Uluslararası Para Fonu

İngilizce İNTER NATIONAL MONETARY FUND (IMF),
1944’te Bretton Woods Konferansı’nda uluslararası parasal işbirliğini sağlamak, döviz kurlarına istikrar kazandırmak ve uluslararası likiditeyi artırmak amacıyla kurulan örgüt.

Birleşmiş Milletler’in bir uzmanlık kuruluşudur, merkezi Washington, D.C.’dedir. IMF’ye üye olan ülkeler ulusal paralannm döviz kurlarını düzenli olarak ayarlamaya, uluslararası parasal işlemlerde altının rolünü azaltmaya ve kuruluş sırasında belirlenmiş amaçlarını gerçekleştirmesi için örgütü güçlendirmeyi kabul ederler. Üye ülkelerin parasal konulardaki yetkili organları arasında kurulan sürekli ilişkiler, IMF’yi uluslararası parasal sorunlarla ilgili etkin bir danışmanlık, araştırma ve istatistiksel bilgi merkezi haline getirmiştir.

Üye hükümetlerin fondaki kota payları uluslararası ticaret hacimlerine, milli gelirlerine ve uluslararası rezerv miktarlarına göre belirlenir. Ödemeler dengelerinde geçici sorunlarla karşılaşan üyeler gereksinim duydukları dövizi IMF’den kendi ulusal paraları karşılığında alabilirler. Bunun sonucunda ortaya çıkan uluslararası likidite artışı, geri ödemeler yapıldıkça ortadan kaldırılır.

IMF geçici ödemeler dengesi güçlüğü çeken üyelere yardımcı olmak amacıyla 1952’de, stand-by anlaşmaları denen düzenlemeler temelinde bu ülkelere kredi verme uygulamasını başlattı. Aynı amaca yönelik başka uygulamalar arasında, 1961’de 10 ülke arasında imzalanan bir anlaşmaya dayanan, stand-by kredileri sağlamaya yönelik Genel Borç Düzenlemeleri ile 1963’te başlayıp 1966’da daha da serbestleştirilen ve gelişmekte olan ülkelerin ihracat gelirlerindeki ani düşüşler nedeniyle karşılaştıktan sorunlan döviz kısıtlamalanna ya da aşırı deflasyona başvurmadan çözebilmelerini amaçlayan İhracat Dalgalanmalarını Telafi Edici Finansman sayılabilir.

Artan uluslararası işlem hacmi ve birbirini izleyen mali bunalımlar, uluslararası dengelerin sağlanmasında kullanılabilecek ek rezevlere olan talebi de artırdı. IMF’nin Ekim 1969’daki yıllık toplantısında, uluslararası likidite arzının sürekli genişlemesini sağlayan Özel Çekme Hakları (SDR) sistemi onaylandı. SDR üye ülkelerin fondaki katılma paylarını artırmaksızın kredi kotalarının genişletilmesine olanak sağladı. IMF 1986’da Dünya Bankası ile birlikte dünyanın en yoksul ülkelerini desteklemek amacıyla birkaç milyar dolarhk yeni bir kredi programını uygulamaya koydu.
Türkiye, IMF’ye 11Mart 1947 tarihli ve 5016 sayılı yasa uyarınca üye olmuştur.