Nazım Paşa

Nazım Paşa
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi

Nâzım Paşa

(?, İstanbul-1913 İstanbul), Osmanlı kumandanı ve devlet adamı. Harbiye'yi bitirdi. 1908'de II. Meşrutiyet'in ilânından sonra Edirne'de İkinci Ordu kumandanıyken Kâmil Paşa tarafından, orduyu politikadan uzak tutması ve askerî disipline sokması için Harbiye nazırlığına getirilmek istendi. İttihat ve Terakki buna karşı çıkarak Kâmil Paşa kabinesini düşürdü. Nâzım Paşa önce Bağdat valiliğine ve sonra da hassa ordusu kumandanlığına tayin edildi. Balkan Savaşı'nın patlak vermesi üzerine bir çeşit sürgün anlamına gelen bu görevlerden geri çağrıldı ve Harbiye nazırı oldu. Balkan Savaşı'nın kaybedilmesinin sorumlusu olarak gösterildi ve Babıâli Baskını'nda öldürüldü.

Nâzım Paşa (ö. 23 Ocak 1913), Osmanlı İmparatorluğu'nun 8 Ocak 1912-23 Ocak 1913 tarihleri arasındaki Harbiye Nazırı idi. Osmanlı ordusu'na başkomutanlık ettiği I. Balkan Savaşı başarısızlıkla sonuçlandı. Başarısızlığının en önemli sebebi de Nâzım Paşa'nın Colmar von der Goltz tarafından hazırlanan gerçekçi nitelikte ve stratejik savunma prensibini benimsemiş Osmanlı harekat planlarının selefi Ahmet İzzet Paşa'nın aksine reddi ve seferberlikte dahil savaşa hazırlıkta pek çok konuda yaptğı ihmallerdir. Reddedilen planda Osmanlı ordusu Makedonya'da savunma halinde kalacak ve eğer gerekirse aşamalı olarak düşmana kayıp verdire verdire gücünü kıra kıra Arnavutluk'a çekilecekti. Stratejik savunma üstüne konulu bu taktik uyarınca esas bu savaşı etkileyecek muharebeler Trakya'da Bulgaristan Krallığı ordusuna karşı yapılacak ve Bulgar ordusu durdurulup Trakya-Rumeli hattındaki yollarda en iyi şekilde korunacaktı. Ancak bundan sonra bir ilerleme söz konusu olacaktı. Oysa ki Nâzım Paşa'nın planına göre önce sırplar üzerine yürünüp Sırp ordusu yenilecek ardından Yunan ve Bulgar Ordularına ani hücumlarla saldırılıp durdurulacak ve bu devletlerin ülkelerinin birinin veya birkaçının üzerine yürünmeye başlandığında onları koruyan büyük devletler (İngiltere, Fransa,Rusya, Avusturya-Macaristan, Prusya) 1897 Osmanlı-Yunan Savaşındaki gibi Osmanlı ilerlemesini durdurmak için diplomatik müdahalede bulunacak ve sonuçta Osmanlı İmparatorluğu toprak kaybına uğramadan aksine belki minik toprak kazançları ile bu savaşı sonlandıracaktı. Ancak bu plan başarısız olmaya mahkumdu zira Osmanlı devleti seferberliğini tamamlayamamış ve savaş öncesi ağır hatalar yapmıştı.Ordular hedeflenen sayının çok altındaydı,donanma ve kuvvetler dağınık konumdaydı. Asker eğitimsiz haldeydi buna karşın geçen zamanda Balkan devletleri Osmanlının aksine ordu ve donanmalarını iyi şekilde güçlendirmişlerdi. Ayrıca Nâzım Paşa sırpların gücünü ya hafife almış veya istihbarat hatası ile yanılgıya düşmüştü. Savunma planlarının aksine Ferdinand Foch tarafından geliştirilen Fransız saldırı doktrinini benimseyip buna göre seferberlik doğru düzgün tamamlanmadan orduyu doğrudan saldırıya yönlendirmek Kumanova muharebesi, Kırk kilise (Lozengrad) muharebesi gibi bu amaçla yapılan saldıran düşmana, cepheden saldırıyı öngören muharebeler Osmanlı için yıkım olmuştur. Bu başarısızlıktan sonra 23 Ocak 1913 tarihinde Sadrazam Kâmil Paşa'nın hükümetine karşı İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından düzenlenen Bâb-ı Âli Baskını sırasında vurularak öldürüldü

MsXLabs Üye Girişi