Ali Şîr Nevaî Herat'da doğmuştur, Uygur Türkleri'ndendir. Babasının mesleği nedeniyle değişik yerleri dolaşmıştır. Son olarak babasının Horasan hâkimi Sultan Ebu'l Kâsım Babür'ün hizmetine girmesiyle Horasan'a yerleşmiştir. Bu arada Hüseyin Baykara ile öğrenimine başlamıştır. Bununla birlikte aralarında ölünceye dek sürecek bir dostluk kuruldu.
Nevaî'nin Çağatay edebiyatının oluşmasında büyük bir rolü vardır. Çeşitli konularda yazılmış 30'a yakın eseri bulunmaktadır. Eserlerinden bazıları şunlardır : Türkçe Divan (5 tane), Farsça Divan (5 tane), Çihim Hadîs (Kırk Hadis) ve Muhâkemetü'l Lûgateyn (İki sözlüğün karşılaştırılması)'dır.
Farsça'nın resmî dil olduğu, Türk aydınlarının bu dille eser vermeyi hüner kabul ettiği bir zamanda Nevaî, Türkçe'nin Farsça'dan üstün bir dil olduğunu savunmuştır. Bunu da eserleri ile kanıtlamış ve kendinden sonrakileri bu yolda eserler vermeye teşvik etmiştir.
