2004 yılındaki on ülkeyi (Güney Kıbrıs, Estonya, Macaristan, Letonya, Litvanya, Malta, Polonya, Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Slovenya) kapsayan büyük genişlemeden sonra; Avrupa Birliği’nin sınırlarının ve dolayısıyla da komşularının değişmesi, Birliği sınırlarının güvenliğini sağlayacak ve komşularıyla ilişkilerini geliştirecek yeni bir politika arayışına itmişti. Bu kapsamda, Mart 2003’te Komisyon tarafından “Daha Geniş Avrupa-Komşuluk: Güney ve Doğu Komşularıyla İlişkiler İçin Yeni Bir Çerçeve” dokümanı hazırlanarak “Daha Geniş Avrupa Görev Gücü” oluşturulmuştur. 12 Mayıs 2004 tarihinde ise komşuluk politikasının temel belgesi niteliğinde olan “Avrupa Komşuluk Politikası Strateji Belgesi” yayımlamıştır.

Avrupa Komşuluk Politikası [AKP] esas olarak, AB’nin doğuya genişlemesi sürecinde olgunlaşmıştır. Amacı, AB’nin doğuya genişlemesinin neticesinde ortaya çıkacak yeni komşuluk ilişkilerini olumlu bir biçimde yönlendirmekti. [AKP] ayrıca, AB’nin güney kesiminde üye ülkelerinin yoğun göç baskısına maruz kalması üzerine, “Avrupa-Akdeniz Ortaklığı” başlığı altında, Akdeniz ve özellikle Doğu Akdeniz havzasındaki ülkeler için de uygulamaya konulmuştur.

Kendi coğrafyası üzerinde özgürlük, güvenlik ve adalet alanı tesis etmek isteyen Birlik için, kendi coğrafyasına yönelik yasadışı göç, artan sığınma talepleri, kadın-çocuk ticareti ve uyuşturucu trafiği en büyük sorunlardır. Ayrıca, ekonomik ve sosyal ilerlemesini sürdürebilmesi açısından AB’nin çözüm arayışı içinde olduğu, enerji sorunu da Avrupa Komşuluk Politikasının yürürlüğe konmasında bir diğer önemli etkendir. [AKP] kapsamındaki ülkelere baktığımızda, bu soruna çözüm sağlayabilecek kaynakların ya da coğrafi alanların merkezinde ya da merkezine yakın konumda oldukları gözlenmektedir.