SIFAT – FİİL EKLERİ (ORTAÇLAR)

Fiil soylu sözcüklerin sonuna –an, -en, -ası, -esi, -mez, -maz, -ar, -er, -dık, -dik, -duk, -dük, -tık, -tik, -tuk, -tük , -ecek, -acak, -miş, -mış, -muş, -müş ekleri getirilmek suretiyle yapılır. Sıfat- fiil ekleri genellikle sıfat tamlaması kurar.

Her seven sevilenin boy aynasıdır.
İşleyen demir pas tutmaz.
O öpülesi eller beni büyüttü.
Yıkılası Bağdat nice askerler yedi.
Dönülmez akşamın ufkundayız vakit çok geç.
Onunla unutulmaz anlar yaşadık.
Bilinmez diyarlara gitme.
Senin bu yaptığın olur iş değil.
Akar sular gibi çağlarım.
Benim doğduğum köyleri akşamları eşkıyalar basardı.
Tanıdık bir yüz çıkmadı karşımıza.
Görülecek günler var daha aldırma gönül.
Gelecek hafta sınavım var.
Bense penceremde gelmeyecek saatleri beklerim.
Mayın tarlasına düşmüş bir deliyim.
Ölmüş eşek kurttan korkmaz.

SIFAT-FİİL(ORTAÇ)

Eylemleri önad olarak kullanabilmemizi sağlayan eklerle oluşturulur.
Yarı sıfat yarı eylemdirler.
“an-ası-mez-ar-dik-ecek-miş” eklerinin eyleme getirilmesiyle oluşur.
Örn:
Bize bakan adam bu adam değil.
Öpülesi elleri var.
Saygı göstermez kişilerden uzak durmalı.
Koşar adım yürüyün.
Tanıdık insanlarla gezerdi.
Onu doyuracak parası kalmadı.
Çürümüş meyveyi satmazdı.

Uyarı: “r, ecek, dık, mış” ekleri cümle kurallı cümlede cümlenin yüklemi oluyorlarsa zaman eki olarak kullanılmışlardır.
Örn:
O da kitap okur.
Ahmet, yarın gelecek.
Onları biz de tanıdık.
O da bu ülkeyi görmüş.
Eğer bir adın önüne gelerek adın özelliğini veriyorlarsa ortaçtırlar.
Örn:
Okur insanlar arasında kaldık.
Gelecek adamları salona alın.
Tanıdık yüzlerle karşılaştık.
Görmüş insanlardan zarar gelmez.