın, Bahai'nin mazmunlarını kullanır; özellikle Nef'i'nin gazellerine yaptığı nazirelerde söyleyiş yönünden de onun etkisinde kalır. Kişiliği ancak, dünyaya yukardan bakabilen bir rintlik havasına girdiği zaman yazdığı gazellerde belirir. Kendine özgü değişimler getirerek söyleyiş ustalıkları kazandığı bu tür gazelleriyle Nedim'in ve Şeyh Galib'in önünde yeni ufuklar açar (Abdülbaki Gölpınarlı). Kasideleriyle teknik yönden, Tanzimat dönemi şairlerinden Yenişehirli Avni, Leskofçalı Galip ve Hersekli Arif Hikmet'i, ilk çalışmalarında Namık Kemal'i etkilemiştir. Basılmış "Divan"ı (1873) vardır.
Tesadüfen Zirveye Çıkılmaz... Çıkılsa Bile Durulmaz...
