Anne Baba Hakkı Hadisi: “Burnu yere sürünsün!”
Efendimiz, anne babasının ikisinin birden ihtiyarlık zamanına yetişip de cennete giremeyecek kişi için “burnu yerde sürünsün” bedduasını ediyor. Şimdi bu hadisi açıklamadan önce “burnu yerde sürünsün” ifadesine değinmek gerek… O zamanlar Araplar arasındaki en kötü söz, beddua idi “burnu yerde sürünsün”. Öyle ki, bir büyüğümden duyduğum kadarıyla o dönemde bu söz yüzünden pek çok kabile arasında savaş çıkıyordu. Yani düşünün ki Nebiler (s.a.v.) Serveri, hiç kimseye şahsen kötü bir söz dahi söylemeyen Peygamber Efendimiz (s.a.v.), anne babasının ihtiyarlığını görüp de Cennet’e giremeyenler için “burnu yerde sürünsün” ifadesini kullanıyor. Demek ki bu kişilerin durumu cidden mühim…
Gelelim hadisin yorum kısmına. Burada anne babasının ihtiyarlığına yetişip de onları memnun edemeyen, hayır duasını alamayan, onlara gereken önemi göstermeyip Cennet’e girecek ecri elde edemeyenlere hitap ediliyor. Demek ki normalde anne babaya asi olmayıp, hayır yolunda sözlerinden çıkmayıp Allah’a da gerektiği ölçüde kulluk eden kişi Cennet’e girebilecek durumda. Biz de bu konuda mevcut halimizden çok daha hassas davranmalıyız. Yüce Nebi’nin “burnu yerde sürünsün” nidasının muhatabı olmak istemeyiz değil mi?
Anne Baba Hakkı Hadisi: ”Baba cennetin orta kapısıdır!”
Şimdilerde evlenecek gençler anne babayı pek takmıyor. Prosedür icabı onaylarını alıyor. Onay vermezlerse işi evlatlıktan red boyutuna kadar ilerletebiliyorlar. Bakalım Peygamber Efendimiz (s.a.v.) zamanında bu işler nasıl oluyormuş… Annesinin boşanmasını istediği kadın için Efendimiz (s.a.v.), sahabiye ne diyor yukarıda açıkça yazıyor… Madem anne baba cennetin orta kapısı, madem o kapının kolunun tutmak da tutmamak da elimizde, o zaman fazla söze ne hacet… Alla bizi anne baba rızası olmadan iş yapmaktan alı koysun…
Anne Baba Hakkı Hadisi: ”Karını Boşa”
Son hadise baktığımızda da babasının “karını boşa” lafzı üzerine bir türlü isteğini yerine getiremeyen sahabenin durumu Efendimiz’e intikal ettirmesi anlatılıyor. Bu durumda Efendimiz de “karını boşa” diyor. Demek ki anne babanın her konudaki fikri son derece önemli.
Anne Babaya Her Zaman İtaat Edilir Mi?
Anne baba hakkı ayetlerde de hadislerde de görüldüğü üzere son derece önemli. Peki bunun bir sınırı var mı? Elbette var. Anne babanın düşüncesi her konuda dikkate alınsa da, tek bir husus söz konusu olduğunda görmezden gelinmelidir. O da; Allah rızasını kazanma yolunda gösterilen gayrete engel olunuyorsa yahut Allah’ın emrettiği şeyden aile men etmeye çalışıyor ya da Allah’ın men ettiği şeyi yaptırmak için uğraşıyorlarsa yapılır.
Fakat burada önemli olan onların gönlünü de alarak Allah rızası için bir şeyler yapmak olmalıdır. Mesela kimilerinin anne babası 5 vakit namaz kılınmasına karşı olabilir. Bağırıp çağırıp “dediğim dedik, çaldığım düdük” gibi davranmaktansa, onlara namazın öneminden, Allah’ın emri olduğundan ve ne kadar önemli bir mesele olduğundan bahsederek namazı eda etmek en güzelidir.
Yahut gece teheccüde kalkan birisine anne babası “oğlum/kızım yat uyu sinirimi çıkarma benim gecenin bu saatinde de namaz mı olur” diyebilir. Onların da kalbini kırmadan teheccüdü kılmak en güzelidir. Yani asıl amaç anne baba Allah yolundan alıkoymak olduğunda dahi -bana göre- hem ibadetten ve Allah rızasını kazanmaktan geri durmamalı, ama öte yandan anne baba hakkını da gözeterek onları incitmeden, kimseyi üzmeden onların da gönlünü almak olmalıdır vesselam.
-derlemedir.-