AHİLİK TEŞKİLATI
Kurucusu Ahi Evran’dır. Arapça’da kardeşlik anlamına gelir. Samimiyet, iyilik, cömertlik, büyüklere saygı ve dayanışma üzerine kurulmuş bir esnaf teşkilatıdır. Selçuklular’da Ahilik olarak bilinen bu teşkilatlanma, Abbasiler’de Fütüvvet, Osmanlı’da ise Lonca olarak bilinir. Sadece Türk ve Müslümanlar’ın üye olduğu teşkilatlanmadır. Çıraklık, kalfalık, ustalık gibi mesleki eğitim verildiği yerdir. Günümüzdeki Esnaf ve Sanatkârlar Odası’na benzemektedir.
AHİLİĞİN YARARLARI:
1- Malların kalitesini kontrol eder
2- Mallara fiyat kontrolü yapar
3- Arz-talep dengesini ayarlar
4- Tüketicinin haklarını korur
5- Devlet ile esnaf arasında bağlantıyı sağlar
6- Haksız rekabeti engeller
7- Türk-İslam kültürünün yayılmasını sağlar
8- Bulundukları yerin güvenliğini sağlarlar
Ahiliğin 7 kuralı
Ahi olmak ve peştamal kuşanmak için kişinin bir Ahi tarafından önerilmesi zorunludur. Üye olmak isteyenlerden yedi fena hareketi bağlaması ve yedi güzel hareketi açması beklenmektedir:
1. Cimrilik kapısını bağlamak, lütuf kapısını açmak
2. Kahır ve zulüm kapısını bağlamak, hilim ve mülâyemet kapısını açmak
3. Hırs kapısını bağlamak, kanaat ve rıza kapısını açmak
4. Tokluk ve lezzet kapısını bağlamak, riyazet kapısını açmak
5. Halktan yana kapısını bağlamak, Hak'tan yana kapısını açmak
6. Herze ve hezeyan kapısını bağlamak, Marifet Kapısını açmak
7. Yalan kapısını bağlamak, doğruluk kapısını açmak
Ahilik teşkilâtı 3 dereceli bir düzene dayanır. Her kapı üç dereceyi içerir. Bu dereceler şöyle sıralanır:
• Yiğit
• Yamak
• Çırak
• Kalfa
• Usta
• Ahi
• Halife
• Şeyh
• Şeyh-ül Meşayıh
AHİLİK NASİHATI
1-Harama bakma, haram yeme, haram içme
2-Doğru, sabırlı, dayanıklı ol
3-Yalan söyleme
4-Büyüklerinden önce söze başlama
5-Kimseyi kandırma
6-Kanaatkar ol
7-Dünya malına tamah etme
8-Yanlış ölçme, eksik tartma
9-Kuvvetli ve üstün durumda iken affedici, hiddetli iken yumuşak davranmayı bil
10-Kendin muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol
Ahilik Teşkilatı’nın sonuçları
1. Ahilik, Anadolu'da köylere kadar yayılarak Anadolu'nun daha kısa sürede Türkleşip İslamlaşmasını sağlamıştır.
2. Göçebe Türkmenler yerleşik hayata geçirilerek hem İslami uyum kolaylaşmış, hem de Türk şehirciliği hız kazanmıştır.
3. 13. yy'ın ikinci yarısına kadar çoğunlukla gayrimüslimlerin Türk olmayan yerli halkın elindeki sanat ve ticaret işlerine Müslüman Türkler de katılmış ve hızlanma kazandırmıştır.
4. Türk esnaf ve sanatkarları arasında sağlanan dayanışma ve yardımlaşma sayesinde Ahilik önemli bir güç haline gelmiş,hız kazanmış, asayişin bozulduğu zamanlarda kendi otoritesini yürütmüştür.
5. Dini ve ahlaki yapı korunmuştur.